نامورنامه ؛ درباره فردوسی و شاهنامه

نامور نامه

نویسنده: عبدالحسین زرین کوب
ناشر: سخن
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 194
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1381 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

درباره فردوسی و شاهنامه

شاهنامه سرگذشت تکامل و ترقی نژاد ایرانی می باشد که البته از تعصب قومی و نژادی نیز مایه گرفته در تشبیهات نیز از آن روح سلحشوری و قهرمانی و ستیز و نبرد و مبارزه دیده می شود .حماسه ملی ایران که در شاهنامه فردوسی به اوج می رسد اگر گفته شود دیوان واقعی فرهنگ خالص ایرانی است گزاف نیست چرا که جز آن تمام ادبیات دری شدیدا تحت تأثیر اسلام است در صورتی که این اثر هرچند در جزئیات بعضی نفوذهای اسلامی را هم نشان می دهد روح واقعی آن روح آریایی هند و اروپایی است .شاهنامه و تمام حماسه ملی ایران در عین حال پلی است که دنیای باستانی را با دنیای قرون وسطی ، دنیای اسلامی که هنوز در فرهنگ ما ادامه دارد به هم می پیوندد .

حکیم توس با تکیه بر روایات و مآخذ قدیم و تصرف جادوکارانه یی که در تقریر آنها به کار برده است یکی از عالی ترین و مؤثرترین تاریخهای حماسی جهان را به وجود آورده است .تأمل در شاهنامه اگر با تعمق در پیام واقعی شاهنامه همراه باشد ما را به افقهای اخلاقی انسانیت ... به قلمرو قهرمانهایی که شایسته انسان کامل است سوق می دهد . عالی ترین تجسم خردمندی در شاهنامه بزرگمهر است. می توان گفت شعر حماسی از یونان باستان به وسیله شاعران خنیاگری که آئیدس نام داشتند شروع شده است مانند داستانهای ایلیاد و ادیسه که اشعار آنها مجموعه ترانه های باستانی بوده که در حدود هشتصد سال پیش از میلاد عده ای اهل ذوق گرد آورده اند .

هرچند منشأ حماسه های فردوسی را نمی توان کاملأ مشخص کرد ولی می توان همانند افسانه های یونانی که منشأ امتزاج خیالی سراینده ها بوده در نظر گرفت .ایلیاد که آن را کتاب آسمانی شعر دانسته اند در عظمت و کمال با شاهنامه مقایسه نتوان کرد . چون ایلیاد نبرد خدا و خولیان است و لی شاهنامه مملوء از نقوش و آثار این جهان است .

دکتر عبدالحسين زرين کوب، منتقد و نويسندة موفق معاصر در اين کتاب با قلم موشکاف و تواناي خود نه تنها شخصيت فردوسی را تحليل و او را از خلال اثرش ميیشناساند بلکه دربارة چند و چون شاهنامه به داوری می پردازد. دکتر زرين کوب با نگاهی تحليلی زوايای داستان های شاهنامه را از جهات مختلف تبيين می کند.

اين كتاب، مجموعه اي از يادداشت هاي دكتر «عبدالحسين زرين كوب» اديب و مورخ فقيد معاصر است كه به همت همسرش پس از درگذشت «استاد» گردآوري و چاپ شده است. به غير از مقالات «اشعار حماسي» از كتاب «فلسفه شعر ...»، «شاهنامه و ايلياد» از كتاب «نه شرقي - نه غربي»،‌«فردوسي آفريدگار رستم» از كتاب «با كاروان حله» و «گفت و شنودي درباره ابديت ايران» از كتاب «يادداشت ها و انديشه ها»، باقي كتاب شامل مطالب تازه اي است درباره شاهنامه و فردوسي كه در آن ها از شخصيت هاي شاهنامه، زندگي فردوسي و محيط آن روزگار طوس و خراسان سخن به ميان آمده است.