پهلوی ها ؛ خاندان پهلوی به روایت اسناد ؛ سه جلدی

پهلوی ها ؛ خاندان پهلوی به روایت اسناد

نویسنده: فرهاد رستمی
ناشر: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1825
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1384 _ 1382 - دوره چاپ: 3 _ 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه جلد  کتاب دوم سائیدگی مختصری دارد 

مروری بر کتاب 

مصور

در این مجموعه ؛ اسناد و مدارک مربوط به خاندان پهلوی گردآوری شده است .جلد اول از این مجموعه حاوی اسناد مربوط به رضاشاه و عصمت‌الملوک و تاج‌الملوک(همسران رضاشاه) است .در ابتدای این جلد شرح مختصری از زندگانی و اقدامات رضاشاه ذکر شده، سپس فهرست موضوعی اسناد، آن گاه تصویر اصل اسناد به همراه متن آن با ترتیب و طبقه‌بندی موضوعی آمده است .در بخش پایانی نیز عکس‌های متعددی از رضاشاه و خانواده و فرزندانش به چاپ رسیده است .کتاب با نمایه اسامی به پایان می‌رسد .

... در فاصله کودتای ١٢٩٩ تا شروع ماجرای جمهوریخواهی در نیمه دوم سال 1302رضا خان مترصد فرصتی بود تا احمد شاه را از عرصه قدرت ساقط سازد و بدین منظور سایه به سایه او حرکت می کرد و از ملاقاتهای او با افراد اطلاع می یافت و حتی فرمانده گارد سلطنتی گزارشهای مبسوط و بی وقفه ای از رفتار احمد شاه برای او می فرستاد.

اگرچه جمهوریخواهی و رضا خان ماهیتاً با هم در تضاد بودند اما می توان گفت یکی از پیامدهای آن جریان٬ به مثابه آزمونی برای شناخت حساسیتها و واکنشهای جامعه محسوب می شد و اگرچه جمهوری تحقق نیافت اما چنانکه خواهیم دید به تحکیم موقعیت و افزایش قدرت رضاخان منجر شد و البته لازم است یادآوری شود که رضاخان بر اساس قول و قرار خود با ژنرال آیرونساید نمی بایست بشخصه اقدامی بر ضد سلطنت احمد شاه انجام دهد... 

رضا پهلوی (زاده ۲۴ اسفند ۱۲۵۶ آلاشت مازندران و درگذشته ۴ مرداد ۱۳۲۳ ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی) معروف به لقب‌های رضاخان، رضاخان میرپنج، رضاخان سردارسپه و پس از آن رضاشاه، نخست وزیر ایران از سال ۱۳۰۲ تا ۱۳۰۴ و پادشاه ایران از ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰ خورشیدی و بنیانگذار دودمان پهلوی بود. پادشاهی رضاشاه پایان فرمانروایی قاجاریان و آغاز دوران رژیم پهلوی بود. او در آلاشت سواد کوه به دنیا آمد و محل زندگی‌اش در کودکی به عنوان «زادگاه بنیان‌گذار پهلوی» نامیده می‌شد و امروز، موزه مردم‌شناسی شهرستان آلاشت است.

رضا که کودکی یتیم بود دوران خردسالی را در فقر گذراند. از نوجوانی به نظام پیوست و مدارج ترقی را پیمود. در کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹، نیروهای قزاق به فرماندهی رضاخان تهران را اشغال کردند . رضاخان ابتدا در مقام وزیر جنگ، بسیاری از ناآرامی‌ها و راهزنی‌ها را از بین برد. در ۳ آبان ۱۳۰۲ رضاخان با فرمان احمدشاه قاجار به نخست‌وزیری منصوب شد و ابتدا تلاشی در جهت جمهوری‌خواهی کرد. ولی در سال ۱۳۰۴ به پادشاهی رسید. وی سرانجام در سال ۱۳۲۰، پس از اشغال ایران به دست متفقین، تحت فشار بریتانیا مجبور به ترک سلطنت گردید و سه سال بعد در شهر ژوهانسبورگ در آفریقای جنوبی درگذشت.

پادشاهی رضاشاه شاهد ایجاد نظم نوین بود. او برای تضمین قدرت مطلق خود، روزنامه‌های مستقل را بست، مصونیت پارلمانی را از نمایندگان گرفت و احزاب سیاسی را از بین برد. او با تبدیل مجلس به نهادی مطیع و تشریفاتی توانست وزرای دلخواه خود را تعیین کند. به علاوه وی با پشتیبانی دربار به مصادره زمین‌های حاصل خیز مازندران پرداخت و به زودی به ثروتمند‌ترین مرد ایران تبدیل شد. حزب تجدد که صادقانه از رضاشاه پشتیبانی کرده بود، نخست جای خود را به حزب ایران نو و سپس حزب ترقی (سازمانی به تقلید از حزب فاشیست بنیتو موسولینی و حزب جمهوری خواه مصطفی کمال آتاترک) داد. ولی همین حزب ترقی نیز به زودی به گمان اینکه اندیشه‌های خطرناک جمهوری خواهانه دارد برچیده شد....

رضاشاه در طول زندگی خود و حتی پس از آن به دلایل گوناگون به القاب مختلفی خوانده شده‌است. در جوانی به نام ناحیه‌ای که از آن برخاسته بود «رضا سوادکوهی» نامیده می‌شد. با ورود به نظامی‌گری به مناسبت استفاده از مسلسل ماکسیم به «رضا ماکسیم» و بعدها به «رضاخان» و سپس، با ذکر درجه نظامی‌اش، به «رضاخان میرپنج» شناخته شد. پس از کودتای ۳ اسفند ۱۲۹۹ و به دست گرفتن وزارت جنگ و فرماندهی کل قوا، او را «سردار سپه» می‌خواندند. پس از رسیدن به پادشاهی و گزیدن نام خانوادگی پهلوی به «رضاشاه پهلوی» (پیش از این نام خانوادگی در ایران رایج نبود؛ رضاشاه نخستین بار استفاده از نام خانوادگی را اجباری کرد) شناخته شد. در سال ۱۳۲۸ با تصویب مجلس شورای ملی به او لقب «رضاشاه کبیر» داده شد....

فهرست 

جلد اول : مربوط به رضاشاه پهلوی همراه با عصمت‌الملوک و تاج‌الملوک
جلد دوم : شامل اسناد ملکه توران همراه با (فرزندش) غلامرضا. حمیدرضا، عبدالرضا، محمودرضا و فاطمه (فرزندان عصمت‌الملوک). شمس، اشرف و علیرضا (فرزندان تاج‌الملوک)
جلد سوم : محمدرضا شاه