لباب الالباب

نویسنده: سدیدالدین محمد عوفی
تعلیقات: محمد قزوینی , سعید نفیسی
به کوشش : ادوارد براون
ترجمه انگلیسی : محمد عباسی
ناشر: لیدن
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 998
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1284 _ 1281 - دوره چاپ: 1

کمیاب  - کیفیت : درحد نو _ نو 

مروری بر کتاب

لُباب‌الاَلباب (تألیف‌شده در حدود ۶۱۸ ه.ق.) نام نخستین کتاب زندگی‌نامه تألیف‌شده به زبان فارسی است. این کتاب نوشته نورالدین محمد عوفی بخاری است. در این کتاب زندگی‌نامه سخنوران ایرانی آورده شده و پیشرو این سبک در ادبیات فارسی بوده است. این کتاب به شرح حال شاعران نامدار ایرانی و نقد آثار آنان می‌پردازد، نقدهای این کتاب اغلب مبهم است و همه نویسندگان و شاعران ایرانی را تحسین می‌کند. لباب الالباب اولین تذکره الشعراء زبان فارسی است که توسط محمد عوفی ، طی سد هفتم هجری قمری (618) به نگارش درآمد.

عوفی در این تذکره حدود 370 نفر از شاعران را، معرفی کرده است که احوال و نمونۀ اشعار بعضی از ایشان فقط در همین تذکره آمده و در آثار دیگر سراغی از آنان بدست نمی آید. لباب الالباب در واقع بیشتر از آنکه تذکره الشعرا باشد، مجموعه‌ی شعر شاعرانی است که در زمان و پیش از عوفی می‌زیستند.

با این حال به عنوان مجموعه‌ی شعر شاعران از اعتبار و ارزش فوق‏ العاده‏ ای برخوردار است؛ چرا که مخاطبان خود را با نمونه‏ های فراوان آثار بسیاری از شاعران قدیم آشنا می‏کند. محمد عوفی اهل ماوراءالنهر بود، در بخارا تحصیل کرد، در اواخر سده ششم و اوایل سده هفتم مدتی در شهرهای خراسان و ماوراءالنهر به سیاحت پرداخت و سپس مدت زمان درازی را در هند گذراند. از زندگی نامه‌ی او، چون زندگی نامه برخی شاعرانی که شعرهای آنان را در کتاب لباب الالباب گردآورده است، اطلاعات چندانی در دست نیست. محمد عوفی کتاب "جوامع الحکایات و لوامع الروایات" را نیز تالیف و کتاب "الفرج بعدالشده" اثر "تنوخی" را از عربی به فارسی ترجمه کرد. 

عوفی این کتاب را پس از نقل مکان به هندوستان در آنجا و به نام یکی از وزیران هند نوشت. این کتاب همچنان مورد توجه تذکره‌نویسان بوده و تذکره مجمع‌الفصحاء نیز بر پایه آن تألیف گردیده است. این کتاب به شرح حال شاعران نامدار ایرانی و نقد آثار آنان می‌پردازد. نقدهای این کتاب اغلب مبهم است و همه نویسندگان و شاعران ایرانی را تحسین می‌کند.لباب‌الالباب به دو جلد قابل بخش است.

جلد نخست درباره بلندپایگان سخنور و جلد دوم زندگی‌نامه تمام سخنورانی که عوفی توانسته است از دوره طاهریان تا زمان خوارزمشاهیان آثاری از آنها بیابدعوفی این کتاب را پس از نقل مکان به هندوستان در آنجا و به نام یکی از وزیران هند نوشت. این کتاب همچنان مورد توجه تذکره‌نویسان بوده و تذکره مجمع‌الفصحاء نیز بر پایه آن تألیف گردیده است.عوفی این کتاب را پس از نقل مکان به هندوستان در آنجا و به نام یکی از وزیران هند نوشت. این کتاب همچنان مورد توجه تذکره‌نویسان بوده و تذکره مجمع‌الفصحاء نیز بر پایه آن تألیف گردیده است.