چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانه ها تشخیص دهیم

چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانه ها تشخیص دهیم

نویسنده: ریچارد پل , لیندا الدر
مترجم : مهدی خسروانی
ناشر: نشر نو
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 133
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1398 - دوره چاپ: 3

مروری بر کتاب

پشت همۀ سوگیری‌ها و تبلیغات در رسانه‌های خبری، در همۀ جهان، منطق یکسان و ساده‌ای قرار دارد. هر جامعه و فرهنگی جهان‌نگری منحصربه‌فرد خود را دارد. این جهان‌نگری بر آنچه افراد جامعه می‌بینند و نیز بر شیوۀ نگاهشان به آن چیزها تأثیر می‌گذارد. رسانه‌های خبری که در چارچوب فرهنگ‌های گوناگون جهان فعالیت می‌کنند بازتاب‌دهندۀ جهان‌نگریِ همان فرهنگی هستند که [خبر را] برایش تهیه می‌کنند. اما حقیقتِ آنچه در جهان می‌گذرد بسیار پیچیده‌تر از چیزی است که، در چارچوب یک فرهنگ خاص، حقیقت به نظر می‌رسد.

هر کسی در هر جامعه‌ای، اگر می‌خواهد خبرها را به شیوۀ سنجش گرانه مصرف کند، باید این حقیقت را بپذیرد و خبرها را با توجه به این حقیقت مصرف کند. تفکر نقّادانه مجموعه‌ای پیچیده از مهارت‌هاست که [برخی از] ویژگی‌های طبیعی و غریزی موجود در اندیشۀ انسانی را تغییر می‌دهدتشخیص سوگیری و تبلیغات در رسانه‌های داخلی و بین‌المللی هنری است که فراگیری‌اش نیاز به زمان بسیاری دارد.

ولی این هنری است که در آزادی، صداقت، و مسئولیت‌پذیریِ فکری نقش اساسی دارد. این کتاب کوچک گام اولیه‌ای است در جهتِ اینکه گزارش‌های خبری را بیشتر مورد ارزیابی و تحلیل فکری قرار دهیم. هر چه این هنر را بیشتر کسب کنیم، ریزش پوسته‌های تفکر قوم‌محورانه و شست‌وشوی مغزی را بیشتر تجربه می‌کنیم.

...تقریباً همه‌ی رسانه‌های جهان مدعی‌اند که گزارش‌های خبری‌شان را به صورت مستقل، بی‌طرفانه، و محققانه تولید می‌کنند. مدعی‌اند که صرفاً به گزارش و توصیف "واقعیت عینی" می‌پردازند و از هر گونه نتیجه‌گیری و قضاوت پرهیز می‌کنند. از سوی دیگر، ادعا می‌کنند که رسانه‌های رقیب این واقعیت‌ها را به نحو توطئه‌آمیز تحریف کرده و به آن جهت می‌دهند. آیا این مدعا درست است؟
آیا رسانه‌ی مستقل و بی‌طرف وجود دارد؟
ظاهراً پاسخ این پرسش‌ها منفی است.

رسانه‌ها، حتی اگر (بر فرض محال) از صاحبانشان و از حکومت‌ها تأثیر نپذیرند، از فرهنگ و نظرگاه مخاطبانشان تأثیر می‌پذیرند. پوشش خبری غالب در یک جامعه بر اساس اصل‌های زیر عمل می‌کند:
ماجرا از نظرگاه ما (و جامعه‌ی ما) چنین به نظر می‌رسد؛ بنابراین، ماجرا چنین است.
این واقعیت‌ها باورهای ما را تأیید می‌کنند؛ بنابراین، اینها مهم‌ترین واقعیت‌ها هستند.
این کشورها با ما دوست نیستند؛ بنابراین، این کشورها شایسته‌ی انتقادند.
این گزارش‌ها بیشترین جذابیت یا هیجان را برای خوانندگان ما دارند؛ بنابراین، اینها مهم‌ترین گزارش‌های خبری‌اند.

 کسانی که خبرها را نقّادانه دنبال می‌کنند تک‌تک این اصل‌ها را معکوس می‌کنند. کتاب حاضر نحوه‌ی انجام این کار را توضیح می‌دهد و بنابراین تأثیر سوگیری و تبلیغات بر اندیشیدن افراد را کاهش می‌دهد.