محمد حسن میرزا

نویسنده: محمد ستاری
ناشر: موزه عکسخانه شهر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 102
اندازه کتاب: خشتی - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه عطف کتاب سائیدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب 

مصور - گلاسه

آخرین ولیعهد قاجار

عکس های کتاب که شامل پرتره های فردی و جمعی، عکس های رسمی مراسم سلام، سان، رژه، عزاداری و قمه زنی مردم، شکار و شکارگاه است بیننده را به حال و هوای ایران اواخر دوران قاجار می برد. مقدمه و مطالب کتاب را دکتر محمد ستاری نگاشته و گردآوری کرده و مدیر پروژه آن مژگان طریقی است.

محمد‌حسن میرزای نه ساله 40 روز پس از خلع محمدعلی شاه از سلطنت در شرایطی که برادرش احمد‌شاه نیز هنوز به سن قانونی برای سلطنت نرسیده و کشور توسط نایب‌السلطنه اداره می‌شد به ولیعهدی انتخاب شد. پس از رسیدن احمدشاه به سن قانونی و تاجگذاری، وی طی فرمانی محمدحسن میرزا را طبق سنت به فرمانروایی آذربایجان تعیین کرد اما وقوع جنگ جهانی اول و اشغال آذربایجان توسط نیروهای عثمانی و روسیه، مسافرت و اقامت ولیعهد در آذربایجان را به تأخیر انداخت. 

وی سرانجام در سال 1333.ق با توجه به حضور نیروهای روس در آذربایجان عازم تبریز شد اما ناتوانی وی در اداره امور باعث شد تا در سال 1338.ق در پی قیام شیخ محمدخیابانی از تبریز اخراج و روانه تهران شود.    محمدحسن میرزا کسی بود که در بهمن ماه 1302.ش دوره پنجم مجلس شورای ملی با نطق او افتتاح شد؛ مجلسی که چندی بعد حکم سرنگونی سلطنت قاجار و تفویض سلطنت به پهلوی را صادر کرد. در آن تاریخ در حالی که احمدشاه در اروپا به سر می‌برد و رضاخان هر روز بر قدرت خود می افزود محمدحسن میرزا به عنوان ولیعهد زمام سلطنت را در دست داشت و سعی می‌کرد مانع وی شود. 

نقل است که در 15 فروردین 1303 احمدشاه طی تلگرافی از اروپا خواستار عزل سردار سپه از ریاست الوزرائی شد ولی مجلس با رد این پیشنهاد بار دیگر به سردار سپه رأی اعتماد داد و محمدحسن میرزا را بیشتر تحت فشار گذاشت.