قانون شاهنشاهی

قانون شاهنشاهی

نویسنده: ادریس بدلیسی
مصحح: عبدالله مسعودی آرانی
ناشر: میراث مکتوب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 175
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1387 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

حکیم ادریس‌بن حسام الدین بدلیسی (م: 926ق) از معاریف منشیان و مورخان اواخر سده نهم و اوایل سدة دهم هجری است. ابتدا وی از نویسندگان دربار سلطان یعقوب آق‌قویولنو بود و در استیلای اسماعیل صفوی بر آذربایجان از بیم جان به خاک عثمانی و دستگاه سلطان بایزید پناه برد و پس از او در دربار سلطان سلیم اول به حرکمت و مکانت تمام روزگار گذراند.

 از تالیفات متعدد و متنوعی که در علوم ادبی، تاریخ‌نگاری، کلام و حکمت و عرفان از وی به یاگار مانده است منزلت علمی و قدرت نویسندگی او بخوبی دانسته می‌شود. یکی از آثار او همین کتاب ناشناخته قانون شاهنشاهی است که خود آن را «دستورنامه شاهان» شمرده است.

وی کتاب را در یک مقدمه و چهار مقصد به نگارش آورده است. بخش‌های چهارگانۀ کتاب بر موضوعاتی چون:
استحقاق خلافت رحمانی در نشأت انسانی
اخلاق و ملکات شایستۀ مرتبۀ پادشاهی
تفضیل افعال و احوال که لایق / رتبت جهانی است
کیفیت تکمیل سروری صوری به واسطۀ اتصاف به کمالات معنوی اشتمال دارد.

او در کتاب صفاتی چون حکمت، عدالت، شجاعت و عفت را لازمه هر شاه بخت یار شمرده و سلطان را به برخورداری از سلطۀ باطنی و خداترسی توصیه کرده است.نثر کتاب، مسجع و مزّین به آیات قرآن، احادیث نبوی و اشعار و امثال فارسی و عربی است. اثر حاضر با استفاده از دو نسخۀ کتاب قانون شاهنشاهی تصحیح شده است. این نسخ عبارت‌اند از نسخۀ موزه آثار ترک و اسلام؛ و نسخۀ کتابخانۀ سلیمانیۀ استانبول.