وحشت از اشک های واقعی

وحشت از اشک های واقعی

نویسنده: اسلاوی ژیژک
مترجم : فتاح محمدی
ناشر: هزاره سوم
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 320
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1395 _ 1388 - دوره چاپ: 3 _ 1

مروری بر کتاب

کریستف کیسلوفسکی بین نظریه و مابعد نظریه

نظریه در مطالعات فیلم، همچون جاهای دیگر، در بحران است. پارادایم روان کاوانه که روزگاری جنبه ی مسلط داشت اکنون از جانب مدل های شناختی و «مابعد نظریه» به چون و چرا کشیده شده است. در پس زمینه ی این بحران بزرگ در مطالعات فرهنگی، به ویژه درخصوص نقش اجتماعی روشنفکران متعهد به آرمان های سیاسی، قرار دارد.

اسلاوی ژیژک در این کتاب هم شرح و وصف های شناخت گرا - تاریخ گرا از سینما را به چالش می کشد هم نظریه ی قراردادی و رایج فیلم را. او با تکیه بر درک پیچیده تری از لاکان در پی آن است تا رویکرد روان کاوانه به سینما را در مقابل تقلیل گرایی های مابعد نظریه، احیا کند و با این کار راه جدیدی در تفکر فرهنگی و انتقادی می گشاید. استدلال های نظری ژیژک مبتنی بر تحلیل های جذاب و روشنگر از آثار کریستف کیسلوفسکی فیلمساز لهستانی هستند، از نخستین فیلم های مستندش درباره ی زندگی روزمره تا مجموعه های تحسین شده ی دکالوگ(ده فرمان)، سه رنگ و آخرین فیلم او، زندگی دوگانه ی ورونیکا.

ژیژک، مدعی ست که امروزه در حال نزدیک شدن به تجربه ی زیستی جدیدی هستیم که درک جدیدی از زندگی و فرم روایت خطی و متمرکز را ازهم می پاشاند، و زندگی را به شکل جریان چندخطی عرضه می کند. سه فیلم کیشلوفسکی، مشخصا چنین تجربه ای را بازسازی می کند: بخت کور، زندگی دوگانه ی ورونیک و قرمز. آن چه باعث پیوند این سه فیلم را به هم می شود، مفهوم اخلاقی انتخاب بین «زندگی آرمانی» و «رسالت» است.

ولی سوال مهمی پیش می آید: آیا وقوف به این زندگی های چندگانه واقعا رهایی بخش است؟ تصویر این زندگی ممکن است غیر از آنی باشد که درحال حاضر هست، و امکانات متفاوت این جهان بدیل ممکن است به طریقی تحقق یابند؛ جهان خفقان آوری را مجسم کنید که در آن آزادی برای هیچ گونه انتخابی نیست. وقوف رعب آور به این بستار را در فریاد مستأصلانه ی آغاز بخت کور شاهد هستیم: سیمایی که هر بار با بازگشت به زندگی ای که توان زیستن آن را داشته است، از وحشت انتخاب هر یک به هراس می افتد و جیغ می کشد.

کتاب وحشت از اشک های واقعی از روی مجموعه ای از درس گفتارهایی برآمده است که اسلاوی ژیژک ارائه کرده است. این کتاب به بحث مربوط به مابعد نظریه و شناخت گرایی از طریق بررسی فیلم های کریستف کیلوفسکی بر بنیان مبارزه و آگاهی طبقاتی می پردازد. به طور مثال در بخش اول این کتاب تحت عنوان امرکلی: بار دیگر دوخت، از طریق گفت و گوی انتقادی با ما بعد نظریه ی شناخت گرا تلاش می شود نشان داده شود چگونه آثار کیسلوفسکی، پایگاه مبارزه ی طبقاتی در هنر می باشند. هدف ژیژک در کتاب وحشت از اشک های واقعی این است که به آثار کیسلوفسکی رجوع کند تا به کار و نظریه بپردازد.