گزیده اشعار کسائی مروزی

نویسنده: جعفر شعار
ناشر: چاپ و نشر بین الملل
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 76
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1370 - دوره چاپ: 3

کیفیت : درحد نو

مروری بر کتاب

گویند صبر کن که تو را صبر بردهد        آری دهد ولیک به عمر دگر دهد
من جمله عمر خود به صبوری گذاشتم      عمری دگر بباید تا صبر بردهد

مجدالدین ابوالحسن کسایی مروزی (زاده ۳۴۱ ه‍.ق در مرو)، شاعر ایرانی در نیمه دوم سده چهارم هجری و (شاید) آغاز سده پنجم هجری است. چنان که از نامش برمی‌آید و خود وی نیز به این امر اشاره دارد اهل مرو بود. کسایی در اواخر دوره سامانیان و اوایل دوره غزنویان می‌زیسته است.دیوان کسایی که تا قرن ششم موجود بوده، بعدها از میان رفته است. در باره شعر او، مؤلف کتاب النقض که دیوانش را در دست داشته می‌گوید : « همه دیوان او مدایح و مناقب حضرت مصطفی و آل اوست».

عوفی هم می‌گوید : « اکثر اشعار او در زهد و وعظ است، و در مناقب اهل بیت نبوت ». اشعار مذهبی او بیش از جنبه شعری، از نظر تاریخ اجتماعی ایران و پیشینه انتشار شیوه‌های گونه‌گون فکری در خراسان اهمیت دارد، اما جلوه اصلی شاعری او که در طول قرنها مایه اشتهار شاعر گردیده از آنجاست که کسایی نقاش چیره‌دست طبیعت است و وصفهای روشن و جاندار با تشبیهات ساده و لطیف و دلنشین او را در شعر کهن فارسی بلند آوازه ساخته است....

فهم کن گر مؤمنی فضل امیر المؤمنین               فضل حیدر شیر یزدان مرتضای پاکدین
فضل آن کس کز پیمبر بگذری فاضلتر اوست          فضل آن رکن مسلمانی امام المتقین
فضل زین الاصفیا داماد فخر انبیا                             کافریدش خالق خلق‌آفرین از آفرین
ای نواصب گر ندانی فضل سر ذو الجلال         آیت «قربی» نگه کن وان «اصحاب الیمین»
«قل تعالوا ندع» بر خوان و رندانی گوش دار          لعنت یزدان ببین از «نبتهل» تا «کاذبین»
«لا فتی الا علی» برخوان و تفسیرش بدان      یا که گفت و یا که داند گفت جز «روح الامین»
آن نبی وز انبیا کس نی بعلم او را نظیر               وین ولی وز اولیا کس نی بفضل او را قرین
آن چراغ عالم آمد وز همه عالم بدیع                         وین امام امت آمد وز همه امت گزین
آن قوام علم و حکمت چون مبارک پی قوام              وین معین دین و دنیا وز منازل بی‌معین
از متابع گشتن او حوریابی با بهشت                         وز مخالف گشتن او ویل یابی با انین
‌ای بدست دیو ملعون سال و مه گشته اسیر        تکیه کرده بر گمان برگشته از عین الیقین
گر نجات خویش خواهی در سفینۀ نوح شو         چند باشی چون رهی تو بینوای دل رهین
دامن اولاد حیدر گیر و از طوفان مترس            گرد کشتی گیر و بنشان این فزع اندر پسین
گر نیاسائی تو هرگز روزه نگشائی بروز              وز نماز شب همیدون ریش گردانی جبین
بی‌تولا بر علی و آل او دوزخ‌تر است                خوار و بی‌تسلیمی از تسنیم و از خلد برین
ر کسی کودل بنقص مرتضی معیوب کرد               نیست آنکس بر دل پیغمبر مکی مکین
‌ای بکرسی بر نشسته آیة الکرسی بدست              نیش زنبوران نگه کن پیش خان انگبین
گر بتخت و گاه و کرسی غره خواهی گشت خیز    سجده کن کرسی گران را در نگارستان چین
سیصد و هفتاد سال از وقت پیغمبر گذشت          سیر شد منبر ز نام و خوی سکین و تکین
منبری کالوده گشت از پای مروان و یزید        حق صادق کی شناسد و آن زین العابدین
مرتضی و آل او با ما چه کردند از جفا            یا چه خلعت یافتیم از معتصم یا مستعین
کان همه مقتول و مسمومند و مجروح از جهان     وین همه میمون و منصورند امیر الفاسقین
‌ای کسائی هیچ مندیش از نواصب وز عدو            تا چنین گوئی مناقب دل چرا داری حزین