میترا ؛ آیین و تاریخ

نویسنده: راینهولد مرکلباخ
مترجم: توفیق گلی زاده
ناشر: اختران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 455
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1394 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

در سال های 1898_ 1896 اثر ارزنده و ویژه ای از فرانتس کومون منتشر شد. کومون اصلی را رسم کرد که همه ی تصویرهای بعدی آیین رازوری میترا پی گرفته ی آنند.
در این کتاب تلاش می شود تا تصویری نو از آن ترسیم شود.

از زمان انتشار اثر کومون دو نکته ی تازه تصور ما را به شدت دگرگون کرده اند:
1. واژه ی ایرانی میترا یعنی«پیمان». نام خدا گویای مفهومی است که تجسم ساخت اجتماعی رابطه ی شخصی و قراداد میان یکایک انسان ها است.
2. در کاوش های اوستیا روی موزاییک کف، تصویر نردبانی با هفت پله یافت شد که بر آن هفت درجه ی مقدس رازوری ترسیم شده است....

“میترا” یکی از خدایان آریائیان ساکن در ایران و هند و آئینی است که در سده های نخست پیش و پس از مسیحیت یا نزدیک به دو هزار سال پس از گسیل آریاها به ایران پدیدار شده و دیگر تیره های آریائی که به اروپا کوچ کرده اند نامی از این خدا نبرده اند.

کلمه میترا یا (مهر) را دار مستتر به معنی دوستی و محبت می داند. در (گاتها) کلمه میترا به معنی عهد و پیمان آمده است. مهر در اوستا از آفریدگان اهورا مزدا محسوب شده و ایزد محافظ عهد و پیمان است و از این رو فرشته فروغ و روشنائی است تا هیچ چیز بر او پوشیده نماند. ماه هفتم و روز شانزدهم هر ماه و یشت دهم اوستا و جشن مهرگان مخصوص اوست.

در کتیبه های هخامنشی نیز این اسم به املاء و تلفظ اوستائی آن، (میثر) Mithra آمده است. در سانسکریت (میترا) Mitra و در پهلوی (میتر) Mitr و در پارسی مصطلح امروز (مهر) خوانده می شود. «میترا» یعنی خدای نور و خورشید، خدایی که در خورشید جای دارد، نه خود خورشید. میترا، خداوند آبها و دریاها نیز هست و یکی از صفاتش اود دام یعنی محاصره کننده است و همسرش وارونی الهه شراب است و در اساطیر گاهی با نام هایی چون (سورا) یا (ماد) نیز خوانده می شود.

فهرست

• خدای شکار، هم پیمانی و قربانی
• میترا در دین ایرانیان
• آیین میترایی دوره ی هلنی
• آیین رازوری میترای رومی