منطق ایمانیان در مارکسیسم

منطق ایمانیان در مارکسیسم

نویسنده: علی قلی بیانی
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 326
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ : 1

کمیاب - کیفیت : در حد نو ~ نو

مروری بر کتاب

بیا تا با تو بگویم داستانها!!!- چنان که در مقدمه این کتاب نوشته ام مطالب کتاب حاضر در سال های 29- 1328 هجری شمسی به عنوان« بیان مبادی مارکسیسم به لحاظ مطالب» در روزنامه ی جبهه ارگان حزب ایران( یا دیگر روزنامه های حزبی در ایام توقیف جبهه) منتشر می شد.

سپس به عللی که در همان مقدمه آمده است، به ناچار، از آن چه نوشته بودم اجمالا نتیجه ای گرفتم و دیگر در آن باره چیزی ننوشتم، به قراری که در همان روزگار می شنیدم برای پاسخ به رشته مقالات یاد شده، درباره مارکسیسم، هیأتی از طرف حزب توده معین شده بود که شادروان خلیل ملکی اندیشمند آزاده ی آدمی منش نیز در آن شرکت داشت؛ ولی ظاهرا پاسوخی از سوی هیأت انتشار نیافت.

در سال های دراز تا 1348، فراغتی برای پیگیری مطالب آن مقالات و تکمیل آن ها دست نداد. خوشبختانه از 1348 تا 1352 نسبتا مجالی برای جمع آوری آن مقالات از روزنامه های مختلف، و توجه بیشتر به متون تفصیلی منطق صورت به اصطلاح اخیر منطق های غرب، دست داد. جان کلام من درباره ی مارکسیسم یک عقیده ی فلسفی است نه یک مطلب سیاسی.

در این کتاب خواسته ام به نسل جوان نشان دهم که ماتریالیسم تاریخی که حاصل اندیشه ی مارکی برای فهم تاریخ است بر خلاف عقیده ی طرفداران آن مبتنی بر علم نیست. زیرا اولا موضوع آن اجتماعات بشر است و چنان که می توانیم در اجتماع بشری عوامل گوناگون مؤثر است که مجموعه ی آن ها حقیقت بسیار پیچیده ای را ساخته است.

همان طور که در متن کتاب آمده است هرچه موضوع معرفت پیچیده تر باشد، استواری قوانین ضعیفتر و گستره ی آن تنگ تر و قدرت پیش بینی آن ناچیزتر است. ثانیا برای این که بر اساس تجربه قانون حاکم بر رویدادی را مطالعه کنیم باید بتوان پس از شناخت همه ی عوامل مؤثر، تمام آن ها جز یکی از آن ها را ثابت نگاه داشت و به اراده ی خودمان آن یک را تغییر داد؛ تا آثار تغییرات آن یک بر دیگر عوامل معلوم شود. و این کاری است که فقط در موارد بسیار ساده امکان دارد مانند اموری که در فیزیک ماکروسکپیک( نه در اتم پاره) مطرح است. بدیهی است که چنین آزمایش در رویدادهای تاریخ امکان ندارد.سال ها پس از تحریر کتاب حاضر اندیشمندان مغرب درباره ی مشرب تاریخ گرایی انتقاداتی کرده اند؛ بویژه پوپر در کتاب فقر تاریخ گرایی به تفصیل در این باره پرداخته است و این مقالات با مطالب کتاب حاضر مناسبت دارد.

آن چه کارل پوپر فیلسوف مشهور درباره ی تاریخ گرایی به عنوان فقر تاریخ گرایی در 1957 یعنی در 46 سال پیش نوشته است هفت سال پس از انتشار عقاید من راجع به تاریخ گرایی است. ولی متأسفانه یک صدم وسائل تبلیغاتی اورا نداشته و ندارم. پس فرانسوی ها درست گفته لند که می گویند« هیچ کس در خانه ی خودش پیغمبر نیست»...

محتوای كتاب حاضر انتقاد فلسفی از ماركسیست‌هاست، به زعم نگارنده: "در این كتاب خواسته‌ام به نسل جوان نشان دهم كه ماتریالیسم تاریخی كه حاصل اندیشه‌ی ماركس برای فهم تاریخ است، بر خلاف عقیده‌ی طرفداران آن، مبتنی بر علم نیست. زیرا اولا موضوع آن اجتماعات بشر است و چنان كه می‌دانیم در اجتماع بشری عوامل گوناگون موثر است كه مجموعه‌ی آن‌ها حقیقت بسیار پیچیده‌ای را ساخته است.... ثانیا، برای این كه بر اساس تجربه قانون حاكم بر رویدادی را مطالعه كنیم، باید بتوان پس از شناخت همه‌ی عوامل موثر، تمام آن‌ها جز یكی از آن‌ها را ثابت نگاه داشت و به اراده‌ی خودمان آن یك را تغییر داد تا آثار تغییرات آن یك بر دیگر عوامل معلوم شود...

فهرست 

راهنمای کلی مباحث این کتاب
فصل اول: دوحرکت فکری
فصل دوم: مقاصد مارکسیسم - چهار جزء آن
فصل سوم: اوصاف شش گانه ی مبادی هر عقیده ای که ناظر به عمل و اثر اجتماعی باشد
فصل چهارم: مبادی مارکسیسم