ماتیکان گجستک ابالیش

نویسنده: آذر فرنبغ فرخ زادان
مترجم: ابراهیم میرزای ناظر
ناشر: هیرمند
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 88
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1376 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

همراه با متن پهلوی - برگردان پارسی - واژه نامه و آوانویسی

“ماتیکان گجستک ابالیش” یا به زبان امروزین، “کتاب عبداللیث ملعون” کتاب نایاب و نفیسی است از نسک‌های به جامانده از روزگاران کهن و به خط و زبان پارسی میانه (پهلوی) است که پس از روزگار ساسانیان و در سده‌های نخستین چیرگی عرب بر ایران نگاشته شده است.

نویسنده این کتاب نایاب آذرفَرَنبَغِ پسر فرخزاد است. آذرفَرَنبَغِ فرخ‌زادان که خود موبدی زرتشتی بود، جز این کتاب، نویسنده کتاب سترگ “دینکرت” و نسکی با نام “روایات آذرفَرَنبَغِ فرخ‌زادان” نیز می‌باشد.

در زمان خلافت مأمون عباسی، یکی از مردمان شهرستان استخر به نام “دین‌هرمزد” که ظاهرا با توجه به نامیدن او در کتاب با فرنام و لقب زندیق، بایستی پیشتر پیرو آیین مانوی بوده باشد، با همه گیر شدن اسلام، مسلمان می‌شود و نام خود را به عبداللیث دگرگون می‌کند. با توجه به این که مأمون علاقه به برگزاری مناظره و مباحثه بین مکاتب و مذاهب گوناگون را داشته است، در حضور بزرگان مسلمان و مسیحی و یهودی و زرتشتی و مانوی و خرم‌دین و …، مناظره‌ای بین موبد آذرفرنبغ فرخزادان زرتشتی و گجستک ابالیش (عبداللیث) که مانوی مذهب بوده و اینک مسلمان گشته است و با قوانین آیین زرتشتی کمابیش آشناست، برگزار می‌شود و در پایان آذرفرنبغ با پاسخ دادن به پرسش‌های ابالیش، پیروز این ناورد می‌گردد.