نیمایی دیگر ؛ نگاهی تازه به شعرهای نیما یوشیج

نیمایی دیگر 

نویسنده: ضیاءالدین ترابی
ناشر: دنیای نو - آذین
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 256
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1375 - دوره چاپ: 1 

مروری بر کتاب 

نگاهی تازه به شعرهای نیما یوشیج

نیمایوشیج در پانزدهم جمادی الاول 1315 برابر با بیست و یکم آبان ماه 1276 شمسی، در یکی از خانواده های اصیل در روستای یوش از توابع بخش نور شهرستان آمل متولد شد. دوران کودکی علی اسفندیاری (نیمایوشیج) در بین شبانان و ایلخی بانان گذشت. در همانجا خواندن و نوشتن را در ده زاد گاهش آموخت و بعدها برای تحصیل به تهران آمد و در مدرسه عالی سن سویی به تحصیل پرداخت و در بیست سالگی یعنی سال 1296 شمسی فارغ التحصیل شد و...

درباره شعر نیما و نیز خاستگاه و ریشه‌های شعر نو و آگاهی یا عدم آگاهی وی از تلاش‌های پیوسته یا گسسته پیشینیان در سرودن شعر در قالبی غیر از غزل کلاسیک حرف‌های زیادی زده شده است. ولی روند تکامل شعر نیما نشان می‌دهد که او نه با تلاش پیشینیان ـ به ویژه آغازگران تحول در شعر فارسی ـ آشنایی داشته و نه به پیروی از آنان به فکر سرودن شعر در قالب آزاد با مصراع‌های کوتاه و بلند و بدون قافیه روی آورده و نه به تقلید صرف شاعران بیگانه.

در این کتاب ابتدا به اختصار درباره زندگی و شعر نیما مطالبی ارائه شده و سپس در سه فصل به نقد و بررسی اشعار نیما پرداخته شده است که در فصل اول شعرهای کلاسیک نیما در بخش‌های مثنوی، قطعه، قصاید، غزلیات، رباعیات، ترجیعات و مسمط‌ها، در فصل دوم شعرهای نئوکلاسیک نیما و در فصل سوم نیز شعرهای نو او مورد بررسی قرار گرفته است.

پس از نیمای بزرگ بسیاری از شاعران معاصر به پیروی از او روی آوردند و آثار متعددی را خلق کردند آثاری که هریک به فراخور حال از دستاوردهای نیما بهره گرفته بودند، اما آنچنان که تاریخ و شواهد مکتوب نشان می دهد، حداقل در زمان حیات نیما هیچ کدام از شاگردان و پیروانش نتوانستند به جان کلام و اندیشه نیما دست یابند.

به عنوان مثال، نیما خود درباره احمد شاملو که به اعتقاد برخی بزرگترین پیرو نیما به شمار می رود چنین می نویسد: «بسیار جوان ها در پی من آمدند. بسیار جوان ها نام مرا خراب کردند... شاملو که من برای اصلاح شعر او حتی مصراع هایی را ساخته و در شعر او جا دادم، نامرد کسی بود که هر دفعه با من تماس پیدا کرد، برای اشغال وقت من و ضایع کردن شعر من بود...

پس از درگذشت نیما نیز شاعران هر دهه از شعر معاصر جمله ای و سطری از نیما را دستاویز صدور مانیفستی قرار می دادند و در نهایت نیز آثاری از دل این مانیفست ها بیرون می آمد که کمترین شباهت را به شعرها و اندیشه و تلقی نهایی و آرمانی نیما داشت. گاهی شعر لطیف سپهری، گاهی شعر فخیم شاملو و اخوان، گاهی حجم رویایی و گاه بی وزنی سیال احمدرضا احمدی و موج نواش هریک گوشه هایی از آنچه نیما در نظر داشت را نمایان می کرد.