لغت موران

نویسنده: شیخ شهاب الدین یحیی سهروردی
مصحح : نصرالله پورجوادی
ناشر: حکمت و فلسفه ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 106
اندازه کتاب: رقعی گالینگور - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 1

کیفیت: در حد نو _ نو ؛ کنار برخی سطور حدود 20 صفحه کتاب با مداد علامت گذاری شده

مروری بر کتاب

به پیوست چند اثر پراکنده

رسالۀ لغت موران یکی از آثار کوتاه پارسی شیخ اشراق، شهاب‌الدّین سهروردی (مقتول به سال ۵۸۷ ق) است که در اصالت آن تردیدی نیست و بیشتر جنبۀ صوفیانه دارد. شمس‌الدّین سهروردی آن را در فهرست اسامی آثار سهروردی آورده‌است و به‌استثنای یک نسخۀ خطی، مابقی نسخه‌ها این اثر را از سهروردی دانسته‌اند.

   رسالۀ حاضر، پیش از این، چندین بار از روی یک یا دو یا سه نسخۀ خطی، تصحیح و چاپ شده‌بود، ولی در این کتاب، از روی هفت نسخۀ خطی، به‌صورت انتقادی، تصحیح گردیده‌است. به‌رغم کوشش‌هایی که تاکنون برای تصحیح رسالۀ لغت موران به‌عمل آمده‌بود، این اثر، مانند سایر آثار پارسی شیخ اشراق، محتاج به تصحیح مجدد بود و برای این منظور نیز می‌باید از نسخه‌ یا نسخه‌های بیشتری استفاده می‌شد.

    در این رساله‌ شیخ اشراق درباره‌ی مساله‌ی سلوک راه باطن سخن می‌گوید؛ راهی که سالک را از اتاق یا چاه تاریک، یعنی از مکان و جهات، بیرون می‌برد به ساحت ملکوت یا عالم مثال و به انوار مجرد و قرب حق تعالی یا نورالانوار هدایت می‌کند. این معنی را سهروردی با استفاده از تمثیل‌های متعدد بیان می‌کند. رساله‌ی لغت موران مشتمل بر یک مقدمه و 12 فصل است. اولین فصل، داستان گفت و گوی چند مور با یک‌دیگر است و نام رساله‌ نیز از آن گرفته شده است. 

نثر پارسی سهروردی، به‌خصوص در این رساله، به دلیل آمیختگی با لغات و تعبیرات عربی، ثقیل است. وی علاوه بر نقل آیات متعدد قرآن و حدیث‌ها و اقوال عربی دیگر، از لغات عربی و نامأنوس هم در جملات خود استفاده کرده‌است. در تصحیح حاضر، پیچیدگی‌های محتوایی متن تا حدود زیادی توضیح داده شده و مسائل آن تقریباً حل شده‌‌است.