چهار فصل در آثار جلیل رسولی

چهار فصل در آثار جلیل رسولی

نویسنده: جلیل رسولی
ناشر: مولف
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 160
اندازه کتاب: رحلی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1371 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه روکش کتاب زدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

رنگی تمام گلاسه

جلیل رسولی، خوشنویس و نقاش در شهر همدان متولد شد. رسولی از هنرمندان منسوب به جریان نقاشی‌خط است. او خوشنویسی را در دوره‌ی کودکی و از زادگاهش آغاز کرد. سال 1335 به تهران عزیمت کرد و در فاصله‌ی 1340 تا 1345 به کسب تجربه در این عرصه پرداخت و سپس آتلیه‌‌ی شخصی‌اش را راه‌اندازی کرد. سال 1347 با سید حسن میرخانی، مشهور به سراج‌الکتاب آشنا شد و دوسال نزد او تعلیم خط دید. او نهایتاً مدرک استادی‌اش را در سال 1368 از دست میرخانی دریافت نمود.

به‌واسطه‌ی تعلق او به زمین خوشنویسی، خط در آثار نقاشی‌خط رسولی عنصر غالب است. بهره‌گیری از نقش‌مایه‌هایی هم‌چون گل و مرغ، پل پیوندی است که آثار او را به نقاشی نزدیک می‌کند. آثار رسولی در بر گیرنده‌ی مضامین مذهبی، عرفانی و ادبی است و در ارائه‌ی آن‌ها صرف‌نظر از دقت، ظرافت و استحکام ترکیب کلمات و واژه‌ها، باید به حساسیت بالایی که در انتخاب رنگ‌ها به کار می‌برد توجه نمود. به عبارت دیگر رنگ‌ها در نقاشی‌خط‌های او واجد زبان خاص خود است، معنا و مفهومی به‌خصوصی را منتقل می‌کند.

اولین نمایشگاه آثار رسولی در سال 1352 در گالری سیحون برگزار شد. سال 1357 در جشنواره‌ی خوشنویسی جهان اسلام در تهران برگزیده شد و بعدها به عضویت فرهنگستان هنر نیز درآمد. او آثار خود را در نمایشگاه‌های متعددی به نمایش درآورده است که از این میان می‌توان به نمایشگاه‌های «سیاه‌مشق‌های انقلاب»، «الله اکبر» و «سیمرغ» اشاره کرد. نمایشگاه انفرادی در پاکستان (سال 1361)، نمایشگاه انفرادی در ایتالیا (1363) و نمایشگاه انفرادی در دمشق (1363) از جمله فعالیت‌های او در عرصه‌ی بین‌المللی هستند.

...استفاده از رنگ روغن این حسن را دارد كه می شود با آن خوب كار كرد و قاعده اش هم این است كه ابتدا از رنگ تیره استفاده شود و رنگ روشن آخرین مرحله آن است كه بعد كار را نشان می دهد. اگر حروفی را كه می نویسیم می خواهیم دورتر به نظر آید، باید از رنگ تیره استفاده شود و برعكس، حروفی را كه می خواهیم نزدیكتر به نظر آید، از رنگ روشن استفاده می كنیم؛ البته باید این كار را با توجه به رنگ زمینه انجام داد. من در مورد آشنایی و استفاده از رنگها هیچ گاه استاد نداشته ام، ولی به خاطر عشق و علاقه و سفرهای متعدد كه به پاریس داشتم و به موزه لوور زیاد می رفتم، آن را یاد گرفتم.

یادم می آید در نمایشگاهی كه در ژاپن به اجرا گذاشته بودم، با من مصاحبه ای كردند. به آنها گفتم، استاد خطم مرحوم استاد حسن بود، پرسیدند در مورد نوع و تلفیق رنگها در كدام دانشكده درس خوانده ای؟ گفتم:من اصلاً در این زمینه كلاس و استادی نداشته ام. یك كارهایی هست كه حتماً طراحی می خواهد، ابتداً در ذهنم طرح كوچكی از كار را تجسم و با خودكار روی كاغذ پیاده می كنم و آن قدر آن را ویراستاری می كنم تا به اصل نزدیك شود؛ بخصوص در نقاشی خط باید خیلی حساب و كتاب كرد. نوع و تركیب رنگها را باید دقیق محاسبه كرد، زیرا در غیر اینصورت رنگ ضعیف می تواند یك خط قوی و پخته را متأثر كند.

من اعتقاد دارم اگر كسی رنگ را نمی شناسد، اصلاً آن را به كار نبرد. اما برخی كارها را بدون طراحی انجام می دهم كه بیشتر با مركب و گواش و رنگهای آبكی انجام می گیرد. كار فی البداهه را نمی توان با رنگ روغن انجام داد، اما از همین كارهای فی البداهه برخی اوقات اثر نابی خلق می شود كه ماندگار است. برای انجام كارهای سنگین و دقیق باید مغز و دست و روح تو مثل رایانه كار كند. باید اعصاب آرام داشته باشید، خوشبین باشید و به دنیا زیبا نگاه كنید تا روح شما در اثر دمیده شود. به نظر من، حالت اعتدال برای خلق آثار هنری به دست نمی آید، مگر با نزدیكی به خدا. هنر خوشنویسی یك هنر مقدس و روحانی است.

اگر جامعه می گوید كه رسولی موفق است، دلیلش این است كه او سعی كرده خود را به خدا نزدیك كند. به طور كامل نتوانسته ام، اما سعی خودم را كرده ام. كسی كه می خواهد هنر مدرن را وارد كارش بكند، باید كار كلاسیك را به طور كامل بداند؛ یعنی اگر كار كلاسیكش ضعیف باشد، از ارزش كارش كاسته خواهد شد. كسی كه می خواهد نقاشی كند، باید طراحی را خوب بداند، باید آناتومی اجسام را یاد داشته باشد.