فلسفه پایه

فلسفه پایه

نویسنده: نایجل وار برتون
مترجم: پرویز بابائی
ناشر: آزادمهر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 224
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1392 _ 1388 - دوره چاپ: 2 _ 1

مروری بر کتاب

کتاب حاضر، پاسخی است به زبان ساده به پرسش «فلسفه چیست؟»، فلسفه شیوة اندیشیدن دربارة انواع معینی از پرسش‌ها است و مهم‌ترین ویژگی آن استفاده از برهان منطقی است. فیلسوفان نوعا با استدلال و احتجاج سروکار دارند و آنها را یا ابداع می‌کنند یا برهان‌ها و استدلال‌های دیگران به چالش می‌کشند، همچنین به تحلیل مفاهیم و توضیح آنها می‌پردازند.

واژة فلسفه غالبا ـ معنایی بسیار گسترده‌تر از یک جهان‌بینی کلی شخصی دربارة زندگی یا اشاره به برخی اندیشه‌های رازورانه به کار می‌رود. آنها غالبا باورهایی را که بیش‌تر مواقع همه آنها را مسلم فرض می‌کنند، زیر پرسش می‌برند. ایشان با پرسش‌هایی دربارة آنچه مسامحتا می‌توان «معنای زندگی» خواند، سروکار دارند؛ پرسش‌هایی دربارة امور اعتقادی، حق و باطل یا درستی و نادرستی، سیاست، سرشت عالم خارج، ذهن یا روان، علم، هنر و... 

من پیش از این تاکید کرده‌ام که فلسفه فعالیتی است، پس نباید این کتاب را منفعلانه خواند. کتاب این امکان را فراهم می‌آورد که برهان‌های ارائه شده را به یاد بسپاریم اما این به تنهایی فلسفه را یاد نمی‌دهد، اگرچه دانش موثقی دربارهٔ بسیاری از برهان‌های مورد استفادهٔ فیلسوفان را فراهم خواهد کرد.

خوانندهٔ ایده‌آل، این کتاب را به نحوی انتقادی خواهد خواند و دائماً برهان‌های ارائه شده را زیر پرسش برده دربارهٔ برهان‌های مخالف خواهد اندیشید. قصد مؤلف این است که تفکر برانگیزد نه آنکه جایگزینی برای آن باشد. اگر کتاب را به گونه‌یی انتقادی بخوانید بی‌تردید مطالب فراوانی در آن خواهید یافت که با آن مخالف‌اید و در این فرایند باورهای خودتان را روشن خواهید کرد.

گرچه من کوشیده‌ام تمامی فصول را برای خواننده‌یی که هرگز بیش از این فلسفه نخوانده است آسان‌فهم بنویسم، برخی فصول دشوارتر از فصول دیگر است. اکثر کسانی که دست کم پرسش له و علیه ذات باری و برهان‌های هر دو سو را ملاحظه کرده‌اند فصل مربوط را نسبتاً آسان خواهند یافت. از سوی دیگر معدودی از ناآشنایان به فلسفه دربارهٔ برخی مطالب مندرج در فصول راجع به عالم خارج، راجع به ذهن یا روان و در بندهای انتزاعی‌ترِ فصل مربوط به حقیقت و خطا یا درست و نادرست به نحوی دقیق اندیشه خواهند کرد.

این فصول به ویژه فصل مربوط به ذهن یا روان ممکن است وقت بیشتری از خواننده بگیرد. توصیه می‌کنم یک بار فصلی را که با آن آغاز کرده‌اید، بخوانید سپس به بندهای خاصی که آنها را جالب یافته‌اید برگردید، نه آنکه از بندی به بندی به آهستگی بگذرید و در جزئیات غرق شوید بی‌آنکه متوجه باشید که برهان‌های مختلف به یکدیگر وابسته‌اند.

بدیهی است که این کتاب باید مبحث دیگری را نیز در بر می‌گرفت که نگرفته است: منطق. من عمداً از این مبحث صرف‌نظر کرده‌ام بدین سبب که مبحث مزبور بیش از آن فنی است که بتوان آن را در کتابی با چنین حجم و شکل به نحو رضایت‌بخشی گنجانید.

این کتاب برای کسانی که نخستین بار به فلسفه روی می آورند جذاب تر است، با این همه فروش فوق العاده ی این کتاب در انگلستان نشان می دهد که همه ی خوانندگان را آرام آرام به دنیای پرتلاطم فلسفه می کشاند.هر فصل، کلید حوزه ای از فلسفه را بررسی و مفاهیم و مضمون های بنیادی را تبیین و کشف می کند.

نویسنده این کتاب می‌کوشد به شکلی روشن و راهگشا خواننده علاقه‌مند را با فلسفه و چند و چون آن آشنا کند. او در هر فصل به یکی از حیطه‌های فلسفه می‌پردازد و مهم‌ترین مسائل و نظریه‌های آن حیطه را بررسی می‌کند. در این کتاب پرسش‌هایی از این دست مطرح و بررسی می‌شوند: فلسفه چیست؟ آیا می‌توانید وجود خداوند را به اثبات برسانید؟ چگونه در گستره اخلاق، درست را از ناردست تشخیص می‌دهید؛ آیا گاهی باید از قانون سرپیچی کنید؟ آیا جهان واقعاً به همان صورتی است که تصور می‌کنید؟ آیا می‌دانید که راه و رسم علم چگونه است؟ آیا ذهن شما جدا از بدن شماست؟ آیا می‌توانید هنر را تعریف کنید؟

فلسفه نوعی فعالیت است: طریقی برای تفکر درباره انواع معینی از پرسش‌ها. فلاسفه نوعاً با استدلال سر و کار دارند. آنها یا استدلال‌هایی را از پیش خود می‌آورند یا استدلال‌های دیگران را در بوته نقد می‌گذارند، یا به هر دو کار دست می‌زنند. از نایجل واربرتون پیش‌تر آثار کلاسیک فلسفه توسط مسعود علیا ترجمه و منتشر شده است.

فهرست 

• جهان خارجی یا عالم خارج
• علم
• ذهن یا روان
• حقیقت و خطا، درست و نادرست
• فلسفه ی سیاسی
• فراطبیعت‌باوری یا مفهوم خدا
• فلسفة هنر