قشقایی ها و مبارزات مردم جنوب

قشقایی ها و مبارزات مردم جنوب

نویسنده:  غلامرضا میرزایی دره شوری
ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 372
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1381 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو

مروری بر کتاب

اسناد

ایل قشقایی از ایلات بزرگ ایران است که در دوره صفوی وارد ایالت فارس شد و از دوره زندیه بطور فعال وارد تعاملات سیاسی اجتماعی در این ایالت گردید و در دوره قاجاریه و به ویژه مشروطیت، همگام با مبارزات مشروطه خواهی، پیوند مستحکمی با علما و انقلابیون جنوب برقرار کرد .آنها از سال‌های پیروزی انقلاب مشروطه تا آغاز جنگ جهانی اول، که اوج فزون خواهی انگلیس در جنوب بود، عرصه را بر استعمارگران انگلیسی تنگ کردند .

در این کتاب طی شش فصل ضمن بررسی حوادث سیاسی فارس در دوره قاجار، مبارزات مردم جنوب، به ویژه ایل قشقایی در جنگ جهانی اول بررسی شده است .در فصل اول کلیاتی درباره جنگ جهانی اول و وضعیت ایران و نقش و منافع کشورهای دیگر درگیر این جنگ به ویژه روسیه، بریتانیا، آلمان و عثمانی بیان می‌شود .

در فصل دوم اوضاع سیاسی اجتماعی ایالت فارس و کانون‌های قدرت و عناصر و عوامل تاثیرگذار سیاسی آن تجزیه و تحلیل شده و ترکیب اجتماعی این ایالت به اجمال بررسی شده است .فصل سوم، حاوی نکاتی چند در باب سازمان ایلی و ترکیب اجتماعی و سوابق تاریخی ایل قشقایی و نقش این ایل در دوره قاجاریه و دوره مشروطیت و نیز اوضاع سیاسی اجتماعی فارس است .

گسترش جنگ جهانی اول به جنوب ایران و شکل‌گیری مقاومت‌های مردمی در فارس، به ویژه در کرانه‌های خلیج فارس و در میان مردم دشتی، دشتستان و تنگستان و سپس نقاط دیگر فارس و نقش ایل قشقایی در حوادث سیاسی این ایالت تا سال 1295ش/ 1335ه‌.ق محتوای فصل چهارم را تشکیل می‌دهند .

مطالب اصلی فصل پنجم عبارت‌اند از : گسترش جنگ به نقاط مختلف فارس و تاسیس نیروی تفنگداران انگلیسی در جنوب با نام پلیس جنوب و مبارزات مردم فارس، به ویژه ایل قشقایی و مردم کازرون با این نیرو در سال‌های پایانی جنگ جهانی اول .در بخشی از فصل آخر حوادث مربوط به پایان جنگ در ایالت فارس، و چانه‌زنی سیاسی انگلیس با صولت‌الدوله قشقایی بررسی شده و در بخشی دیگر از آن سیاست‌های رضاخان برای قلع و قمع ایلات و عشایر و مقاومت ایل قشقایی در برابر این سیاست‌ها به اجمال به بحث گذاشته شده است .

سرانجام این موضوع با شرح مختصری از پایان اقتدار ایل قشقایی در عرصه سیاسی ایالت فارس و به ویژه در برابر اهداف و برنامه‌های استعماری انگلیس با دستگیری اسماعیل خان صولت‌الدوله و جمع کثیری از سران عشایر جنوب و متلاشی شدن نظام اجتماعی ایل، خاتمه می‌یابد .اسناد و تصاویر، فهرست تفصیلی اسناد، فهرست منابع و فهرست اعلام پایان بخش کتاب هستند .

فهرست 

مقدمه
پیش گفتار
فصل اول؛
جنگ جهانی اول، ایران و دولت‌های درگیر
درآمد
نگاهی به جنگ جهانی اول
اوضاع عمومی ایران در آستانه‌ی جنگ جهانی اول
دولت‌های درگیر و ایران
الف. اهمیت ایران در جنگ
ب. ایران عرصه‌ی نبرد با بیگانگان

۱٫ روسیه
۲٫ بریتانیا
۳٫ آلمان
۴٫ عثمانی
نتیجه
فصل دوم؛
ترکیب اجتماعی ایالت فارس، کانون‌های قدرت و عوامل تأثیر گذار
درآمد
۱٫ موقعیت جغرافیایی
۲٫ مقامات سیاسی ایالت فارس
۳٫ دولت استعمارگر انگلیس و ایالت فارس

کانون‌های آزادی خواهی و مراکز فکری مبارزات جنوب
الف. کانون‌های آزادی خواه شهری
ب. لارستان کانون مذهبی و محوری
ج. ساحل خلیج فارس؛ خط مقدم مبارزات جنوب
بلوک دشتی
۱٫ نیروهای آزادی خواه
۲٫ جبهه‌ی مخالفان نهضت
۳٫ علمای سواحل و بنادر و مبارزات جنوب
۴٫ دیگر کانون‌های شهری

کانون‌های تأثیر گذار ایلی
۱٫ قوم لر
الف. کوهمره
ب. طوایف ممسنی
ج.کهکیلویه و بویر احمد
۲٫ ایل خمسه
قوم ترک (ایل قشقایی)