ژرف ساخت ؛ فرهنگ عامه ایرانی

ژرف ساخت

نویسنده: منیره احمدسلطانی
ناشر: روزگار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 173
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1384 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

فرهنگ عامه ایرانی

برای بررسی فرهنگ و ادبیات غنی ایرانی ناچار از شناخت زیرساخت‌های فرهنگ عامه ایرانی هستیم. برای بررسی ادبیات تعلیمی و اشعار غنایی، عارفانه و لطیف و پرمغز شاعران ایرانی باید زمینه‌های فرهنگ عامه بررسی شود.  بررسي اعتقادات و انديشه هاي روزگار پيشين نه تنها از لحاظ تاريخي قابل توجه است بلكه از بابت دانستن نكات كليدي در جهت فهم حقايق، بي نهايت مفيد است. 

بدون شك معرفت بر احوال آدميان طي سنوات گذشته يكي از مهمترين شاخه هاي علوم است.علمي كه در اروپا، مردم شناسي مي گويند،در اين علم كيفيات معلومات عوام مورد مداقه قرار مي گيرد، در نتيجه در بوته آزمايش ، شاعر و نويسنده و اديب و هنرمند مخاطب خود را در مي يابد و براي راهبرد آنان كلمات و رنگ ها و نقش ها را كنار هم مي گذارد و دست به خلق مي زند...

عدد هفت خصوصاً در بین مذاهب سامى بسیار مورد توجه بوده است. در قرآن همه جا از هفت یاد شده است تکامل این عدد و نظم آن از نظر جهانى مورد توجه بوده است. عدد آسمان‌ها هفت است که این حقیقت هفت بار در آیات قرآن تکرار شده.آفرینش زمین در شش روز ذکر شده ولى هفت بار این مورد در قرآن ذکر شده است و براى پاداش انفاق عمل انفاق‌کنندگان را به دانه‌اى که هفت خوشه دارد تشبیه کرده است.

یهودیان در روز عید فصح که به یاد ترک مصر در روز اکسدوس بوده است در این روز نان فطیر به نشانه عجله با فنجانى شراب که مخلوطى از کوبیده آجیل‌ها و آب میوه است مى‌خورند و البته سمبل آن هاون است که یادگار روزگار بردگى آنان است و زمانى که از ترس، فرعون پسران و نوزادان را به دست مرگ مى‌سپارند، در این روز نوید سالارى بر مردم جهان به آنان داده شده است که به یمن آن باید بره‌اى را قربانى کنند، در این روز هفت بار در سرنا به یاد سختى‌هاى مهاجرت مى‌دمند، همچنین هفت فرشته مقرب دارند، یکى از آن‌ها را فائیل است که شرح آن در داستان طوبیت یهودى آمده است.

فهرست

علم اعداد
انسان و خانواده
مراسم
لغات و اسامی اساطیری
سوشیانس
پنج
هفت
عدد هفت در مذاهب سامى و اسلامى
هفت در فولکور ایران
هفت سین
سیب
سنجد
سماق
سیر
سرکه
سبزه (سبزى، سُمبُل)
سمنو
آجیل و عدد هفت
آجیل مشکل گشا
عدد هفت در مراسم چهارشنبه سورى‌
عدد هفت در باطل کردن جادو
عدد هفت در ازدواج دختران
عدد هفت در مردان‌
هفت در ازدواج
عدد هفت و مراسم بله برون
شیرینى خوران و عدد هفت
روز عروسى و عدد هفت
اقلام هفت سین نماینده چه هستند
عدد هفت و هفته‌
شستشو، غسل و عدد هفت
فرشتگان یهود
هفت و جام
روز
شرح روزهاى ماه
عدد دوازده
زروان و زمان
امشاسپندان
عدد سیزده‌
عدد چهل
شب چله
حوارى، رنگرز
تولد مسیح‌
فال حافظ در شب چلّه
مرگ
مراسم دفن
پزشکى و فرهنگ عامه
سایر نکات سنتى بهداشتى
خوراک
اصطلاحات موسیقى‌
تقویم‌
مقایسه‌اى در آداب عبادى زردتشتیان، یهودیان، مسیحیان
نماز صبحگاهان
نماز و شرایط آن در دین مسیح
روزه در دین مزدیسنى
تولد، خانواده، زن، مرد، خواهر، برادر
واژه پدر
موجودات افسانه‌اى: پریان، روح، شیطان...
روح‌
غول‌
آل
پرى
خردجال‌
لولو
رنگ، نجوم‌
قوس و قزح‌
رنگ‌ها با فصل‌ها و ماهها و روزها مرتبط اند
خرداد
چهارشنبه سورى: (Bonfire Night)
انواع ازدواج‌
خودسرزن، (قانونى و غیررسمى)
آداب و رسوم ازدواج‌
ازدواج با محارم‌
خواستگارى‌
عقد
مراسم پذیرایى از عروس‌
چشم روشنى‌
بررسى نمادین سفره عقد
فرهنگ عامه و آبستنى‌
زایمان‌
عناصر و نمادهاى جادویى‌
نجوم و آسمان‌
کواکب‌
خسوف و کسوف‌
راه شیرى
رعد و برق‌
رنگین‌کمان‌
پیشگویى مربوط به آسمان‌
پیش‌بینى وضع هوا
وضعیت هوا
افسانه‌هاى بارورى و خشکى زمین‌
ایام سعد و نحس‌
پیشگویى مربوط به بدن انسان و حرکات و رفتار
انواع سفره و حاجات مربوط به آن‌
سفره حضرت خضر
پیدا کردن فرارى‌
براى پیدا کردن دزد
خوراک‌
چشم‌زخم، نذورات، طلسم‌
طلسم و تعویذ از قول برهان قاطع‌
مهره مار
نذورات، طلسم‌
فرهنگ مصرف خوراکى‌ها!
نمادها و اسامى‌
افعى‌
مار
عقرب
آهو
گوزن‌
ببر
بره‌
بز
بلبل
بوزینه‌
پروانه‌
جغد
زنبور عسل‌
سوسک‌
پیاز
زیتون‌
سوگند
سیمرغ‌
عنقا
ققنس‌
عطسه‌
آب دهان
عنکبوت‌
لک‌لک‌
کاسنى‌
چشم زخم‌
نیرنگ‌
مارمولک‌
نردبان‌
کفش دوزک، پینه دوز
فاخته‌
هدهد
کوکو
کارد «خنجر»
شاخ
قهرمان
شعرهاى کودکى
لالایى‌
ترانه‌هاى عامیانه‌
سال جدید
موش‌
دشتان‌
زاغ‌
کُنار (نیلوفر آبى)
شمع‌
شتر
گربه‌
تخم‌مرغ‌
صرع‌
جهیزیه‌
اژدها
کتان صحرایى «عشقه»
سگ‌
جواهرات در فرهنگ عامه‌
الماس‌
زمرد
طلا
مروارید
نقره‌
خروس‌
حربا
زن پدر
آرش‌
آیینه‌
اورمیه‌
اهریمن‌
اهورامزدا
ایزد
باباقورى‌
برسم‌
بهرام‌
بهشت‌
بهمنجه‌
جرعه فشانى بر خاک‌
خشم‌
رستاخیز
سدره‌
سوشیانت‌
شیر و خورشید
پل چینود (صراط)
طوفان‌
ظلمات‌
آب حیات‌
قاف‌
قربانى‌
کشتى‌
گاو
مشى و مشیانه‌
مورد
مهر
مى‌
میزد
ناهید
هفت‌خان‌
هما
همزاد
هوم‌
هامون‌
البرز