نمونه های نظم و نثر فارسی ؛ دو جلدی

نمونه های نظم و نثر فارسی

نویسنده: حسین بحرالعلومی , سید محمد دبیر سیاقی , علی اکبر فرزام پور
ناشر: دانشگاه سپاهیان انقلاب ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 580 + 520
اندازه کتاب: وزیری لب برگشته - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو 

مروری بر کتاب

آنچه در این مجموعه گرد آمده است، نمونه‌هایی است زیبا و قطعاتی سودمند و آموزنده، ریخته قلم استادان باتجربه و تراویده طبع سخنوران سخن‌شناس که از میان انبوه نوشته‌ها و شعرهای رنگارنگشان برگزیده شده است. نوشته‌ها بر مسائل اجتماعی و فنی و سرگذشت بزرگان و ناموران و باریکی‌های اندیشه و راه و رسم و عادات و آداب نیکشان و داستان‌های پرنکته و لطیفه و مباحث تاریخی مشتمل است و در همه آنها کلام استوار و عبارات جاافتاده و ترکیبات نیک به‌هم یافته و الفاظ دال بر معنی مقصود و لغات تراش خورده است.

زمان نگارش قطعات و سرایش اشعار حدود ده قرن گستردگی دارد و بنابراین خود گویای دریافت تحول‌های تدریجی که از خواص زبان‌های زنده است و دگرگونی‌های لفظی و معنوی و مرگ و توقف یا تولد و سیر الفاظ و مفاهیم آنها تواند بود و این سیر تدریجی و تکمیلی یا تحولی را به‌خوبی نشان تواند بود.

...اگر از اشعار مدحی دوره ه­ای کهن که بیشتر برای خوشایند پادشاهان و راهی برای تقرب و به­ دست آوردن انعام فراوان بوده است، بگذریم، ایرانیان همواره شعر را در حکم ابزاری برای بیان افکار و عقاید خود به کار برده­ اند و کمتر موضوعی است که درباره­ ی آن شعر نگفته باشند، فلسفه، دین، عرفان، تصوف، وصف طبیعت، مدح ممدوح و معشوق، عشق الهی و...

اشعاری که از دوره­ ی پهلوی برای ما باقی مانده است بسیاراند که همان نیز دچار تحریف و دست­کاری­ های بسیار شده است. بعضی از قطعات باقی­مانده اشعار تعلیمی و اخلاقی­ اند و بیشتر شامل سخنان حکیمانه و دستورهایی در مورد اداره­ ی مملکت بوده است. اما از شروع شعر فارسی که با ابو وصیف سگزی مقرب دربار صفاریان آغاز شد، مضامین شعر بیشتر مدح ممدوحان است. شعر فارسی نخست در قالب قصیده و به منظور مدیحه­ سرایی آغاز شد و در دوره­ های بعد در شعر فارسی مقامی ممتاز یافت.

حتی نسخه ­هایی از این مدایح را به بلاد اطراف نیز می­فرستادند تا هم ابزاری برای تبلیغ و هم وسیله­ای برای تهدید و قدرت ­نمایی باشد. البته صله­ های فراوان پادشاهان و امرا در ترویج این نوع شعر نقش به سزایی داشت.مرثیه، نیز از قدیم­ترین دوران شعر فارسی در شعر شاعران راه یافته است و در دیوان شاعرانی چون فیروز مشرقی، رودکی و شهید بلخی دیده می­ شود.

شعر اخلاقی، نیز از عهد فردوسی در سخن شاعران داخل شد. شاعران بدون توجه به احساسات شخصی و منافع از روی کمال حسن نیت و رواج خوبی­ ها و زیبایی­ ها به منظور بالا بردن سطح اخلاقی مذهبی و سعادت بشر به این نوع شعر روی آوردند.