یادنامه مهندس کاظم حسیبی

به کوشش: حسین اعرابی
ناشر: مولف
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 154
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1370 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ نوشته تقدیمی دارد

مروری بر کتاب

مصور

مهندس کاظم حسیبی در سال 1320 با سمت دانشیاری در دانشکده ی فنی دانشگاه تهران و دانشگاه جنگ، مشغول به تدریس شد. بعد از شهریور 1320 با همفکران خود کانون مهندسین ایرانی را بنیان گذاشت. این کانون هستهی اولیه ی حزب ایران شد. وی در حکومت مصدق معاون وزارت دارایی گردید و همواره یکی از مشاورین نفتی مصدق بود. حسیبی بعد از جریان 28 مرداد دستگیر و پس از یک ماه آزاد گردید و سرانجام در سال 1369 در تهران فوت کرد. 

حسیبی در جریان امضای قرارداد الحاقی در مجلس پانزدهم، وظیفه تهیه مستندات برای حسین مکی را به عهده گرفت و همین سبب شد که علاوه بر تصویب نشدن لایحه، او به یکی از مطلع­ ترین ایرانیان درباره دقایق و جزئیات صنعت نفت بدل شود. با این پیشینه، دکتر مصدق او را به مشاورت خود برگزید و از این­جا بود که زندگی حسیبی با نفت گره خورد. بودند کسان دیگری هم که چون حسیبی برای ملی شدن نفت و حل مشکلات بعد از آن جوش می ­زدنند اما در امتحان نهایی، نمره قبولی نیاوردند و مصدق را رها کردند. اما حسیبی تا آخر ماند و روز 28 مرداد، با کمک چند نفر دیگر، جان مصدق را نجات داد...

از سوی دولت موقت مأموریت یافت تا برای مذاکره و تسویه حساب با کنسرسیوم نفت در لندن با آن شرکت مذاکراتی در خصوص مطالبات ایران و نحوه وصل ان انجام دهد و پس از انجام موفقیت‌آمیز این مأموریت دیگر با نهادهای انقلابی همکاری نکرد. مهندس کاظم حسیبی به همراه دکتر کریم سنجابی در ۲۲ اسفندماه ۱۳۵۷ طی اعلامیه از عموم مردم برای مشارکت در بازسازی جبهه ملی ایران دعوت به عمل آوردند و خواستار حضور احزاب ملی در جبهه ملی ایران گردیدند. حسیبی در اولین جلسه شورای مرکزی جبهه ملی به اتفاق آرا به سمت رئیس شورای مرکزی انتخاب شد. او این سمت را تا پایان دوره جبهه ملی چهارم یعنی سال ۱۳۶۰ که فعالیت جبهه ملی ایران با حکم ارتداد آیت الله خمینی متوقف گردید برعهده داشت.

از خواندنی­ ترین یادداشت ­های مجموعه هم می­ توان به گزارشی اشاره کرد که حسیبی از جزئیات حمله به خانه مصدق در بعدازظهر 28 مرداد، تهیه و آن را خطاب به ملت ایران منتشر کرده است: «مصدق در روز 28 مرداد از ساعت 4 که قوای نظامی رسما به طرف خانه او هجوم آورده بودند، به فرماندهان محافظ خانه دستور صریح داده بود که از تیراندازی به طرف قوای نظامی خودداری کنند و فقط از نزدیک شدن اراذل و اوباش به خانه او جلوگیری شود و این دستور حتی با آویختن بیرق سفید در قسمت­ های مختلف خانه دکتر مصدق، به نظر قوای نظامی که حمله می­ کرده­ اند رسیده است و [پارچه] سفیدی که برای این امر به کار رفته است از قطعات ملافه روپوشی دکتر مصدق بوده است.

وقتی که آویختن ملافه و بیرق سفید هم مانع تیراندازی قوای مهاجم نشد، برای جلوگیری از قتل نفس قوای نظامی مدافع منزل، دکتر مصدق دستور داد که سربازان مدافع داخل عمارت، همه اسلحه­ های خود را به خارج پرتاب کنند و افراد هم با فریاد زنده باد شاه، عدم دشمنی و اختلاف خود ا با قوای مهاجم اعلام کنند.

با وجود این اقدام، همچنان تیراندازی با مسلسل و تفنگ و توپ به طرف منزل مصدق تا ساعت 7، یعنی ساعت ورود مهاجمین غیرنظامی که با تشویق قوای مهاجم به منزل دکتر مصدق هدایت می­ شدند، ادامه داشت. قصد اساسی مهاجمین خراب کردن خانه بر سر دکتر مصدق و 10 نفری که در اتاق او تا دم آخر بودند، بود... هر چه آقایان مهندس رضوی و دکتر شایگان از دکتر مصدق خواهش می­ کردند که قبل از وخیم شدن اوضاع خانه خود را ترک کنند و به محل امنی انتقال یابد، دکتر مصدق از قبول پیشنهاد خودداری کرده، اظهار می­ دارد که آقایان آزادند و حتی خواهش می ­کنم که همه بروند و جان خود را نجات دهند.

ولی من باید روی همین تختخواب که کمر به خدمت ملت ایران بسته ­ام، بمانم تا کشته شوم. البته هیچ ­یک از ده نفری که با او تا دم آخر ماندند، حاضر به جداشدن از پیشوای محبوب ملت ایران نشده و آن­ها هم با نهایت متانت و بردباری همچنان در اطراف تخت خواب دکتر مصدق در انتظار مرگ نشسته بودند و حال آن­ که گلوله­ های مسلسل دیوارهای محافظ اطاق را از طرف محوطه به منزل سوراخ­ سوراخ کرده و [دکترمصدق و همراهانش] مرگ مهیب و نزدیک را به چشم خود می­ دیدند...