مجله دانشکده

مجله دانشکده

مدیر مسئول: ملک الشعرای بهار
به کوشش : مهرداد بهار
ناشر: معین
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 780
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1370 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

باز چاپ 12 شماره سال اول

مجله دانشکده یا مجله بهار، مجله‌ای است که در سال ۱۲۹۷ هجری شمسی به وسیله ملک الشعرای بهار تأسیس شد. از نشریۀ «بهار» به‌عنوان نخستین نشریۀ ادبی در عالم مطبوعات ایران نام برده شده و پس از آن، نام این مجله به نشریۀ «دانشکده» تغییر کرد. مجله دانشکده پس از انتشار ۱۲ شماره، برای همیشه بسته شد. از جمله افرادی که در این مجله می‌نگاشتند می توان به عباس آشتیانی رشید یاسمی ،اصغر شیرازی ،علی اصغر حکمت ،حیدر علی کمانی ,سعید نفیسی ،رضا هنری و سید اسد الله انتظام اشاره کرد.‏

 آغاز تاسیس مجله برج ثور سال ۱۲۹۷ هجری شمسی مطابق ۱۳۳۶ هجری قمری و۱۹۱۸ میلادی می باشد .رشید یاسمی که خود عضو هیئت موسسه و از نویسندگان مجله بوده در کتاب تاریخ ادبیات معاصر درباره مجله دانشکده می نویسد:" مجله دانشکده را ملک الشعرای بهار در سال ۱۳۳۶ هجری قمری برای نشر آثار انجمن ادبی دانشکده تاسیس کرد. این انجمن نخست جرگه دانشوری نام داشت ودر سال ۱۳۳۵ هجری قمری به سعی چند تن از دوستان ادب از جمله نگارنده دایر شده بود سال بعد دانشکده خوانده شد.

مرام این انجمن ترویج معانی جدید در لباس شعر و نثر قدیم و شناساندن موازین فصاحت و حدود انقلاب ادبی و لزوم احترام آثار فصحای متقدم و ضرورت اقتباس محاسن نثر اروپایی بود و در آن روزگار خدمتی شایان به ادبیات کرد.دانشکده مجله ای بود ادبی، اجتماعی ، اخلاقی، فلسفی و تاریخی ومندرجات آن مطالبی تحت عناوین مذکور که به قلم مدیر مجله ملک الشعرای بهار یا یکی از اعضای هیئت موسس دانشکده تدوین می گردید و یا از کتب ادبا و نویسندگان خارجی ترجمه می شد .

از قسمت های عمده و مهم مندرجات مجله، تاریخ ادبیات فارسی تحت عنوان "تاریخ ادبی " تالیف عباس اقبال، استاد دانشکده بود که در چند شماره مجله به چاپ رسید و این سلسله مقالات از مندرجات بسیار سودمند و مفید مجله به شمار می رفت. در این مقالات عباس اقبال پس از تمهید مقدمه راجع به ادبیات قبل از اسلام، تاریخ ادبیات زبان فارسی بعد از اسلام را به شش عصر تقسیم نموده بود:

۱ـ از ظهور اسلام تا ظهور غزنویان .
۲ـ از ظهور غزنویان تا تشکیل دولت سلجوقی.
۳ـ از تشکیل دولت سلجوقی تا حمله مغول
۴ـ از حمله مغول تا تشکیل دولت صفویه
۵ ـ از تشکیل دولت صفویه تا دولت قاجاریه
۶ ـ از سلسله قاجار تا مشروطیت ایران.

‏ سلسله مقالات دیگر مجله مقالاتی بود با عنوان "انقلاب ادبی " به قلم رشید یاسمی عضو هیئت موسس مجله دانشکده، این مقالات شامل تاریخ انقلاب ادبی فرانسه از قرن ۱۸ تا قرن ۲۰ به علاوه شرح حال عده ای از نویسندگان بزرگ فرانسه بود.رشید یاسمی مقالات خود را از کتب ترجمه می کرد که در محل خود بسیار مفید بود.قسمت دیگر از مندرجات مجله ترجمه هایی از مولفین خارجی مانند شیللر آلمانی بود.

علاوه بر اینها مقالاتی تحت عنوان "انتقاد ادبی" به قلم مدیر مجله و اشعاری اثر طبع وی نیز درج می شد. از همان شماره اول مجله ترجمه رمان "سلطنت" تالیف "الکساندر دوما" به ضمیمه مجله چاپ ، به طوری‌که می‌توانستند در پایان سال آن را به صورت کتاب مجزایی در آورند. مجله دانشکده از مجلات بسیار مفیدو خوب زبان فارسی بودکه می توان آن را گنجینه ای از مطالب ادبی و تاریخی دانست. گرچه عمر این مجله زیاد دوام نیاورد ،با نشر شماره ۱۲ سال اول برای همیشه در محاق تعطیل فرو رفت ولی همان شماره های موجود حکایت از کمال ذوق و وسعت اطلاع مدیر و نویسندگان مجله می نماید.

بهای سالیانه مجله همه جا ۳۰ قران و تک نمره آن دو قران بود. محل اداره مجله مدتی تهران اداره نوبهار و چندی هم در اداره روزنامه ایران و محل طبع آن مطبعه تهران بود. ‏ شماره ۱۱و۱۲ سال اول مجله یکجا در تاریخ برج ثور ۱۲۹۸ هجری شمسی مطابق ۲۰ آوریل ۱۹۱۹ میلادی منتشر گردید ومقاله افتتاحی آن تحت عنوان "یکسال تمام" به چاپ رسید. قسمت اول این مقاله چنین بود:" دوازدهمین شماره مجله دانشکده منتشر شد که نتیجه فکر و مساعی جوانان ادیب و نو خاستگان عالم ادب با بی اسبابی تمام و نداشتن مجال و اشتغال به تحصیلات و امتحان های سالیانه ،باز با بهترین طرز و جدی ترین اسلوبی در نمرات دوازده گانه مجله منعکس و به ارباب ذوق اهدا گردید.

بی شک انکار نداریم که ایران به مجلات ادبی کامل تر و جامع تر و زیباتری محتاج بوده و نمی توان به یک مجله کوچک قناعت ورزید زیرا ایران سر زمین فکر و خیال و ذوق و فلسفه است و اختصاصی که در عالم احراز نموده همانا به ادبیات و شعر و افکار تابنده دلنشین متفکرین زبر دست خود بوده ...