کاروان عمر ، سرگذشت خود نوشت

کاروان عمر ، سرگذشت خود نوشت

نویسنده: اسفندیار بزرگمهر
ناشر: سخن
زبان كتاب: فارسي
تعداد صفحه: 423
اندازه كتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1382 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

معمولا رجال و سیاست‌مداران و مردان بنام سرگذشت و شرح حال خود را می‌نویسند، ولی من در عرض 37 سال خدمت به کشورم که شدیدا به آن دلبستگی دارم، با وجود تحصیلات و سوابق هرگز نه وزیر شدم و نه سفیر، نه مشاور و نه مشیر، زیرا همیشه زبانی دراز داشته‌ام... 

این کتاب خاطرات روزنامه‌نگاری است که براساس یادداشت‌های، پراکنده تدوین شده، طی آن، رویدادهای مهم سیاسی اجتماعی معاصر ایران، از دهه 1320 تا انقلاب اسلامی را باز گفته است. نویسنده در این کتاب، نخست به دوران کودکی و تحصیل خود اشاره می‌کند؛ سپس حوادث پس از شهریور 1320 را شرح می‌دهد.

اسفنديار بزرگمهر در جريان کودتاي قرني بازي دوگانه اي در پيش گرفت و با سوءاستفاده از اعتماد فراوان قرني به خود به عنوان عامل نفوذي ام. آي. 6 و دربار عمل کرد. او پاداش اين خدمت را گرفت و اردشير زاهدي و پرويز خوانساري، دوست قديمي بزرگمهر، زندگي مرفهي را برايش در ژنو ترتيب دادند. در سال هاي پس از انقلاب، اسفنديار بزرگمهر مدتي از طريق تهديد و باج گيري از ايرانيان ثروتمندي که اموال يا زندگي شان از سوي دادگاه انقلاب در معرض خطر بود ارتزاق مي کرد. او در اواخر عمر از نظر مالي در وضع وخيمي قرار گرفت، آپارتمان مجلل خود را در ژنو فروخت و در اواخر دهه 1360 در لندن درگذشت.

...عوامل ايراني "اختصاصي" و  "انحصاري" سيا، که کرميت روزولت و دونالد ويلبر دربارۀ آنان لاف مي زنند و از اهميت جايگاه و نقش ايشان در کودتا سخن مي گويند، براي مورخان ايراني نمي توانند ناشناخته باشند. کساني چون اسفنديار بزرگمهر، حسن ارسنجاني و احمد آرامش از سال هاي 1320 با سرويس اطلاعاتي آمريکا ارتباط داشتند.

آنان در سال هاي 1328- 1332 در پيرامون رؤساي ايستگاه سيا در تهران، جرالد دوهر، راجر گويران و سپس جو گودوين گرد آمدند و در پيشبرد طرح هاي سرويس اطلاعاتي آمريکا ايفاي نقش کردند. همينان بودند که به صعود رزم آرا ياري رسانيدند؛ ژنرالي که به عنوان رقيب شاه و آلترناتيو ايالات متحده براي ايجاد يک حکومت نظامي مقتدر و باثبات در ايران شناخته مي شد. و بعدها، همينان بودند که در پيوند با گراتيان ياتسوويچ به رغم خواست شاه به صعود علي اميني کمک کردند.

برخي از اين افراد تشنگان قدرتي بودند که براي تحقق اميال خود کژترين راه را برگزيدند. آنان، شايد به تأثير از بدآموزي هاي نخستين آموزگارشان، جرالد دوهر، دچار توهّمات شديد "ضدانگليسي" شدند و گمان بردند که ميان ايالات متحده و بريتانيا خصومت ژرفي وجود دارد که از آن مي توان سودهاي کلان برد؛ و به اين دليل نيز از صحنه سياست ايران حذف شدند.

فهرست

دوران کودکی
اشغال ایران
اولین زندان
روزنامه اطلاعات
حکومت قوام السلطنه
حزب توده و حوادث 21 آذر
حوادث آذربایجان و کردستان
دولت‌های حکیمی و ساعد و هژیر
نخست وزیری رزم آرا و موضوع نفت
حکومت دکتر مصدق و وقایع 28 مرداد 1332
مسافرت به اروپا
اداره تبلیغات در حکومت زاهدی
حکومت اقبال و برنامه براندازی او
بازپرسی به علت قیام علیه حکومت
در زندان سازمان امنیت
برنامه و اهداف کودتا
ظهور و سقوط تیمور بختیار
حکومت دکتر امینی
حکومت علم
موضوع بحرین و دیدار با شیخ عیسی
زندگی نامه سپهبد قرنی