مخزن الاسرار ؛ سلفون

مخزن الاسرار

نویسنده: نظامی گنجوی
به کوشش: حسن وحید دستگردی
ناشر: زوار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 188
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1384 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

با حواشی و شرح لغات و ادبیات و تصحیح و مقابله با سی نسخه کهنسال

"الیاس بن یوسف نظامی گنجوی" ملقب به "نظامی" یکی از بزرگ ترین شاعران داستان سرا در ادبیات فارسی بوده که از او گنجینه ای با نام خمسه یا پنج گنج بر جای مانده است. نگارش منحصر به فرد پنج گنج سبب شده تا حکیم "نظامی"، صاحب سبک به خصوص خود و پیشرو در ادبیات داستان های غنایی به شمار برود. در منظومه ی پنج گنج، اثر "مخزن الاسرار" نخستین مثنوی حکیم "نظامی" و یکی از مصداق های بارز ادبیات تعلیمی محسوب می شود. این مثنوی جاودان با بیش از دو هزار و ششصد بیت، در چهل سالگی شاعر نامی گنجه به پایان رسید و از آن زمان تا کنون همواره به عنوان یکی از مهم ترین آثار منظوم و مکتوب در ادبیات فارسی به شمار می آید.

از آنجا که در خود کتاب اشاره مستقیم و یا غیرمستقیمی به تاریخ سرایش و یا تاریخ تقدیم اثر به والی آذربایجان (و نه اران) نشده‌است، و همچنین در آثار معتبر دیگر نیز تاریخ دقیق خلق این اثر ذکر نشده، نمی‌توان بیقین تاریخ آن را تعیین کرد.ولی با توجه به اینکه نظامی تاریخ‌های بسیار دقیق دیگری از آثار ، سن فرزند و ماده تاریخ‌های دیگر در آثار دیگرش می‌دهد، و همچنین با بررسی تاریخ آذربایجان و اران، و مطالعات تطبیقی می‌توان بیقین گفت که خلق این اثر بین سالهای ۵۶۱ و ۵۶۹ قمری می‌باشد (و به احتمال زیاد نزدیک به ۵۶۹ برابر با ۱۱۷۳ میلادی است).

نظامی این کتاب را به «ملک فخرالدین بهرامشاه بن داوود» والی آذربایجان تقدیم کرد.این کتاب دربرگیرنده خواندن مردم به خودشناسی، خداشناسی و گزینش ویژگی‌های پسندیده اخلاقی است و در بحر سریع مسدس (مفتعلن مفتعلن مفتعل) سروده شده.