ماندگار

ماندگار

نویسنده: آلن رب گری یه
مترجم: قاسم روبین
ناشر: نیلوفر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 176
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1376 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

آلن رب گریه یه یکی از معروفترین نویسندگان دهه ۵۰ در فرانسه و فعالترین عضو نویسندگان جنبش رمان نو است . کسی که به انتقاد از شیوه های بیان رئالیستی و کلاسیک در رمان پرداخت. او و همه پیروان این جنبش از جمله ناتالی ساروت، میشل بوتور و ... مخالف قهرمان پروری در داستان هستند.

شخصیت پردازی و روایت را از رمان هایشان حذف و تنها به ثبت آنی و لحظه ای رویدادها می پردازد. فرم داستان نویسی او بر عدم توالی زمانی استوار است. در میان آثار رب گری یه به جز آثار داستانی، فعالیت ها و آثار سینمایی مهمی هم وجود دارد و با وام گیری اصطلاح خود رب گری یه، «ماندگار» را می توان یک «سینما-رمان» دانست. رب گری یه یادداشتی کوتاه، به جای مقدمه، در ابتدای ماندگار نوشته و در آنجا توضیح داده که منظور از سینما-رمان چیست.

«کتاب حاضر داعیه آن ندارد که اثری قائم به ذات نامیده شود؛ اثر، خود فیلم است، آن طور که در سینما می توان دید و شنید. آنچه در اینجا می خوانیم چیزی جز شرح نیست، مثل دفترچه راهنمای اپرا که نکاتی را در باب نحوه اجرای موسیقی و صحنه آرایی و بازی و غیره برای تماشاگران توضیح می دهد.» رب گری یه در ادامه این شرح را متن پیش فیلم دانسته که در جریان ساختن فیلم مورد استفاده مولف و دستیاران و گروه فنی قرار گرفت

اما برای انتشارش، نکات فنی به زبان رایج غیرتخصصی برگردانده شده و بعد هم، درخصوص صحنه آرایی، به اشارات کوتاه اکتفا شده چراکه طرح و جدول مکان ها فقط برای دست اندرکاران حاضر در صحنه فیلمبرداری مفهوم بود. با این حال، «می توان گفت که کتاب حاضر از جانب خواننده همان طور دریافت می شود که فیلم با تمام ظرایفش برای تماشاگر، آن هم با تحلیلی جزبه جز از مجموعه ای دیداری- شنیداری که به رغم پیچیدگی و گذر تسلسلی تصاویر روی پرده هنگام نمایش به راحتی قابل بررسی است، ولی برای آدم غریبه با نمایش، خواندن سینما-رمان به مثابه خواندن نت موسیقی است و در نتیجه ارتباط (متن/ خواننده) بر اساس ذهن خواننده صورت می بندد؛ حال آنکه اثر قبل از همه حساسیت بلاواسطه ای را می طلبد که هیچ چیز نمی تواند جایگزین آن شود.»

در ادامه متن درباره نام و هویت پرسوناژها این توضیح آمده که پرسوناژهای این فیلم هم مثل همه آدم ها اسم دارند، منتها اسمشان در فیلم به زبان آورده نمی شود، مگر در مواردی نادر، مثل اسم کاترین سارایان که دوست شخصیت اول فیلم است؛ بقیه بی نام (یا گمنام) اند، درست مثل خیلی از آدم هایی که در کوچه و خیابان با آنها روبه روییم. گاهی نیز مشخصه ای ناچیز که هیچ وقت هم به زبان نمی آید، هویت آدم ها را رقم می زند؛ مثلااسم عتیقه فروش که با حروف درشت بر سردر مغازه اش نقش شده.