نیایش ، پژوهشی در تاریخ و روانشناسی دین

نیایش 

نویسنده: فردریش هایلر
مترجم: شهاب الدین عباسی
ناشر: نشر نی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 544
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

پژوهشی در تاریخ و روانشناسی دین

نیایش، اثر فریدریش هایلر ؛ الهیات‌دان، مورخ و پژوهشگر برجسته آلمانی ـ‌ از همان آغاز که به زبان آلمانی انتشار یافت، معلوم بود کتابی پراهمیت و مؤثر است.شخصیت‌های صاحب‌نامی آن را ستودند. کتاب مورد استقبال قرار گرفت، به چاپ‌های متعدد رسید، و رفته‌رفته به صورت اثری کلاسیک درآمد. امروزه کم‌تر اثری در تحلیل دعا و نیایش می‌توان یافت که به‌نحوی از این کتاب تأثیر نپذیرفته باشد.

فریدریش هایلر (۱۹۶۷ - ۱۸۹۲) با ایمان به این‌که «عصر نوی پیش روی بشر است»، معتقد بود نیایش، زمینه‌ای مهم و اساسی برای کندوکاو در ژرفای ادیان و زمین حاصل‌خیزی برای بارورساختن نهال‌های اُنس و مودت میان انسان‌ها و شناخت بیش‌تر یکدیگر است.

... از فرانسیس دعوت کرد که شب را در خانه‌اش بگذراند، به این نیت که چیزی از دعاهایش بشنود، و می‌شنید که فرانسیس در تمام طول شب این کلمات پرحرارت را تکرار می‌کرد:
«ای خدای من، ای همه‌ چیز و همه کسم».

دکتر شیمل در کتاب زندگی غربی و شرقی من درباره دانش گسترده هایلر می نویسد: « دانش و معلومات هایلر شگفت انگیز بود و کلاس درس او که همراه با جمله های زیبا و خوش آهنگی برگزار می شد، پیوسته مشتاقان بیش تری می یافت و ما بر اساس مفهومی برگرفته از آیین هندو، این علاقه مندان را گوپی، یعنی همان دختران شبانی که با اشتیاق فراوان بر گرد کریشنا حلقه می زدند، می نامیدیم... هایلر به موضوعاتی می پرداخت که ده ها سال بعد دیگران به آن ها پرداختند، از آن جمله می توان به رابطه بین اروس و آگاپه، یعنی هر دو نوع عشق در دین اشاره کرد. » 

اما چرا عمده آثار هایلر، به غیر از کتاب نیایش او، به زبان های دیگر ترجمه نشده اند و شهرتی پیدا نکرده اند؟ شیمل می گوید علت این امر « به خصوص در کشورهای انگلیسی زبان همیشه در هاله ای از ابهام بوده است و این در حالی است که آثار نه چندان عالی میرچا الیاده، داستان نویس نابغه، در دین پژوهی نیز مطرح بوده و آثار هایلر از جنبه علمی بسیار برتر از آثار او است. شاید دلیل این امر، رفتار درون گرایانه، گرایش او به عرفان یا ویژگی آلمانیِ پرداختن صحیح و اصولی به کلیه مسائلی بود که در هزاران زیرنویس ِ هر اثر مشاهده می شود. شاید هم گرایش او به شناخت نیکی و زیبای مطلق و درعین حال عدم تاکید او بر جنبه پررمز و راز عرفان، یعنی آن بخش هیجان انگیز زندگی قدیسان و ادیان، باعث این امر شده است. » 

در ادامه شیمل درباره اخلاق و شیفتگی هایلر به هنر می گوید: « نیک نفسی بسیار او گاهی در نمره دادن به رساله های دکتری نمایان می شد و این مهم، اختلافات او را با بولتمان تشدید می کرد. اما هایلر انسانی شیفته هماهنگی و موسیقی بود، و عالی پیانو می نواخت. »