یقه سفیدها

یقه سفیدها

نویسنده: محمد قوچانی
ناشر: نقش و نگار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 229
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1379 - دوره چاپ : 2

مروری بر کتاب 

جامعه شناسی نهادهای مدنی در ایران

در آغازين روزهاى آبان ماه ۷۳، نشريه‌اى كم‌تيراژ و كم‌حجم به آرامى روى كيوسك‌هاى فروش مطبوعات قرار گرفت كه در آخرين صفحه‌ی آن نوشته شده بود: «ارگان سازمان مجاهدين انقلاب اسلامى ايران». اين عنوان براى دوهفته‌نامه‌ی سياسى و اجتماعى عصر ما يك ويژگى به شمار مى‌رفت كه موجب جلب توجه بسيارى از مردم، به ويژه خوانندگان حرفه‌اى مطبوعات مى‌شد. در نگاه اول همه از عنوان مجاهدين يكّه مى‌خوردند، اما پسوند انقلاب اسلامىِ آن به نوعى نگرانى محتمل آن‌ها را كاهش مى‌داد....

کتابی به قلم توانای محمد قوچانی که با روش جریان شناسی تطبیقی از 5 منظر (تفکر، ایدئولوژی، قدرت، مذهب و اقتصاد)، مقایسه و تحلیل گروه ها و جریان های سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی می پردازد و با همین روش با ظرافت هرچه تمامتر ارتباط میان گروه ها و جریان های به ظاهر متضاد را نمایش می دهد.

 لغت یقه سفیدها اولین بار توسط جامعه شناس آمریکایی «سی. رایت میلز» مطرح شد که مراد از آن دیوانسالاران و بوروکرات های قدرتمند در ساخت جامعه سیاسی و یا به تعبیر ژزار بشلیان بورژوازی اداری بود.

این کتاب در صدد توضیح این معناست که چرا احزاب موجود ایران،با همه گرایش ها سیاسی چپ (جبهه مشارکت) راست (جمعیت موتلفه) و میانه (حزب کارگران) همه ریشه در طبقه متوسط جدید دارند و یقه سفیدها استعاره ای است ساخته جامعه شناس آمریکایی که ما در اثبات این مدعا از آن استفاده کرده ایم.

کتاب  از سه بخش تشکیل شده است:
بخش اول مقدمه‌ای است نظری با اشاره به نمودهای عینی تشکیل احزاب در جامعه ایران که در پنج حوزه تفکر، قانون (و ایدئولوژی)، قدرت، مذهب و اقتصاد به بررسی تطبیقی مدلهای جریان‌شناسی سیاسی در ایران امروز پرداخته است. این مقالات طی سه ماه در روزنامه خرداد به‌عنوان رشته مقاله‌های جریان‌شناسی تطبیقی به چاپ رسید. آنچه به این بخش ارزش مطالعه می‌بخشد جمع‌بندی آن از مدلهای جریان‌شناسی و قیاس آنهاست که تاکنون در برابر روش‌های متکثر جریان‌شناسی تکرار نشده و منحصر به فرد باقی مانده است.

بخش دوم به بررسی موردی احزاب و گروه‌های سیاسی ایران می‌پردازد، و سومین بخش نیز حاوی مقالات پراکنده نویسنده در نشریاتی چون عصر ما است. «یقه سفیدها» را می‌توان مانند مقدمه‌ای بر داستان تحزب در ایران امروز خواند و حوزه جغرافیایی و محتوایی ما نیز فراخ‌تر از این سرزمین و سرنوشت مقدر امروزین آن نیست.