- موجودی: درحال حاضر موجود نمی باشد
- مدل: 162506 - 77/2
- وزن: 3.00kg
مینودر یا باب الجنه قزوین
نویسنده: سیدمحمدعلی گلریز
ناشر: طه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 2120
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1368 - دوره چاپ: 1
کمیاب - کیفیت : نو ؛ روکش کتاب خاک گرفتگی مختصری دارد
مروری بر کتاب
مصور
براساس اسناد و مدارك موجود، قدمت و سابقه تاریخی منطقه قزوین به دوران حكومت مادها، در قرن نهم پیش از میلاد، می‌رسد. در آن زمان، ناحیه كوهستانی جنوب و جنوب غربی قزوین جزئی از قلمرو مادها به شمار می‌‌رفت كه همواره مورد تاخت و تاز اقوام و قبایل مختلف، از جمله اقوام دیالمه طبرستان، قرار داشت.
بررسیِ آثار و ابزار به‌دست آمده از تپه سگزآباد در بخش بوئین‌زهرا، نشان می‌دهد كه این منطقه در هزاره‌های چهارم و پنجم پیش از میلاد، زیستگاه جماعت‌های انسانی بوده است.قزوین (به پارسی میانه: کاسپین) یکی از شهرهای بزرگ ایران در باختر و مرکز استان و شهرستان قزوین است.این شهر در بلندای ۱٬۲۷۸ متری از سطح دریا واقع شده است.قزوین در زمان حکومت صفوی (شاه طهماسب صفوی) پایتخت ایران بوده‌است و به همین دلیل دارای اماکن و موزه‌های تاریخی بسیاری می‌باشد.
بنا بر روایات تاریخی سنگ بنای شهر تاریخی قزوین به شاهپور اول ساسانی بر می گردد . شاهپور این شهر را برای جلوگیری از حمله دیالمه بنا نمود و در آن دژ و استحکامات به وجود آورد و سپاهیان خود را در آنها استقرار داد . به مرور زمان , پایگاه نظامی شاهپور توسعه پیدا کرد و هسته اصلی شهر قزوین به وجود آمد . موقعیت این شهر همواره به عنوان گذرگاه مهم طبرستان و دریای خزر اهمیت فراوان داشته و دارد . بعد از حمله اعراب به ایران و آغاز دوره فتوحات اسلامی , براء بن عازب که از سرداران بنام عرب بود در سال ۲۴ هجری قمری قزوین را محاصره کرد . مردم قزوین همانند بسیاری از نقاط دیگر اسلام را پذیرفتند و از پرداخت جریمه معاف شدند .
قزوین که در دوره ساسانیان پایگاه مستحکمی برای جلوگیری از هجوم مهاجمان دیلمی بود , در دوره اسلامی نیز به پایگاه و مبداء عملیات بعدی لشگریان عرب تبدیل شد . در دوره های بعد , هنگامی که هارون الرشید خلیفه عباسی در راه خراسان از قزوین می گذشت پس از آگاهی از گرفتاری های مردم قزوین در مقابل هجومهای دیالمه و مقاومت شجاعانه آنها دستور داد سعد بن العاس , والی عراقین و قزوین , حصاری به دور مدینة موسی و مبارکیه بکشد و مسجدی نیز در آن بسازد , ولی به علت مرگ هارون الرشید , حصار ناتمام ماند , تا اینکه یکی از فرماندهان ترک دستگاه عباسی به نام موسی ابن بنا که مامور جنگ با حسین بن زید علوی شده بود , در سال ۲۵۶ هجری قمری بنای آن را به پایان رساند .
کهن‌ترین سند دربارهٔ نام قزوین نوشتهٔ قداثر بن جود است که در نیمهٔ دوم سدهٔ سوم هـ.ق مى‌زیست. نام قزوین به فارسى کشوین خوانده مى‌شد. کتاب فتوح‌البلدان نیز آن را کشوین یاد مى‌کند. حمدالله مستوفى مورّخ پرآوازهٔ قرن هشتم هـ.ق نیز از این شهر، تحت عنوان کشوین نام مى‌برد که بعدها عرب‌ها آن را معرّب کرده و قزوین نامیده‌اند. مورّخین غربى نام قزوین را مأخوذ از کاسپین مى‌دانند. از نظر لغوى این نام ترکیبى از دو جزء است: وین بر وزن سین (برهان قاطع دهخدا) به معنى درخت، باغ و به ویژه انگور سیاه است. ولى دربارهٔ جزء نخست آن معنى روشنى وجود ندارد.
