مجموعه آثار افلاطون ؛ دو جلدی

مجموعه آثار افلاطون

نویسنده: افلاطون
مترجم: رضا کاویانی - محمدحسن لطفی
ناشر: ابن سینا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1432
اندازه کتاب: رقعی گالینگور - سال انتشار: 1350 ~ 1349 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : درحد نو
 

مروری بر کتاب

مجموعه حاضر دو کتاب از مجموعه آثار افلاطون می‌باشند. جلد اول حاوی دوازده رساله است که هشت فقره از آن‌ها (آپولوژی تا گر گیاس) باحتمال قوی و طبق تحقیقاتی که تاکنون بعمل آمده آثار دوره جوانی افلاطون میباشند و سه رساله دیگر (مه نون و مهمانی و فایدون) از نوشته های دوره کمال او بشمار میروند و نامه شماره ۷ بظن قوی در اواخر عمر افلاطون نوشته شده
است.

از یازده رساله ای که در جلد دوم گردآوردی شده، چهار فقره نخستین (هیپیاس بزرگ تا منگنوس) به احتمال قوی و طبق تحقیقات افلاطون‌شناسان، آثار دوره جوانی افلاطون‌اند. رساله اوتیدم نیز ظاهرا باید کم و بیش در همان ردیف شمرده شود. ولیکن رسالات فايد روس، ته ئه تت، سوفیست، مرد سیاسی، پارمنيدس و فیلب آثار دوره کمال و از مهمترین نوشته های افلاطون بشمار میروند.

دکتر لطفی در مقدمه کتاب، درباره نحوه ترجمه کتاب چنین می‌نویسد: در ترجمه این دوازده رساله مرحوم دکتر رضا کاویانی و من همکاری داشتیم و چون هيچ‌يک از ما دو نفر به زبان یونانی آشنا نبودیم ناگزیر بودیم که به ترجمه هائی که به زبان‌های اروپائی وجود دارد اتکا کنیم. ترجمه آلمانی فردريك شلايرماخر را اساس کار قرار دادیم و در مواقع لزوم از سایر ترجمه‌های آلمانی و همچنین از ترجمه فرانسوی لئون روبن برای مقایسه استفاده کردیم و در موارد ضروری از ترجمه انگلیسی جوت یاری جستیم.

هنگامی که سقراط جام زهر را سرکشید، افلاطون ۲۹ سال داشت. افلاطون دوران درازی شاگرد سقراط بود و جریان دادگاه استاد را با حساسیت و تاثر فراوان دنبال می‌کرد. محکومیت سقراط همچون یک متفکر و کهن سال ترین شهروند آتن از سوی هیئت ۵۰۰ نفره داوران ( با وجود اختلاف نظر زیادی که در میان آنها بروز کرد) تاثیر عمیقی بر استنباط فلسفی افلاطون نهاد. اولین اثر افلاطون «دفاعیات سقراط» نام داشت. افلاطون پس از مرگ تراژیک استاد، مرکز فعالیتهای فلسفی و آموزشی خود موسوم به آکادمی را به خارج از آتن انتقال داد. کلمه آکادمی پس از افلاطون و تحت تاثیر ابتکار او واژه‌ای جهان گستر شد و همین امروز نیز به مراکز علمی و دانشگاهی اطلاق میشود.

افلاطون کلمه آکادمی را از نام آکادموسAcademus که یکی از قهرمانان و جنگجویان برجسته یونان باستان بود، برگرفته است. مهمترین علومی که در آکادمی مورد تدریس یا به بیان دقیق‌تر مورد گفتگو و آزمون و تمرین قرار می‌گرفتند، فلسفه، ریاضی و تمرینات بدنی بودند. بدین ترتیب افلاطون حیطه‌های تازه تری را برای بحث و بررسی مورد توجه قرار داد و به همین دلیل نخستین نطفه‌های تفکر و اندیشه در علوم گوناگون مانند علوم تربیتی، علوم سیاسی و نظریه دولت، منطق ، دیدگاه درباره زن، فلسفه، دانش و روح و روان آدمی از سوی افلاطون پی ریزی شده است. اما مهمترین موضوع آموزشی آکادمی، فلسفه بود که در یونانی به معنای عشق به معرفت و دانایی است.

