وبای عالمگیر

وبای عالمگیر

نویسنده: منصوره اتحادیه ( نظام مافی ) , اسماعیل شمس , اعظم غفوری
ناشر: تاریخ ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 308
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

اسناد ٬ مدارک و مکاتبات عبدالحسین میرزا فرمانفرما در حکومت کرمانشاه ۲۳ - ۱۳۲۱ ق

این کتاب درباره شیوع وبا در نقاط مرزی و سرحدات به‌ویژه غرب ایران و کرمانشاه در سال‌های ۱۳۲۱ تا ۱۳۲۳ است. انتشار کتاب درباره بیماری‌ها و به‌ویژه مسایل تاریخی در آن دوره انگشت‌شمار است. «وبای عالم‌گیر» به عنوان کتابی که از مستندات تهیه شده اهمیت بسیاری در مطالعات تاریخی دارد. پیش از این کتاب‌هایی در این حوزه‌ها نوشته شده و بیشتر جنبه تاریخچه‌ای و چگونگی انتقال بیماری را بررسی می‌کردند.

در این اسناد گوشه هایی از زندگی اجتماعی مردم آمده که در کتاب های تاریخی کمتر به آن توجه شده است مسائلی مانند فقدان بهداشت عمومی، طبابت و مداوا، شبکه های آبیاری و آبرسانی و فاضلاب، مرگ و میر گسترده، حمل و دفن جنازه ها، قحطی و گرانی، توفق تجارت مسافرت ود یگر ابعاد زندگی مردم از موضوعات اصلی این کتاب است.

عبدالحسین میرزا دو بار در کرمانشاه حکومت کرد. حکومت اول وی از سال 23 ـ 1320 و حکومت دوم از سال 33 ـ 1330 ق بود. مکاتبات وی از این دو دوره باقی مانده که بخش اول آن مربوط به وبای فراگیر سال‌های 22 ـ 1321 ق می‌باشد.

مکاتبات خصوصی حکومت اول فرمانفرما در کرمانشاه شامل موضوعات مختلفی از جمله گزارش اوضاع محلی، خبرهای وقایع بین المللی، نامه‌های رسمی و عرایض اهالی خطاب به حاکم است. آنچه در این کتاب معرفی شده، ضمن ارائه مطالب گوناگون، نامه‌هایی است که به وبا اختصاص دارد یا به آن اشاره می‌کند.

از مزایای مکاتبات خصوصی، ذکر جنبه‌هایی از زندگانی عامه مردم است که در مکاتبات رسمی وجود ندارد.اما وبای کرمانشاه در سال‌های 22 ـ 1321 ق از عتبات عالیات عراق آغاز شد و به زودی به کرمانشاه رسید و پس از آن به همدان و قم. کرمانشاه در مسیر زائران قرار داشت و به زودی وبا به این منطقه رسید. تمامی راه‌های زمینی که زائران ایرانی، قفقاز، آسیای مرکزی و افغانستان را به اماکن مقدس عراق می‌رساند از کرمانشاه می‌گذشت. خواه ناخواه شهرهای مسیر نیز در انتقال بیماری وبا مؤثر بودند. وبایی که عالمگیر شد.

فهرست

مقدمه
یادداشت‌های مقدمه
جغرافیای کرمانشاهان
یادداشت‌ها
اسناد سال 1321
اسناد سال 1322
اسناد سال 1323 و بی تاریخ
ضمیمه 1
ضمیمه 2
ضمیمه 3