نوآوری های فلسفی صدرالمتألهین

نوآوری های فلسفی صدرالمتألهین

نویسنده: زهرا مصطفوی
ناشر: حکمت
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 507
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 1 

مروری بر کتاب 

ملاصدرا رساله ای مختصر با عنوان "الشواهد الربوبیه" که متفاوت است از کتاب الشواهد الربوبیه او برخی از مهم ترین آراء و نوآوری های فلسفی خود را فهرست وار ذکر کرده است. اثر حاضر با تکیه بر این اثر مختصر به معرفی تفصیلی نوآوری های فلسفی صدرا و شرح آنها پرداخته است. در این شرح با اشاره به جایگاه این مسایل در فلسفه اسلامی پیش از ملاصدرا و آراء و اقوال متعارض و متفاوت طرح شده از جانب دیگر متفکران عالم اسلامی سعی شده تا اهمیت راه حل ها و اندیشه های ابداعی این فیلسوف عالی مقام اسلامی روشن شود.

حکمت متعالیه که حاصل بررسیها و پژوهشها و مکاشفه های صدرالمتألّهین شیرازی است, بی گمان دگرگونی بنیادین در عرصه علوم و معارف الهی در تاریخ اندیشه اسلامی پدید آورد و در حوزه معارف عقلی و فلسفی پس از دو گرایش مشائی و اشراقی سبک جدیدی را با تفاوت بسیار در روش و ساختار و مبادی و نتایج نسبت به دو گرایش یاد شده بنیان نهاد. صدرالمتألّهین, با روشی به طور کامل نو و با استفاده از تواناییهای ذاتی خود تمام اندیشه های فلسفی و عرفانی و کلامی موجود در زمان خود را پس از غربال با برهان و شهود با نوآوریهای شخصی و مجموعه ای عظیم از معارف قرآنی و روایی ترکیب کرد و همه آن اندیشه ها را در قالبی واحد و با ساختاری منظّم و بسامان بر جویندگان علم و حقیقت عرضه داشت.

با توجّه به این که نوآوری در هر علمی ممکن است در روش معرفتی یا ترتیب و ساماندهی مباحث و یا طرح مسائل جدید و یا روشن گری و اثبات نظریه های پیشین و یا رد و باطل کردن آنها صورت گیرد, می توان ادّعا کرد که در افکار و اندیشه های فلسفی صدرالمتألّهین هم اَشکال و انواع نوآوری وجود دارد و مهم تر این که ترکیب و تلفیق این نوآوریها فکر و اندیشه و مکتب جدیدی را در علوم عقلی و معارف الهی عرضه می کند که به دلیل برتریهای محسوس نسبت به مکتبهای دیگر, عرصه فکر و اندیشه را در قلمرو خود می گیرد و بسیاری از عالمان و حکیمان برجسته را در مسلک مریدان خود قرار می دهد.

دقّت در مبانی تفکّر و اندیشه این حکیم بزرگ و تأمّل در لایه های درونی حکمت متعالیه و حتّی دقّت در لایه ظاهری آن پژوهشگر را با چنان معرفت منسجم و هماهنگی رو به رو می سازد که شگفتی و حیرت و تحسین خود را از این همه توفیق نمی تواند پنهان دارد.

برابر دیدگاه صدرالمتألّهین که جهان را انسان اکبر و فلسفه را بازتاب آن در آیینه قلب آدمی می داند, می توان گفت حکمت متعالیه همچون پیکره واحدی است که از جسم و جان و مجموعه ای از اعضای اصلی و فرعی تشکیل شده که جداکردن هر قسمت از آن موجب نقص و زشتی این پیکر زیبا و نادیده گرفتن اصولی چون اصالت وجود و وحدت تشکیکی آن به منزله خارج ساختن روح از کالبد این مکتب و تبدیل آن به جسمی بی جان است.

فهرست 

• مقدمه 
• ترجمه و شرح شواهد الربوبیه 
• فهرست تفصیلی مطالب 
• کتاب نامه