مجموعه آثار محمد علی افراشته

نویسنده: محمدعلی افراشته
به کوشش : نصرت الله نوح
ناشر: توکا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 230
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1358 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : درحد نو ~ نو

مروری بر کتاب

شاعر توده ای

مصور

بشکنی تی قلم ای دست اگر
پیچی از خدمت محرومان سر

افراشته شاعر فکاهی سرا و طنز نویس، معروف به “شاعر مردم" بوده و اشعار بسیار ساده و روانش در تمام سال های دهه  بیست قرن حاضر شمسی، دهان به دهان در کوچه و بازار می گشته و ضرب المثل بوده است. از اوایل دهه ی بیست قرن حاضر شمسی، نوشته های افراشته در روزنامه های چپ ایران منتشر می شده، در اسفند 1329 خود، روزنامه ی فکاهی "چلنگر" را تاسیس می کند که تا صبح 28 مرداد 1332 منتشر می شده است.

درباره افراشته پس از کودتای 28 مرداد، توطئه سکوت اجرا شد و بردن نام او در مطبوعات حتی در مقالات جرم شناخته میشد و به همین جهت نسل جوان امروز تا پیش از انقلاب کمتر نام افراشته را شنیده بود و به شیوه کار او آشنایی داشت. اوراق فرسوده روزنامه چلنگر که کارنامه سیاسی و ادبی این شاعر انقلابی و بیداری مردم ایران است نشان دهنده تلاش این انسان آزاده در راه رهایی و بیداری مردم مردم ایران می باشد.

علت نفوذ کلام افراشته در مردم صراحت، سادگی کلام، بی پیرایگی، همدلی و همزبانی او با توده مردم است. بررسی کامل آثار افراشته نیاز به مجال بیشتری دارد. درباره او باید بطور خلاصه گفت: شاعری که در سراسر زندگی شرافتمندانه خود لحظه ای از تلاش و آفرینش هنری باز نایستاد و با شعر ساده و روان خود و همچنین با انتشار روزنامه چلنگر در بحرانی ترین سالهای سیاسی بزرگترین خدمت را راه بیداری توده مردم عرضه داشت.

ویژگی بارز شعر افراشته به کارگیری زبان مردم عامی بود. شیرین، ظریف و ساده شعر می‌گفت و به اشکال سنتی در اشعار موزون و مقفّی مقید نبود. مخاطب طنز او (اعم از نظم و نثر) مردم عامی و کم‌سواد و چهره‌های شعر او مردم محروم، توسری خورده، نفرین شده و آواره شهرها و روستاها بودند.

بیکاری‌ها، دربدری‌ها، محرومیت‌ها، تبعیض‌ها، رشوه‌خواری‌ها و فساد دستگاه حاکمه مایه اصلی شعر او بود و به سبب آشنایی نزدیک با زندگی مردم خرده‌پا، در توصیف تیپ‌های اداری و بازاری توفیق داشت. در نتیجه صراحت، سادگیِ کلام، بی‌پیرایگی، هم‌دلی و هم‌زبانی او با تودهٔ مردم شعر او توانسته بود درعمق اجتماع نفوذ کند و به سرعت در خاطره‌ها و حافظه‌ها نقش بندد و شعار روز مردم کوچه و بازار شود.

فهرست

- از دلالی فروش گچ تا ایجاد روزنامه چلنگر
- قالب پلاکهای سیمانی زمین ورزش امجدیه را من ساختم
- بعنوان معمار باشی در شهرداری استخدام شدم
- ابتهاج شهردار تهران به جرم سخنرانی در میتینگ مرا اخراج کرد