کلیات عرفی شیرازی ؛ سه جلد در دو مجلد

کلیات عرفی شیرازی

نویسنده: عرفی شیرازی
به کوشش: محمد ولی الحق انصاری
ناشر: دانشگاه تهران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 2050
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1378 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

سه جلد در دو مجلد

این کلیات شامل مراسلات عرفی، رسائل ادبی، دیباچه ناظم تبریزی و سراجا، 880 غزل، 88 قصیده، 69 قطعه، رباعی و سه مثنوی عرفی است.

مولانا محمد بن خواجه زین‌الدین علی بن جمال‌الدین شیرازی ملقب به جمال‌الدین و متخلص به عرفی از مشاهیر و شعرای قرن دهم هجری قمری در شیراز است.به کمال فضل و دانش و لطیفه گویی و حاضر جوابی معروف است و طرزی مخالف مسلک قدما در شعر در پیش گرفته و غالباً در اثر کثرت تشبیهات و استعارات او، اصل مقصود در شعرش مبهم می‌ماند.چند بار به هندوستان رفته و در دربار اکبر شاه هندی تقرب یافته‌است.

 عرفی با اینکه در جوانی از دنیا رفته اما اشعار زیادی به جا مانده است. او در زمان حیات نیز شهرت داشته و اشعار وی بر سر زبانها جاری بوده است. او را یکی از پایه گذاران سبک هندی دانسته اند. از شعر او،‌ این نکته فهمیده می شود که در اواخر عمر دفتر 6000 بیتی او به سرقت رفته و وی پس از چندی خاموشی بار دیگر اشعاری را سروده است. کلیات اشعار این شاعر نامی، بعد از درگذشتش توسط معاصران جمع آوری شده که با توجه به استقبال و کاربرد فراوان شعر او در نزد مردم، کار دشواری بوده است.

محمد قاسم سراجا دیوان او را در سال 1033 ق به دستور خانخانان عبدالرحیم، گردآوری کرده وآن را 15000 بیت شمرده است. ناظم تبریزی دیگر معاصر عرفی نیز ابیات او را 14000بیت دانسته که گویی آن را از روی نسخه سراجا تدوین نموده است. محمد ولی الحق انصاری مصحح این دیوان نیز اشعار غیر معروف و نامه های او را از 60 جنگ و بیاض جمع آوری کرده است. همچنین در تصحیح این کتاب از 38 نسخه معتبر هند،‌ایران، ترکیه و دیگر نقاط استفاده شده است.

امید عیش کجا و دل خراب کجا
هوای باغ کجا، طائر کباب کجا
به می نشاط جوانی به دست نتوان کرد
سرور باده کجا، نشئهٔ شباب کجا
به ذوق کلبهٔ رندان کجاست خلوت شیخ
حریم کعبهٔ خلوت کجا، شراب کجا
بلای دیده و دل را ز پی شتابانم
کسی نگویدم ای خان‌ومان خراب کجا
بلندهمتی ذره داغ می‌کندم
وگرنه ذره کجا، مهر آفتاب کجا
نوای عشق ابد می‌سرود عرفی دوش
کجاست مطرب و آهنگ این رباب کجا