در پاي گاو و گوسفند ( پای انسان یک چهارم استخوان های بدن یعنی بیست و شش استخوان دارد که یکی از آن ها استخوان قاپ نام دارد .) استخواني به شكل مکعب مستطیل تقريباً شبيه تاس و شش وجهي است وجود دارد كه در غذاهایی چون كله پاچه ، آبگوشت و چلو گوشت و .... از دیگر استخوان ها جدا می شود و بکار قاپ بازان آید.

در تركي آن را عاششوق گویند . قاپ پاي گاو هم که در بعضي بازي ها كاربرد دارد به زبان ترکی سققه خوانند. قاپ گوسفند که از قاپک پایین پای گوسفند در می آورند به بازی اختصاص می دهند این استخوان شش وجهی با کمی اغماض شکلی مکعب مستطیل دارد که در قاپ بازی چهار سطح غیر منظم آن بوک - جیک - اسب و خر نام دارد و دو وجه دیگر ناصاف است طوری که قاپ بروی آن نمی نشیند .

استخوان قاپ مانند یک آجر کوچک یا تاس چهار شکلی است که دو سطح نرش اسب و خر و دو سطح دیگر جیک و بوک خوانده می شود.در گذشته که از وسایل و ابزار صنعتی بازی خبری نبود قاپ ابزاری مهم در بازی و سرگرمی ایرانیان در شهر و روستا بشمار می رفت .در کشورهایی که در حوزه فرهنگ ایرانی هستند نیز کاربرد داشت و شاید هنوز هم در دوردست ها بکار آید.

در تهران قدیم هم قاپ جمعی از اهالی را سرگرم می کرد بازی با قاپ را قاپ بازی می گفتند و آن در شمار قماربازی بود.این بازی هم مانند تمامی بازی ها دارای قوانین و مقرراتی بود که از سوی طرفین باید رعایت می گردید. باید از یاد نبرد که در شهرهای مختلف گاهی بعضی از قواعد قاپ بازی با هم تفاوت داشت. در بازی های مهم که مبالغی سنگین برد و باخت می شد داور مرضی الطرفین بازی را نظارت می کرد .

قماربازان که تمامی از مردان بودند مدام و پیوسته گرفتار آن بودند .گاه مبالغ بسیار سنگینی در آن قمار برد و باخت می شد حتی در بعضی وقت ها قمار باز خانه و زندگی و حتی تمامی دارایی خود را بر سر این رفتار اعتیاد آور می گذاشت و حتی بودند کسانی که بر سر زن جوان و زیبای خود نیز شرط می بستند.

قاپ بازی که رفتاری بود مذموم و نکوهیده چون دیگر قمارها وسوسه ای داشت که اگر شخص گرفتارش می شد رهایی از آن سهل و آسان نبود. هر که گرفتار وسوسه قمار می گردید به سختی می توانست خود را از این دام رهاند.محل بازی در کوچه و گوشه و کنار کم آمد و شد محله بود . بیشتر خرابه های تهران قدیم بود که میزبانی قاپ بازان را عهده داشت.مگر بازی های مهم و قماربازان پولدار که در آن صورت به خانه هایی که از سوی افرادی که قمار گردان بودند اداره می شد می رفتند و پول کلانی هم قمارخانه دار دریافت می کرد و افراد شرخر دیگری هم بودند که شیتیل یا شیتیلی (شیتیله) می گرفتند.

قاپ بازان سه یا چهار قاپ را به کار می بستند و حلقه وار چمباتمه زده و می نشستند و قاپ را به نوبت یک به یک در محوطه میانی روی زمین می انداختند.تعداد قاپ بازان از دو تن تا چند نفر تغییر می کرد .زمین را کاملا صاف می کردند تا قاپ بتواند روی آن بنشیند و هر کدام به نوبت سه قاپ را در لای انگشتان دست خود به حالت نری و البته با قلق مخصوص به خود می گرفت و بر زمین می انداخت!

در تهران قدیم این بازی با سه قاب و در شهرستان‌ها با چهار قاب بازی می‌شده‌است. قاب بازی در ایران مخصوص بعضی از مردان جامعه بوده و بازی کنان در خرابه‌ها یا دور ازانظار مردم بازی می‌کردند. ولی باستان شناسان در محوطه باستانی گوهر تپه مازندران که بین پنج تا سه هزار سال سابقه دارد ومربوط به جامعه‌ای شهری با طبقات بالا می‌باشد.