مزدیسنا و ادب پارسی ؛ دو جلدی

مزدیسنا و ادب پارسی 

نویسنده: محمد معین
به کوشش: مهدخت معین
ناشر: دانشگاه تهران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1010
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1384  - دوره چاپ : 4 _ 2

مروری بر کتاب 

نگارش کتابی که رشته ی ادبیات فارسی را به ادبیات مزدیسنا پیونددهد- کوششی است که تا کنون در ادبیات فارسی سابقه نداشته .چنین خدمتی باید به دست کسی صورت می پذیرفت که با ادبیات فارسی و ادبیات مزدیسنا نیز آشنایی داشته باشد.دکتر معین، که من گواه کار دشوار ایشان بودم بخوبی می دانم که در هنگام هشت سال چه رنجی سر اینکار بردند تا چنین گنجی اندوختند.گذشته از کار و کوشش که مشخصه ایشان است، چنین تالیفی بدون ذخیره علمی و شوق سرشار صورت نمی پذیرفت.
استاد پور داوود

پیش از آنکه آریاییان به ایران و هندوستان مهاجرت کند، در سرزمینی با هم زیسته یک قوم را تشکیل می دادند. قوم هند و ایرانی و اسلاف آنان- یعنی طایفه هندو اروپایی- هیچ نوع یادگار و اثری که حاکی از طرز زندگانی درجه تکامل قوای مادی و معنوی، اعتقدات آنان درباره محیطی که می زیستند، باقی نگذاشته اند...

خدای بزرگ در ایران باستان

کهن ترین و والاترین خدا نزد آریاییان، آسمان است. آسمان در سنسکریت، و در ریگ ودا، "دیااوه dyâuh"(همان ریشه ی  deus لاتینی و دیو پارسی و  dieu فرانسوی) بوده که پس از آن به "وارون vârun" یا "وارونه vâruna" تبدیل شده است. همچنین  dyaos  به چم آسمان مرئی است، و وارونه معکوساً به اورانوس ouranose (اورانوس که همان خدای لاتینی caelus یا caelum است، پسر gaea یعنی زمین است، که با او ازدواج کرده و خدایان دیگر همانند Titan و cyelope و غولها زاده شدند)  تبدیل شده که در یونانی همان آسمان است.

این نام ها ما را به دورانی بس کهن که پدران ما که پس از سالیان دراز اروپا را خانه ی خود کردند و پس از آن کوچ نمودند، می برد. هند و ایرانیان که به خدایان ایمان داشتند، برای آسمان مقامی ویژه برگزیده بودند و برای همین به دنبال دیااوه و وارونه، واژه ی آسوره asura به چم بزرگ و ولینعمت می افزودند. یا صفت viçva vedas به چم "همه دان" را می آوردند( همانند "هروسپ آگاه در پازند برای هرمزد و علام الغيوب در اسلام برای الله).

آفتاب چشم وارونه، آتش در هنگام رعد و برق، پسر او و بخش پنهان یا مرئی آسمان ستاره دار، جامه ی پادشاهی و سلطنت او بشمار می رفته است. وارونه تنها نشان قوای مادی نیست بلکه از دید معنوی نیز صفات اخلاقی داشته است؛ او برقرار کننده ی آسمان و زمین است، نظم دهنده و نگهبان سعادت جهانی است، کژروی از این قوانین گناه و گام نخستین کژی و کاستی است. به همین روی از او خواستار بخشایش بودند چون او همانگونه که بخشنده(رحیم) است جبار (پادشاه و زورگو) نیز هست و از همه ی گناهان بزرگترین گناه نزد وی دروغ است. آسمان در همه ی دوران های تاریخی در نزد ایرانیان، نشان بزرگی بوده است...