براساس نتایج حاصل از حفریّات باستان‌شناسان در محوطه‌هاى پیش از تاریخ استان قزوین -خصوصاً تپه‌هاى تاریخى دشت قزوین (قره‌تپه، تپه زاغه و تپه قبرستان) واقع در جنوب شرقى شهرستان بوئین زهرا- قدمت سکونت و آغاز شهرنشینى در این منطقه به شش هزار سال پیش از میلاد مى‌رسد. قزوین در دوره‌هاى اولیه تاریخ -به ویژه در دورهٔ مادها و هخامنشیان- نیز جزء مناطق مهم ارتباطى به حساب مى‌آمد.
در اواخر حکومت اشکانیان، دیلمیان بر علیه حکومت مرکز، شورش‌هاى خود را آغاز کردند. این روند تا دورهٔ ساسانیان نیز ادامه یافت. در آن زمان منطقهٔ قزوین، مرز بین سرزمین‌هاى ساسانیان و دیلمیان به شمار مى‌رفت. شاپور پسر اردشیر بابکان دستور داد در این سرزمین دژ مستحکمى بنا کنند. این دژ شاذشابور یا کشوین نامیده شد. این دژ به مرور توسعه پیدا کرد و مناطق مسکونى به آن افزوده شد و در مدت زمانى کوتاه در شمار شهرهاى مهم ایران قرار گرفت.
با یورش اعراب به ایران، قزوین در سال ۲۴ هـ.ق به دست براءبن‌عازب فرماندهٔ سپاه والى کوفه فتح شد. در آن زمان، قزوین آخرین سرزمینى بود که سپاهیان کوفه براى مبازره با دیلمیان در دست داشتند. دستگاه خلافت اعراب براى آن که بتوانند بر سراسر ناحیهٔ دیلم دست یابند و قواى خود را در این سرزمین تقویت کرده و مردم را براى سکونت در آن تشویق نمایند، به تبلیغات منفى علیه دیلمیان پرداختند. در سال ۱۹۲ هـ.ق هارون‌الرشید به قزوین رفت و نسبت به توسعهٔ شهر و ساخت بناى مسجد جامع در آن اقدام نمود. از جمله حوادث تاریخى قزوین در قرن دوم هـ.ق، موضوع سفر حضرت على‌‌بن‌الموسى‌الرضا (ع) به این شهر است. این سفر در جریان مسافرت ایشان به خراسان صورت گرفت. حمدالله مستوفی مى‌نویسد آمدن حضرت رضا (ع) به قزوین به صورت مخفیانه بود. در همین سفر، فرزند دو ساله آن حضرت در قزوین در مى‌گذرد و در آن جا مدفون مى‌شود (آستانه شاهزاده حسین).
در قرن سوم (۲۷۸-۲۶۵) هـ.ق، قزوین توسط عمر و لیث صفاری فتح شد و در سال ۲۹۴ هـ.ق بار دیگر این شهر زیر نفوذ خلیفه قرار گرفت. در سال ۳۲۱ هـ.ق که دیالمه بر اکثر نواحى ایران تسلط یافتند، قزوین نیز به مدت صد سال جزء قلمرو تحت فرمان آنها در آمد....
تاکنون رجال و مشاهير بزرگ و نام آوري در زمينه هاي مختلف علمي، هنري، سياسي و... از اين سرزمين کهن برخاسته و هر يک توانسته اند با خلق آثار و اقدامات ارزشمند، تاثيري بسزا در پيشبرد فرهنگ ملي داشته باشند. شخصيت هايي چون عمادالدين زکرياي قزويني جغرافي دان و صاحب کتاب "عجايب المخلوقات"، حمدالله مستوفي مورخ و شاعر، عبيد زاکاني شاعر و طنز پرداز، شهيد ثالث، ميرعماد استاد بزرگ خوشنويسي، ملا خليل بن غازي قزويني (ملاخليلا) فقيه و مفسر دوره صفوي، عماد الکتاب خوشنويس چيره دست، رييس المجاهدين سردار گروه مردمي انقلاب مشروطه، سيد اشرف الدين حسيني (نسيم شمال) طنزپرداز آزادي خواه، عارف قزويني آزادي خواه و شاعر ملي، علامه علي اکبر دهخدا گردآورنده فرهنگ سترگ دهخدا، علامه محمد قزويني محقق و مصحح متون ادبي، علامه سيد ابوالحسن رفيعي استاد حکمت و فلسفه، ابوالحسن اقبال آذر (اقبال سلطان) خواننده چيره دست آواز ايران، علامه قزويني شاعر معاصر، دکتر سيد محمد دبير سياقي محقق و مصحح متون ادبي، دکتر احسان اشراقي محقق و مورخ و...
فهرست
جلد اول : جغرافیای تاریخی قزوین
جلد دو : شرح حال و آثار رجال و دانشمندان قزوین
