مارکس و سایه هایش

مارکس و سایه هایش

نویسنده: مصطفی رحیمی
مقدمه: احسان نراقی
ناشر: هرمس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 504
اندازه کتاب: رقعی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1383 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

مرحوم رحیمی در این مجموعه برخی اندیشه‌های مارکس و جریان‌های برگرفته از آن را بررسی و ارزیابی کرده است. “مارکس و سایه‌هایش” عنوان نخستین کتاب است که طی آن مباحثی همچون چهره سرمایه‌داری در قرن نوزدهم، محیط فلسفی مارکس، دیالکتیک مارکس، و انتقاد از آن مطرح گردیده است.

دومین بخش کتاب، “سوسیال دموکراسی” نام دارد که براساس آن، اندیشه‌های چند تن از نظریه‌پردازان مارکسیست بررسی می‌شود این اشخاص عبارت‌اند از: ادوارد برنشتاین، کائوتسکی، روزا لوکزامبورگ، و ژان ژورس. بخش سوم این مجموعه، به “لنین و لنینیسم” اختصاص دارد بررسی اندیشه‌های لنین، و ویژگی‌ انقلاب اکتبر روسیه از مباحث اصلی این بخش هستند. در بخش پایانی کتاب، نوشته‌های کوتاه شخصیت‌های مختلف، در ارتباط با مارکسیسم جمع آمده است.

آیا مـارکس هـنوز زنـده است؟پاسخ به این سؤال، با توجه به تعداد‌ کتبی که در مورد او هنوز تألیف و ترجمه، نـقد و بررسی می‌شود‌ و فرضیه‌های جدیدی که‌ در‌ رد یا تأیید عقایدش، رواج می‌یابد، مثبت است:

«مارکس حرفهای تازه‌ای داشـت و این حرفها راهگشای پرسـشهای جـدیدی شدند.پرسشهایی که خبر از نااندیشیده‌ها در کار او نیز می‌دهند. حقیقت نزد مارکس هم‌ نیست.اما خوانش آثار او به ما یاری می‌دهد تا در مسیر کشف حقیقت، به جای ایمان به حقیقتی ابژکتیو و بیرونی دریابیم کـه خودمان با نیروی زبان‌آوری‌مان و با اقتدار سخن‌مان‌ در‌ حال ابداع حقیقت هستیم.

مارکس نوشداروی نجات‌بخش را به ما نمی‌دهد، اما یادآور می‌شود که بیماریم وبهتر است که در پی معالجه برآییم
کتاب شامل‌ یک‌ مقدمه‌ نسبتا مفصل به قلم احسان‌ نراقی،‌ پیشگفتار،‌ سه بخش و قسمتی با عنوان«پایان سخن»است.در قسمت مقدمه بـستر انـقلاب روسیه بررسی شده و پس از آن در بحثی مجمل‌ علل‌ و عوامل فروپاشی شوروی ذکر شده است.در قسمت پیشگفتار‌ که‌ تا حدودی زندگی شخصی نویسنده را نیز شامل می‌شود، تلاش شده تا عوامل جاذبه کـمونیسم را در بـرهه‌ای از‌ تـاریخ‌ ایرانی‌ ذکر کند و سپس خـلاصه کـوتاهی از آنـچه در کتاب‌ خواهد آمد، عرضه دارد.

پس از این شاهد قسمت اصلی کتاب هستیم.در بخش نخست به مارکس پرداخته شده است.به‌ محیط‌ پرورش‌ او، به وضـعیت جـهان در سـراسر قرن نوزدهم، وضعیت کارخانه‌ها و کارگرها،‌ منازل کارگران کـه بـا شتاب تمام ساخته شده بود و هر گوشه‌ای از آنها به یکی‌ اختصاص‌ داده‌ شده بود، زنان کارگر که تمام روز را در کـارخانه مـشغول کـار‌ بودند‌ و زندگی خانوادگی و اصول عادی اخلاقی از بین رفته بود، بـه دستمزدها که بسیار‌ نازل‌ بود،‌ ساعات طولانی کار و غیره….