نقدی بر مقدمه ابن خلدون

نقدی بر مقدمه ابن خلدون

نویسنده: سیدمهدی حجتی
ناشر: پیروی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 120
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1377 - دوره چاپ: 1

کیفیت : درحد نو
 

مروری بر کتاب 

نویسنده در این کتاب به نقد و ایراد نظرات ابن خلدون و کتاب 'مقدمه 'او پرداخته و معتقد است که پس از مطالعه کتاب مذکور 'به این نتیجه رسیدم که این مرد [ابن خلدون] با توجیهات خود درباره مورخان و سلاطین و نوع بشر و مطرح کردن عصبیت, آن هم از نوع مذموم آن در وجود انسان و خلاصه بی عقل و بی‌شعور معرفی کردن سیاهپوستان چه خدمتی به اروپائیان و سلاطین جبار و ستمگر و چه خیانتی در مورد اسلام و مسلمین و حتی قوم عرب که خود نیز از آنان بوده مرتکب شده است .

...ابن خلدون در این کتاب از کلیه علوم عصر خود نیز گفتگو کرده و از این رو مقدمه وی را می توان به منزله دایره المعارفی به شمار آورد. او در تاریخ ، روش متقدمان را مورد انتقاد قرار داده و معتقد است که مورخ باید علل حدوث وقایع را نیز با شیوه علمی تجربه و تحلیل کند . توین بی ، مورخ شهیر انگلیس ، ابن خلدون را از هوشمندان و نوابغ جهان می شمرد و می نویسد : وی در مقدمه به درک و تصور و ابداع فلسفه ای برای تاریخ نایل آمده است . که بی شک در نوع خود بسیار گرانبهاست و با هر عقلی در هر زمان و مکان تطبیق می کند .

کتابى که هم اکنون بنام «مقدمه ابن خلدون» معروفست در حقیقت «مقدمه و کتاب نخستین» کتاب العبر است.ارزش تحقیقات و اخبار تاریخى کتاب العبر برحسب اقسام مختلف آن متفاوتست و میتوان گفت مهمترین و با ارزش‏ترین مباحث آن همان قسمتهایى است که متعلق بتاریخ بلاد مغرب است، زیرا اطلاعاتى که در این قسمت کتاب العبر آمده جنبه ابتکارى دارد و ابن خلدون آنها را از کتب دیگر نقل نکرده بلکه خود آنها را گرد آورده است، یعنى مطالب مزبور عبارت از اطلاعات و تجربیاتى است که وى در ضمن رفت و آمد با قبایل و اقامت در شهرهاى گوناگون مغرب بدست آورده یا شرح وقایعى است که خود در آنها دخالت داشته است و به همین سبب دو مجلد مزبور از کتاب العبر مأخذ اساسى تاریخ بلاد مذکور از آغاز فتح اسلام تا قرون اخیر بشمار میرود و مورخان و خاورشناسانى که در تاریخ مغرب بتحقیق پرداخته ‏اند میگویند بدون کتاب العبر هرگز اطلاع صحیحى از تاریخ بلاد مغرب و ملت ها و طوایف آن در خلال اعصار مزبور بدست نمى ‏آید.

از این رو مى بینیم این قسمت تاریخ ابن خلدون به بیشتر زبان هاى اروپایى بطور کامل ترجمه شده است، چنانکه این قسمت تاریخ وى بزبان فرانسه ترجمه شده و در سال هاى 1852 و 1856 در دو جلد در الجزایر منتشر گردیده است و همچنین بار دیگر در پاریس در سالهاى 1925 و 1927 چاپ شده است.

فهرست

زندگی ابن خلدون
مورخان از دیدگاه ابن خلدون
مامون از دیدگاه ابن خلدون
هذیان گویی مورخان
نظریه ابن خلدون درباره سیاهپوستان
ابن خلدون و پیدایش انسان
نظریات ابن خلدون در مورد بادیه‌نشینی
موانع‌پادشاهی و کشورداری
خودکامگی و کشورداری
گفتاری درباره امامت و خلافت
خلافت یزید
مشاغل دینی مربوط به دستگاه خلافت
فلسفه تاریخ