وزن شناسی و عروض

وزن شناسی و عروض

نویسنده: ایرج کابلی
ناشر: آگه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 470
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1376 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه عطف سائیدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

اوزان عروضیِ شعر سنتی فارسی متأثر از اوزان عربی بوده، اما درعین‌حال از تمایزِ شناخته‌شده برخوردار است. امروزه برای مطالعه و آموزش اوزان شعر فارسی معمولاً تعدیلی از اوزان سنتی در نظر گرفته می‌شود که بعضی آن را «عروض علمی» می‌نامند. برای فعالیت‌های تحقیقی و تطبیقی، روش‌های جدیدی نیز ارائه شده‌است. اوزان شعر سنتی فارسی، در یک تقسیم‌بندی کلی، به چندین «بحر» تقسیم می‌شوند.

ساده‌ترین آن‌ها چهار بحر هزج، رمل، رجز و متقارب هستند. که در شکل ساده و یکنواختِ آن فقط به‌ترتیب با تکرار ارکان: «مفاعیلن، فاعلاتن، مستفعلن و فعولن» شکل می‌گیرند. سه بحر نخست، در شکلِ ساده و یکنواخت اما شکستهٔ آن، با تکرار ارکان: «مفاعلن، فعلاتن و مفتعلن» است. به شکل شکستهٔ این بحرها، به‌ترتیب، «هزجِ مقبوض، رملِ مخبون و رجزِ مَطوی» می‌گویند. اما همین بحرهای چهارگانه، مانند دیگر بحرها، در اَشکال متناوب و مرکب از ترکیب همین ارکان یا شکل تغییریافته و زحافات همین ارکان و اوزان با ارکانی دیگر و از ترکیب و قواعد نسبتاً پیچیده‌تری پیروی می‌کنند.

نویسنده در کتاب وزن شناسی و عروض می گوید هر فارسی گو و فارسی خوانی حق دارد بداند که سخن دری چگونه وزن می گیرد و اگر دلش خواست باید بتواند خود به همه وزنهایی که ممکن است در این زبان وجود داشته باشد سخن موزون بنویسد یا بگوید حتا به آن وزنهایی که پیشینیان به کارشان نبرده اند.کتاب حاضر برای تامین این حق نوشته شده است.عده ای نیز حق خود می دانند که از پیچیدگی های عروض سنتی سر درآورند.اینان نیز راه رسیدن به حق خود را در این کتاب خواند یافت.