یـِپرم داویدیان گانتاکتسی (۱۲۴۷گنجه - ۱۲۹۱ همدان) معروف به یپرم خان ارمنی از انقلابیون و یکی از رهبران نظامی انقلاب مشروطه‌است. وی در سال ۱۲۴۷ خورشیدی برابر با ۱۸۶۸ میلادی در روستای بارسوم در نزدیکی شهر گنجه زاده شد.نخست و در آغاز جوانی به رزمندگان ارمنی که می‌خواستند از مرزهای روسیه تزاری بگذرند و با عثمانیان نبرد کنند پیوست.پ

یپرم‌خان عادت خوبی داشت و آن نوشتن خاطرات روزانه بود. او وقایعی را که در طی ماه‌ها و سال‌های فعالیت در ایران از سر گذراند روی کاغذ آورد و منبعی دست اول و دقیق از زنده‌گی و کارنامه‌ی سیاسی خودش به جا گذاشت. «از انزلی تا تهران» بخشی از یادداشت‌های اوست که مهم‌ترین بخش فعالیت‌های‌اش را در بر دارد، یعنی عزیمت از رشت به قزوین و از آن‌جا به تهران و یاری‌رساندن به ساقط‌کردن محمدعلی شاه از سلطنت.

نوشته‌های یپرم چندان بی‌طرفانه نیست و شرح فتوحات و پیروزی‌های‌اش تاحدودی اغراق‌آمیز است. با وجود این، از خلال آن‌ها می‌توان از آن‌چه که بر او و معارضان و هم‌پیمانان‌اش می‌گذشت تصویر روشنی به دست‌ آورد. واقعن حیرت‌آور است وقتی می‌فهمیم که او با چه قوای اندکی ـ کم‌تر از صد نفر ـ رشت و قزوین را تصرف می‌کند و چه‌طور به‌ساده‌گی زمام‌داران شهرهای در مسیر تهران را از دم تیغ می‌گذراند. فتح تهران هم زحمت چندانی برای مشروطه‌خواهان ندارد و بیش و پیش از همه بر این نکته صحه می‌گذارد که قشون محمدعلی شاه چه مردان بی‌کفایت و بزدلی را شامل می‌شده است.

«مجلس… [شیخ فضل‌الله نوری] را هم… در حضور جمعیت کثیری از زن و مرد به دار مجازات برآویخت. باید در نظر داشت که نام‌برده روحانی عالی‌قدری بود و گفته‌ی او برای توده‌ی خلق وحی منزل محسوب می‌شد. با تمام این اوضاع و احوال، در روزی که او را به دار می‌کشیدند، حضار، بر خلاف انتظار، شادی می‌کردند و کف می‌زدند و حتا هورا می‌کشیدند… حتا شیخ مهدی، پسر شیخ، در وسط جمعیت ایستاده و با شادی و سرور بسیار تماشا می‌کرد که چه‌گونه پدر موی‌سپید خود را، که روزی آن‌قدر مورد اعزاز و تکریم بود، به دار می‌کشیدند....