افلاطون پس از محکومیت ظالمانه استادش سقراط به عدم حقانیت خشونت، باوری عمیق یافت. آموزه عدم خشونت در زندگی سیاسی و اجتماعی نقش اساسی در ذهنیت و افکار افلاطون حک کرد و با همین درک در عمر طولانی حوزه‌های گوناگون تفکر و شناخت را مد نظر قرار داد. افلاطون برای دستیابی به پاسخ مربوط به چگونه زیستن انسان همه حیطه‌های انسان شناسی و اخلاق تا نظام سیاسی و عدالت را همراه با دانشجویانش در آکادمی‌های فلسفی مورد گفتگو و تعمق قرار داد. اما باید تاکید کرد که پرسش مرکزی که سالها فکر افلاطون را بخود مشغول کرده بود این بود که در جهان هستی که همه موجودات و جانوران و اشیا و طبیعت در حال دگرگونی و «فرّار»‌اند، آیا چیزی وجود دارد که فرّارناپذیر، جاودانی و تغییر ناپذیر باشد؟ در پاسخ به این پرسش افلاطون اعلام کرد که همه آنچه در طبیعت موجود است «فرّار» است و دارای خواص تغییر ناپذیر اساسی نیست.

به باور او همه آنچه در دید انسان وجود دارد در اثر زمان دگرگونی می‌یابد. بنابراین همه چیز بر اساس یک «شکل» پدید آمده است که آن شکل جاودان و مستقل از زمان است. افلاطون بر این باور بود که مثلا قطعات اولیه‌ای که برای خلق یک موجود زنده بعنوان نمونه اسب بکار میاید، نمی‌تواند خود بخود و بدون وجود یک الگو و فکر کامل قادر به خلق اسب شده باشد. پس، باید چنین قوه بزرگی در جایی وجود داشته باشد که بتواند همه اسب‌ها را ، بدون اشتباه اسب بسازد و آن نیرو و یا آن چیز همان است که خود شامل تغییر نمیشود. چنین نیروی همان است که «فرّار» نیست و جاودانی است.

ادامه این شیوه استدلال افلاطون را به این نتیجه رساند که آنچه جاودان است و تغییرناپذیر است، چیزی جز ذهن انسان نیست. بنابراین ذهن انسان جایگاه ویژه‌ای در اندیشه افلاطون دارد. از همین نقطه حرکت است که افلاطون به «ایده کامل» رسید که در ماورا جهان هستی قرار دارد. در تداوم رشته زنجیر این استدلالات سرانجام افلاطون به این باور رسید که آنچه ما از طبیعت می‌بینیم فاقد یک واقعیت عینی و تنها انعکاس و جز ناچیزی از آن «ایده کامل» است.

افلاطون علاقه وافری به ریاضی داشت. زیرا نتیجه عملیات ریاضی هر چند بار که تکرار شود، تغییر نمیکند و از این نظر آنرا «مطمئن ترین دانش» می‌نامید. اما بطور کلی افلاطون درباره دانستنی‌ها و دستیابی انسان به معرفت واقعی بسیار شکاک بود و معتقد بود آنچه ذهن آدمی درک می‌کند چندان مطمئن نیست.

...برگزاری سیمپوزیوم یکی از رسوم رایج در آتن بوده‌است که مخصوصا بین طبقه مرفه آتن بسیار مرسوم بوده‌است. معمولاً مهمانان همگی مذکر بودند که روی تختهایی به حالت نیمه خوابیده می‌نشستند. بعد از شام نیایشی به درگاه خدایان به جا می‌آوردند و پس از آن نوشیدن شراب آغاز می‌شد. در طی مهمانی میزبان مهمانان را با وسایل گوناگون سرگرم می‌کرد از قبیل رقصیدن و حرکات آکروباتیک کنیزان و غلامان و حتی در مواردی کنیزان خود را برای هم آغوشی در اختیار مهمانان قرار می‌داد. معمولاً مهمانان پیرامون موضوعات گوناگون به بحث و تبادل نظر می‌پرداختند که تا پاسی از شب به درازا می‌انجامید. در سیمپوزیوم افلاطون میزبان آگاتون است....   

