پیدایش رمان فارسی 

نویسنده: کریستوف بالایی
مترجم: مهوش قویمی , نسرین خطاط
ناشر: معین
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 580
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1377 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

پیدایش رمان فارسی یک پدیده منفرد نیست. چند سال پیش یا پس از آن، در سه ادبیات دیگر که وجوه مشترک بسیاری با ادبیات فارسی دارند، همین پدیده رخ می دهد: ادبیات ترک، ادبیات عرب و ادبیات پنجاب. این سه ادبیات بس کهن هستند که سنت های چند صدساله دارند و در همه آنها رمان که ثمره تلاقی دو فرهنگ است به گونه ای غیرمنتظره و تقریبا ناگهانی و تکان دهنده ظهور میکند.

از نظر اجتماعی، زمان پیدایش رمان با آغاز بورژووازی در اروپا همراه بوده است. در ایران نگارش رمان فارسی در دوره‌ی استقرار مشروطه با کتاب "شمس و طغرا" نوشته‌ی خسروی آغاز شد. رمان فارسی با کودتای سیدضیاء رضاخان، ایجاد مدارس و کارخانه‌ها، گسترده شدن دیوان‌سالاری، رواج چاپ روزنامه‌ها، پیروی از تمدن جدید و... وارد مرحله‌ی جدیدی شد. نگارنده در کتاب حاضر سعی دارد چگونگی پیدایش رمان را در بستر رویدادهای اجتماعی چند دهه‌ی اخیر ایران بررسی کند.

برای نوشتن تاریخچه پیدایش این نوعِ ادبی در هر یک از این کشورها، بایست تاریخ آن کشور را از نو خواند، زیرا وجوه مشترک میان آنها متعدد است. نخستین وجه مشترک آنها، بحران نظام سیاسی و یا اقتصادی است. در قرن نوزدهم ترکیه عثمانی ثباتی شگفت انگیز و سیصد ساله را پشت سر می نهد. سلاطین ترک با قدرت و اقتداری مسلم و مستحکم بر سرزمین پهناوری حکمرانی می کنند و جامعه عثمانی پس از فتوحات پی در پی به برتری خویش نسبت به ملت های اروپا متقاعد می شود...

درباره چگونگیِ تکوین داستان‌نویسیِ فارسی و تحول آن این نظر غالب رواج دارد که این نوعِ ادبی در ایران، پس از آشنا شدنِ ایرانیان با تمدن اروپایی و گسترش دامنه حشر و نشر آنان با اروپائیان و ترجمه آثار فرنگی به فارسی که همه از ره‌آوردهای نیمه دوم قرن نوزدهم بوده است، پیدا شده و رواج یافته است.صرف نظراز میزان دقت و متانت این رأی، باید گفت که اصطلاح رُمان (roman )، به این معنی، در قرن هفدهم در اروپا رایج شده است.

فهرست

بخش اول: تحولات ادبی
بخش دوم: رمان در پایان قرن بیستم
بخش سوم : رمان در آغاز قرن بیستم