مقدس و نامقدس ؛ ماهیت دین ؛ متن کامل

مقدس و نامقدس ؛ ماهیت دین

نویسنده: میرچا الیاده
مترجم: بهزاد سالکی
ناشر: علمی و فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 268
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 3

مروری بر کتاب

برای انسان دینی،زمان نیز مانند مکان نه متجانس است و نه متصل از یک سو فواصل و آنات قدسی وجود دارد،برای مثال زمان جشن ها(که بخش اعظم آن ادواری است)از سوی دیگر زمان عرفی و اتصال زمانی عادی ای وجود دارد که در آن اعمال بدون معنای دینی جایگاه و مقام خود را دارند.میان این دو نوع از زمان البته نوعی اتصال و پیوستگی وجود دارد اما با آیین ها و شعانر ،انسان دینی میتواند بدون خظر از استمرار زمان عادی به زمان قدسی گذر کند.

میرچا الیاده (1907-1986م.) جامعه شناس و مورخ فرانسوی رومانیایی تبار، این رساله را در سال 1956منتشر کرد، هدف این رساله روشن و ترکیبی، تهیه مقدمه ای کلی و مستدل بر مطالعه پدیدار شناختی و تاریخی وقایع دینی برای عموم مردم است.الیاده در این اثر رفتار انسان متدین را در کنش و واکنش آن با وحشت ها و عقل او مطالعه می کند و در سراسر اثر خود، این جنبه دوم را در جامعه های باستانی و شرقی روشن می سازد.

به گفته خودش: "این کتاب کوچک ممکن است به عنوان مقدمه ای کلی بر تاریخ ادیان به کار آید. از این لحاظ این کتاب کیفیات مقدس و موقعیت انسان را در جهانی که با ارزش های مذهبی پر شده است توصیف می کند؛ لیکن این مطالعه و بررسی در تاریخ ادیان به معنای دقیق نیست."

در این کتاب کیفیات مکان ها، زمان ها و اشیاء مقدس و موقعیت مشترک انسان های باورمند در جهانی که با ارزش های مذهبی پر شده است توصیف می شود. لیکن این یک مطالعه و بررسی در تاریخ ادیان به معنای دقیق نیست، چون نویسنده در مثال های یاد شده، نشان دادن زمینه های تاریخی – فرهنگی آنها را تعهد نکرده است.

توفیق این کتاب مطمئنا به سبب دیدگاه جدید و اساسی نویسنده آن است چرا که وی به جای مطالعه و بررسی عقاید درباره خدا و دین، یه تحلیل کیفیات تجربه مذهبی می پردازد. صرف نظر از جنبه های عقلانی و نظری دین، نویسنده عمدتاَ اندیشه خود را بر جنبه غیر عقلانی دین متمرکز می سازد.

نویسنده در این کتاب می کوشد که پدیده مقدس را با تمام پیچیدگی اش، و نه فقط تا آنجا که غیر عقلانی است ارائه دهد. آنچه که به نویسنده کتاب مربوط خواهد شد پیوند میان عناصر عقلانی و غیر عقلانی نیست بلکه مقدس با تمام کلیت آن است و نویسنده در صفحات کتاب سعی کرده تعریفی کلی و مفصل از تضاد بین مقدس و نامقدس بیان کند تا برای مخاطب قابل فهم باشد.

کتاب" مقدس و نامقدس" در 5 فصل به نگارش درآمده است. فصل اول مکان مقدس و مقدس ساختن جهان را به تصویر می کشد و در آن مباحثی چون تجلیات خداوند متعال و آیات، هیولا و کیهان، معبد، کلیسای صدر مسیحیت و کلیسای جامع و غیره را مورد بررسی قرار می دهد.

در فصل دوم نویسنده زمان مقدس و افسانه ها را بررسی کرده و در فصل سوم تقدس طبیعت و دین کیهانی مورد تحلیل قرار می گیرد.فصل چهارم به وجود انسان و حیات تقدس شده می پردازد و جوامع مردان و جوامع زنان و مبحث مقدس و نامقدس در جهان امروزی را مورد واکاوی قرار می دهد.فصل پایانی نیز با عنوان بررسی ترتیب تاریخی، تاریخ مذهب را به مثابه شاخه ای از علم معرفی کرده و ابعاد گسترده آن را بررسی می کند.