کلیات اشعار ترکی شهریار به انضمام حیدربابایه سلام

نویسنده: محمد حسین بهجت تبریزی شهریار
ناشر:  نگاه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 320
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 30

مروری بر کتاب

اوتوز آلتى ایل بوندان اول، 1332 - نجى ایلین اسفند آییندا، نوروز قاباغى آذربایجان خلقى ئوز شاعریندن اونودولماز بیرهدیه آلدى. بو، استاد شهریارین «حیدر بابایا سلام» اثرى ایدى. حجمجه كیچیك، مضمونجا دولغون اولان بو اثرین نشرى ایچون او وقتكى تبریزین بوتون فرهنگى و پولیقرافیگ گوجوندن و امكانلاریندان استفاده اولونموشدى- خطینى میرزا طاهر خوشنویس یاز میشدى، شكللرین رسام مرتضى نخجوانى چكمیشدى، گراورلرینى میرزا عبدالوهاب شعارى حاضرلامیشدى، حسین آقا زفیرینین چاپخاناسیندا چاپ اولونموشدى، حسن تقویمى چاپین بوتون وسایلینى حاضرلامیشدى، مهدى روشن ضمیر، عبدالعلى كارنگ هربیرى آیریلیقدا مقدمه یازمیش، شهریارین ئوزوده خلاصه شكلده اثرین یارانماسى حقینده ایضاحات وئریب اونو آذربایجانلیلارا تقدیم ائتمیشدى.

شهریا بو گوزل منظومه‌نى یازماقدان هله چوخ- چوخ اول ئوزونون زنگین یارادیجیلیغى ایله ایراندا شهرت قازانمیش، حقلى اولاراق معاصر دورین حافظى لقبى كیمى عالى بیر مقام صاحبى اولموشدى. بوندان سونرا شاعر بیر سیرا عامللرین تأثیرى آلتیندا و هامیدان اول آنا سنین آرزو وایستگى ایله «حیدر بابا سلام» منظومه سینى قلمه آلمیشدى.

«حیدر بابا سلام» شمس قیس رازى‌نین افاده‌سیله دئسه‌ك «خوش طالع ایله دوغولموشدى». اثرین نشرى ایله دیللر ازبرى اولماسى، عموم خلق محبتى قازانماسى، سر حد لرى آشیب تورك دیللى خلقلر آراسیندا یاییلماسى، یوزلرله نظیر لرله قارشیلانماسى، ماهینلار قوشولماسى، عاشیقلارین سازیندا، مغنى لرین آوازیندا اوخونماسى بیر اولدى.

بو ادبى حادثه دن ایللر ئوتوب كچندن سونرا شهریار آنا دیلینده اونلارلاینى اثر یازدى، فقط باخیب گوردو كه، هیچ بیریسى «حیدر بابا سلام» بویونا گلیب چاتمادى. چوخ احتمال كه، شاعر آشاغیداكى مصر اعلارى یازماقلا بو حقیقتى اعتراف ائتمه‌لى اولدى :

باخ كه (حیدر بابا) افسانه تك الموش بیرقاف    من كیچیك بیر داغى سرمنزل عنقا ائله دیم

حیدربابایا سالام یا حیدربابایه سلام (به فارسی: سلام بر حیدربابا) که اغلب به صورت کوتاه «حیدربابا» خوانده می‌شود، نام منظومه‌ای است به ترکی آذربایجانی از محمدحسین شهریار.شهریار در این اثر از دوران کودکی خود در خشکناب، که در پای کوهی به نام حیدربابا قرار دارد یاد می‌کند.

او کوه کوچک حیدربابا رامورد خطاب قرار داده و توصیف گیرائی از طبیعت و مردمان آن سامان به دست می‌دهد و گاه احساس خود از اوضاع گذشته و حال را با زبان ساده و بی تکلف و نزدیک به زبان عامه مردم بیان می‌کند.

این اثر در ۱۲۱ بند نوشته شده است که ۷۶ بند آن متعلق به قسمت نخست میباشد.

حیدربابا گؤیلر بوتون دوماندی
گونلریمیز بیر-بیریندن یاماندی
بیر-بیروزدن آیریلمایون، آماندی
یاخشیلیغی الیمیزدن آلیبلار
یاخشی بیزی یامان گونه سالیبلار

حیدربابا تمام جهان، غم گرفته است
وین روزگارِ ما همه ماتم گرفته است
ای بد، کسی که که دست کسان کم گرفته است
نیکی برفت و در وطنِ غیر لانه کرد
بد در رسید و در دل ما آشیانه کرد