معبد و مکاشفه

معبد و مکاشفه

نویسنده: هانری کربن
مترجم: انشاءالله رحمتی
ناشر: سوفیا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 528
اندازه کتاب: رقعی سلفون - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب 

مضمون اصلی معبد و مکاشفه ، تاویل روحانی عبادت و معبد یا همان کشف اسرار عبادات است. عارفان ما فراوان از تفاوت حج عوام و حج خواص سخن گفته اند . یکی «قصد کوی دوست است» و دیگری « حج حرم جلیل». کربن تاویل روحانی عبادت و معبد را مبنایی برای معنا بخشیدن به زندگی آدمی و دستیابی وی به ساحات وجودی ژرف تر خویش قرار داده است. به علاوه بر اساس تلقی خاص وی از حقیقت ملکوتی معبد ( بیت معمور ، مثال معبد )می توان همه ی میراث و میراث داران معنویت ادیان ابراهیمی را در یک پژوهش تطبیقی به معنای دقیق کلمه ، برای اجرای طرح واحدی که همانا احیا و اعاده معبد براساس نمونه آسمانی آن است، به یاری گرفت.

این سه جستار در واقع خطابه­ هایی است که هانری کربن در همایش ارانوس ایراد کرده و در همان سال در نشریۀ مربوط به این همایش منتشر شده است. این سه جستار پیشتر هماره با دو جستار دیگر از هانری کربن به قلم فیلیپ شرارد از متن فرانسوی به انگلیسی ترجمه شده است؛ اما به نظر مترجم، از آن­جا که دو جستار دیگر ارتباط مضمونی آشکاری با بقیۀ مطالب ندارد، انشاءالله رحمتی در این کتاب فقط سه جستار را با عنوان معبد صابئین و مذهب اسماعیلیه، تصویر خانۀ کعبه به منزلۀ اسرار حیات معنوی بر اساس اثری از قاضی سعید قمی، مثال معبد در مواجهه با معیارهای ناسوتی منتشر کرده است.

دو جستار دیگر در قالب کتاب مستقلی تحت عنوان «واقع ­انگاری رنگ­ ها و علم میزان» (انتشارات سوفیا) منتشر شده است. نکتۀ قابل توجه در این اثر مقدمۀ مفصلی است که مترجمِ متخصص بر اثر نگاشته است که به فهم و درک هر چه بهتراثر یاری می ­رساند.

در بخشی از مقدمۀ بالغ بر صد صفحۀ مترجم چنین آمده است: «مثال معبد، همان حقیقت آسمانی، همان اورشلیم ملکوتی، همان بیت المعمور است که در مرتبه­ ای بالاتر از عالم ما، به تعبیر قرآن کریم، در مجمع ­البحرین قرار دارد. مجمع البحرین را در اینجا معادل با اقلیم هشتم، عالم مثال می ­گیرد که اجسام در آن تجرد می­ یابند و ارواح در آن تجسد. در واقع در این موضع است که آسمان و زمین به هم می ­رسند.»(صفحه ۱۰۷)

هانری کربن بر این نظر است که اگر معیارهای ناسوتی این همه بر زندگی انسان معاصر چیره شده­ اند در اثر آن است که او دیگر به مجمع ­البحرین قدم نمی­ نهد و دست او از مثال معبد کوتاه است. کربن در این اثر می­ خواهد «با نوعی مطالعۀ تطبیقی در سه دین ابراهیمی، و بر مبنای مکاشفه و مشاهدۀ حقیقت معبد پای او را به مجمع­ البحرین باز کند و او را از رنج مرگِ خدا که مرگ خود اوست، برهاند.»

تلاش کربن در کتاب این است که با یاری میراث معنوی سه دین صاحب کتاب یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام بر مبنای مثال معبد که میان هر سۀ آن­ها مشترک است، امکان مکاشفه و مشاهدۀ معبد را فراهم آورد. فصل نخست این اثر با عنوان «معبد صابئین و مذهب اسماعیلیه» از دو بخش با نام­ های مناسک صابئین و معبد روحانی و همچنین تأویل اسماعیلیه از عبادت تشکیل شده است.

فصل دوم مشتمل بر چهار بخش با نام ­های صورت ­های ذهنی، ساختار کعبه، تأویل زیارت خانۀ کعبه است. آخرین فصل کتاب «مثال معبد در مواجهه با معیارهای ناسوتی» نام دارد و مشتمل بر نه بخش است که به ترتیب عبارتند از: مثال معبد در مجمع­ البحرین، مثال معبد و ویرانی معبد، حزقیال و هیکل نوین به منزلۀ احیاء کیهانی، مثال معبد از حزقیال تا فیلون، معبد روحانی و جامعه قمران، مثال معبد و شهسواری معبدی، معبد و معبدیان جام، مثال معبد و فرزندان دره، اورشلیم نوین؛ سویدنبرگ.