مختصری از تاریخ جامعه

مختصری از تاریخ جامعه

نویسنده: حمید امین
ناشر: صدا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 68
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ : 3

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

نام این کتاب، در آغاز ممکن است خواننده را به یاد کتاب های درسی تاریخی بیندازد که در دبستان و یا دبیرستان خوانده است. در این صورت خواننده حق دارد بگوید:"آیا این همه تاریخ که در مدرسه خوانده ایم، کافی نیست، آخر چه فایده ای دارد که هیچ ربطی به ما و زندگی ما ندارد، به حافظۀ خود تحمیل کنیم. کتاب های درسی را برای نمره خوانده ایم، این یکی را که دیگر مجبور نیستیم، و در نتیجه کتاب را با دلزدگی به گوشه ای پرت کند.

آنچه مسلم است، خواننده در این قضاوت شتابزدۀ خود گناهی ندارد. مدرسه و کتاب های درسی آن، تا کنون هیچ علمی را به اندازۀ تاریخ بدنام نکرده اند. کتاب های درسی تاریخ از شرح وقایع راست یا دروغی انباشته شده که نه نویسنده توانسته از آن ها چیزی بفهمد، نه دانش آموزان خواهند توانست. به اضافۀ نام ها و رقم هائی که فقط در گرمای خرداد و شهریور به درد اذیت کردن دانش آموزان و خسته کردن ذهن آن ها می خورد. برخی از درس های تاریخ دبستان و دبیرستان فقط عبارت از چند تا نام و چند تا رقم است، همین.  دانش آموز بیچاره باید آن ها را حتماً حفظ کند تا بتواند قبول شود و به کلاس بالاتر رود.

بنابر این، برای کسی که آشنائی اش با تاریخ از طریق مدرسه و کتاب های درسی است، عجیب است اگر بشنود که تاریخ علم است و مهم ترین علم از علوم اجتماعی است. چنین کسی حتماً در برخورد با این نظر با خود خواهد گفت:"چگونه قصه بافی و افسانه سرائی در بارۀ شجاعت فلان سرکرده یا تمجید و ستایش از فلان امیر و بدگوئی از بی لیاقتی دیگری می تواند علم باشد". درست است، این قصه بافی ها و افسانه سرائی ها، علم نیست و هیچ گونه شباهتی هم با علم نمی تواند داشته باشد و فقط در صورتی که خیلی دقیق و با امانت نقل شده باشند و منبع و مأخذ شان هم روشن باشد، تازه مورد استفادۀ دانشمندان علم تاریخ می تواند قرار گیرند، ولی به هیچ وجه به درد دانش آموزان دبستانی که حتی معنی علم تاریخ را هم نمی دانند، نمی خورند و نخواهند خورد. فقط دانشمندی می تواند از وقایع تاریخی و افسانه هائی که در بارۀ وقایع تاریخی وجود دارد، چیزی بفهمد که در بارۀ علم تاریخ و قوانین علم تاریخ به اندازۀ کافی مطالعه کرده باشد.

حتی دانشمندانی هم که مغز شان انباشته از وقایع تاریخی است، سال های بسیاری وقایع تاریخی خوانده و حفظ کرده اند و موی خود را در این راه سفید کرده اند، ولی از قوانین علم تاریخ با خبر نیستند، نمی توانند از این وقایع تاریخی چیزی بفهمند،  چه رسد به دانش آموزی که صرفاً برای نمره و امتحان این وقایع را طوطی وار حفظ می کند. پس بی جهت نیست که دانش آموزان درس تاریخ را یکی از بی فایده ترین و غیرقابل قبول ترین درس های مدرسه می دانند. نظر آن ها در این مورد کاملاً درست است. اما اگر درس های تاریخ در مدارس ما ناخوشایند و غیرقابل قبول است، آیا علم تاریخ هم چنین است؟ هرگز! علم تاریخ، پرارزش ترین علوم است .

علم تاریخ داستان تکامل جامعه است و جامعه عالی ترین پدیدۀ طبیعت است و سیر تکاملی جامعه، عالی ترین شکل حرکت ماده است. در نتیجه علم تاریخ که سیر تکاملی جامعه و قوانین این تکامل را مطالعه می کند، پرارزش ترین و پراهمیت ترین علوم است. هر کسی در هر شغلی و هر تخصصی باید کمابیش از علم تاریخ چیزی بداند. البته در تاریخ هم مانند سائر علوم تخصص وجود دارد، ولی کلیات علم تاریخ را ( مانند چند تا از علوم دیگر ) همه باید بیاموزند. این دیگر چیزی است که با تخصص های افراد کاری ندارد، چون به همه مربوط است. تاریخ داستان تکامل جامعه است و هر کسی باید سعی کند که بازیگر کور و کر و بی ارادۀ نقش های این داستان نباشد. همه باید از کلیاتی از علم تاریخ بدانند.