واژه شناسی

واژه شناسی

نویسنده: احمد ابومحبوب
ناشر: میترا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 110
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1395 - دوره چاپ: 1 

مروری بر کتاب 

تکواژ، که کوچکترین واحد معنایی زبان است، در ساخت واژه ها نقش بنیادی دارد و در واقع باید گفت که بنیاد معنایی زبان انسانی است. پیوستن تکواژها به یکدیگر، باعث پدید آمدن واحدهای بزرگتر معنایی می گردد. با دقت در این امر درمی یابیم که این، خصوصیت شگفت انگیزی در زبان بشری است و امکانات گسترده ای را در ارتباطات ایجاد می کند.

اکتسابی بودن زبان بشری و خصوصیت تغییرپذیر آن، مساله جغرافیای زبان را پیش می کشد. هریک از زبان های عمده بشری در حوزه جغرافیای ویژه خود به کار می روند و بنابراین با زبان های دیگر تفاوت پیدا می کنند. این تفاوت ها هم از نظر آواها و هم واژگان و هم قواعد عمده است. زبان فارسی از جمله زبان های اشتقاقی است که واژه های جدید به وسیله اشتقاق در آنها ایجاد می شود؛ یعنی تکواژها به هم می پیوندند و واژه می سازند.

این تکواژها در چنین زبان هایی قابلیت جدا شدن نیز دارند. درعین حال، در زبان فارسی، به جز اشتقاق، طریقه دیگری نیز برای ساخت واژه وجود دارد که همان ترکیب است. برای شناخت شیوه های واژه سازی در زبان فارسی، لازم است که با تکواژهای زبان فارسی و طبقه بندی آن ها آشنا شویم.» مباحث مطرح شده در این کتاب، به شیوه ای ساده آموزش داده شده اند و در پایان هر بخش نیز تمرین هایی برای مرور مطالب مطروحه در هر بخش آمده است. کتاب در حجمی کم کوشیده تا مهم ترین مبانی و مطالب مربوط با واژه سازی و واژه شناسی را در زبان فارسی تدوین کند.

این کتاب می تواند به عنوان کتابی آموزشی در موضوع شیوه های واژه سازی در زبان فارسی تلقی شود. «واژه شناسی» در چهار فصل نوشته شده و فصل اول به «تکواژها» اختصاص دارد، یعنی به کوچکترین واحد معنایی زبان. فصل دوم، با عنوان «ترکیب»، به واژه های مرکب پرداخته است. یعنی واژه هایی که حداقل از دو «تکواژ قاموسی» ساخته می شوند. منظور از تکواژ قاموسی، تکواژی است که به طور مستقل و یا به عنوان پایه در ترکیبات به کار می رود و نام دیگر این تکواژها که معنای واژگانی مستقلی دارند، «آزاد قاموسی» است. در فصل سوم با نام «فعل ها»، فعل های مرکب و پیشوندهای فعل ساز مورد نظر بوده اند. و در نهایت فصل چهارم با عنوان «انشقاق»؛ به پیشوندها، میانوندها و پسوندها اختصاص یافته است.