ضیافت، مهمانی یا سیمپوزیوم ؛ یکی از مهمترین رساله‌های افلاطون است. موضوع این رساله عشق است و این اثر مهمترین اثر افلاطون در زمینه عشق می‌باشد. اثر دیگر افلاطون درباره عشق که با ضیافت هم در پیوند است فدروس می‌باشد. همچنین این رساله پیوندهایی هم با رساله فیدون دارد. ترجمه تحت‌اللفظی سیمپوزیوم «بزم باده گساری» است.    این رساله از رساله‌های سقراطی افلاطون می‌باشد که در آنها سقراط چهره اول رویداد می‌باشد. این رساله به گونه روایتی‌است که در بخشی از آن خواننده شاهد گفتگوی بازیگران آن با یکدیگر است. تاریخ نگارش این رساله به درستی آشکار نیست ولی از قراین برمی‌آید که پس از سال ۳۸۵ (پیش از میلاد) نوشته‌شده باشد.

...گرگیاس نوشته ای است در مقابل جریانات اجتماعی لذا به شدت همه ی مردان سیاسی آتن را زیر سوال می برد. موضوع رساله درباره ی سخنوری است ، در بخش اول آن سقراط سعی دارد بیان کند که سخنوری مشروعیت ندارد و نمی تواند معیاری برای تعیین حق و باطل باشد.غاز بحث اینگونه است که شاگردان گرگیاس یعنی پولوس وکالیکلس در حال ستودن خطابه های گرگیاس هستند و سقراط به عنوان سوالی بنیادی می خواهد بداند که هنر گرگیاس چیست و حاصل آن چیست؟

در ابتدا شاگرد گرگیاس ، پولوس، می خواهد به سوالات پاسخ گوید ولی سقراط می خواهد باخود گرگیاس بحث کند نه با شاگرد او. گرگیاس ادعا می کند استاد هنر سخنوری است و این هنر را تدریس هم می کند. سقراط می گوید می خواهم قول بدهی که تا آخر بحث به سوالات من پاسخ کوتاه بدهی و گرگیاس ادعا می کند “که هیچ کس نمی تواند مطلبی را با سخنی کوتاهتر از آنچه من توانم گفت، بیان نماید...

...کریتون از آتنی های توانگر و از دوستان بسیار نزدیک سقراط است و با هم بزرگ شده اند .کریتون صبح زود در زندان به دیدار سقراط می رود و می بیند که سقراط به آرامی خوابیده است.و به چنین قوت قلبی افسوس می خورد. کریتون نگران خود و سقراط است نگران سقراط است چون شنید که امروز کشتی ای که به دلوس رفته بود ، می رسد و طبق قانون یک روز بعد از رسیدن کشتی سقراط اعدام می شود .اما سقراط می گوید که کشتی فردا خواهد رسید دلیلش این است که " خواب دیدم زنی زیبا که جامه ی سفید در بر داشت روی به من کرده می گوید : "سقراط ، پس از سه روز به ساحل فتیا خواهی رسید...

فهرست کتاب ها 

کتاب اول:

آپولوژی (خطابه دفاعی سقراط)
کریتون (سقراط در زندان)
لیزیس (دوستی)
لاخس (شجاعت)
شارمیدس (تسلط بر خود)
اوی تیفرون (دیانت)
پروتاگوراس (تربیت)
گرگیاس (فن سخنوری)
مه نون (قابلیت)
مهمانی (عشق)
فایدون (جاودانی روح)
نامه شماره هفت

کتاب دوم:

هیپیاس بزرگ (درباره زیبا)
هیپیاس کوچک (خطا)
ایون (هنر روای شعر)
منکسسنوس (رثاء شهیدان)
اوتیدم (جدل)
فایدروس (زیبائی)
ته ئه تت (شناسائی)
سوفیست (هستی و نیستی)
مرد سیاسی (سیاست)
پارمیندس (ایده)
قیلب (لذت)