کردها و فرقه دموکرات آذربایجان

کردها و فرقه دموکرات آذربایجان

نویسنده:  کنسولگری آمریکا
مترجم : کاوه بیات
ناشر: شیرازه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 196
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1389 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

گزارش هایی از کنسولگری آمریکا در تبریز دی 1323 تا اسفند 1325

اگرچه بحران آذربایجان به دلیل جایگاه ویژه ای که در شکل گیری جنگ سرد بین دو بلوک غرب و شرق دارد از نقطه نظر مناسبات بین المللی به نحوی نسبتا گسترده مورد بحث و بررسی قرار گرفته است ولی ابعاد داخلی آن هنوز جای تحقیق و پژوهش بسیار دارد. سوای از زمینه های داخلی آن و وضیعت اجتماعی و سیاسی آذربایجان در آستانه برآمدن فرقه دموکرات آذبایجان و یا سرگذشت آذربایجان بعد از پشت سرگذاشتن این تجربه که محتاج بررسی هایی جدی است.

جنگ سردی که در پی ختم جنگ جهانی دوم تا فروپاشی اتحاد شوروی، پیش از پنجاه سال تحولات جهانی را تحت الشعاع خود قرار داد چند نقطة شروع مهم داشت. یکی از این نقاط، حوزة تحت اشغال ارتش سرخ در ایران بود که در پاییز 1324 صحنة تشکیل دو حکومت خودمختار در تبریز و مهاباد گشت. اعضای هیئت دیپلماتیک آمریکا در ایران، به ویژه مقامات کنسولگری تبریز تحولات آن سامان را با دقت دنبال کرده و گزارش میکردند.

در واقع، آمریکا ناظر بیطرف و راوی بینظر ماجرا نبود؛ همان گونه که در سطح مناسبات بین المللی و در آستانة شکلگیری جنگ سردی که در پیشروی بود در مقام مقابله با توسعه طلبی روسیة شوروی برآمد و از این رهگذر، مخاطره ای اساسی را برطرف ساخت که تمامیت ارضی و استقلال ایران را هدف قرار داده بود، در سطحی کوچکتر، چون در سطح تحولات منطقه ای آذربایجان نیز با سیاستی که در جهت دور ساختن کردها از فرقة دموکرات اتخاذ کرد، روش مشابهی را در پیش گرفت.

در کتاب حاضر، گزیده ای از گزارش های دیپلمات های آمریکایی دربارة موضوع و مناسبات و تنشهای دو حوزة تبریز و مهاباد، ارائه شده است. بخش اصی این گزارشها به قلم «جرالد. اف. دوهر» میباشند که در فاصلة اسفند 1324 تا مهر 1325 در تبریز کنسول یار بود و در سالهای بعد نیز در مقام وابستة عشایری سفارت آمریکا در ایران، در زمینه ای مشابه فعالیت داشت.