قضا و قضاوت در اسلام

قضا و قضاوت در اسلام

نویسنده: آیت الله محمد محمدی گیلانی
ناشر: عرفان
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 219
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: ؟136 - دوره چاپ: 3

کیفیت : در حد نو

مروری بر کتاب

در این کتاب مقوله قضاوت در اسلام ، با استناد به آیات قرآن کریم ، نیز روایات ائمه معصومین (ع) بررسی و تبیین می‌شود. برای این منظور ، مولف نخست به آیه فطرت در قرآن و هماهنگی‌های جهان هستی اشاره می‌کند ; سپس این مباحث را مطرح می‌سازد : صفات قاضی در اسلام، مسئولیت‌ها و وظایف قاضی، شرایط استماع دعوا در اسلام، بررسی وضع مدعی علیه در دادگاه اسلامی، مسئله سوگند در دادگاه اسلامی، موارد قضاوت با شاهد واحد و سوگند، موارد وجوب مرافعه نزد حاکم شرع در استیفای حقوق و احکام ید .

منصب قضاوت در دیدگاه اسلام یکى از ارزشمندترین و در عین حال خطرناک ترین مناصب اجتماعى است؛ قاضى نیز در یک نگاه نماینده خدا و بافضیلت ترین انسان ها و در نگاه دیگر از شقى ترین مردم شمرده شده است؛ زیرا به تعبیر امیرالمومنین علیه السلام او در جایگاهى مى نشیند که یا انبیا و اوصیا در آن قرار مى گیرند و یا اشقیا بر آن تکیه مى زنند و فاصله این دو، فاصله بهشت و دوزخ است!

قاضى مى تواند با استناد به علم خود، شهادت دو نفر عدل (بیّنه) و اقرار یا سوگند یکى از دو طرف دعوا، داورى کند. گفتنى است شیوه هاى جدید جرم شناسى مى تواند در حصول علم قاضى به واقعه و تشخیص حقانیت یکى از آن دو، کمک کند و در صورت حصول علم، قاضى نمى تواند طبق بیّنه اى که مخالف علم وى گواهى مى دهند، قضاوت نماید؛ چنان که نمى تواند به سوگند کسى که او را دروغگو مى شناسد ترتیب اثر دهد. در مواردى که قاضى طبق ملاک هاى یادشده داورى نماید، نقض حکم وى حتى از سوى حاکم اسلامى جایز نیست مگر وى شرایط قضاوت را نداشته یا حکمش برخلاف کتاب و سنت باشد.