فلسفه و آئین زرتشت

فلسفه و آئین زرتشت

نویسنده: احمد عباسیان
ناشر: ثالث
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 328
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور

در آغاز اساسی ترین انگیزه من برای این پژوهش روشن نمودن آئین و فلسفه زرتشت و پیشرفت های ایران در دوران باستان بود و لیکن با مطالعه و بازدید از شهرهای یونان و موزه ها، آثار باستانی و ویرانه های معابد قدیمی شهرهای باستانی در شهر آتن، معبد دلفی در شهر دلفی، معابد بسیار بزرگ المپیا در شهر المپیا و . . . راه پژوهش این کتاب را در مسیر دیگری قرار داد.

بازشناسی جایگاه تاریخی زرشت پیامبر از اهمیت ویژه ای برخوردار است.تعیین جایگاه تاریخی زرتشت، به گونه ای تعیین مبدا یکتا پرستی می باشد.با شناخت درست از زمان زندگانی زرتشت می توان در حقیقت به شناخت واقعی زمان شکل گیری اندیشه ایرانی دست یافت؛ زرتشت مبدا اندیشه ایرانی است. اهمیت دیگر این شناخت به رابطه مذاهب یکتاپرست دیگر مربوط می شود. 

نظریات مبهم و اغلب متناقض نویسندگان مختلف در رابطه با آئین یکتاپرستی و آئین زرتشت و نیز پریشان نویسی در مورد جایگاه تاریخی زرتشت، مشخص می کند و کل نقل و قول های نویسندگان گذشته و حال می بایست از نو مورد بررسی دقیق تر قرار گیرد... 

در اکثر کتب تاریخی و ادبی مربوط به ایران در دوران باستان و قرون وسطی پیوسته به این نکات برخورد شده که ایرانیان در گذشته از فرهنگ پیشرفته ای برخوردار بوده و عظمت دربار هخامنشیان و پیشرفت های همه جانبه پادشاهان هخامنشی، پارت ها و اشکانیان و نیز از نظر فرهنگ و هنر، حکومت پادشاهان ساسانی مورد توجه همه تاریخ نویسان قدیم و جدید جهان بوده است.

مان طور که در نوشته های آنها همیشه به طور خلاصه اشاره شده، داشتن سرزمین های آباد و رسیدگی به وضع دامداری و کشاورزی، مخصوصاً کشت پنبه، وجود صنایع دستی، و ارزش دادن به هنر و موسیقی و کشیدن بزرگراه های سرتاسری به خاطر تماس با کشورهایی که زیر نفوذ ایران قرار داشته اند، همگی نشان دهنده افتخارات دوران کهن مربوط به مردم و سرزمین ایران است و...

کتاب حاضر در هفت بخش سامان یافته است:
در بخش نخست، ضمن تبیین فلسفه‌ی آیین زرتشت که در بین سرودهای اوستا به صورت پراکنده وجود داشته تاثیر آن‌ها بر نظام و قدرت رهبری شاهنشاهان هخامنشی بررسی گردیده است. هم‌چنین پدیده‌ی خلاقیت و آفرینش که باعث رشد و پیشرفت و سازندگی و در نتیجه آفریدن و نوآوری در زندگی اجتماعی دوران باستان گردید ارزیابی شده است.

در بخش دوم این مطالب بازگو گردیده است: انگیزه‌های مهم بت‌پرستی و معابد بسیار زیاد و رشد فرهنگ مادی در شهرهای یونان و آسیای صغیر، اسرار مادی و معنوی وابسته به این معابد، پیشرفت‌های این معابد در زمینه‌ی سیاسی مذهبی، و چگونگی ویرانی معابد توسط برخی از پادشاهان هخامنشی.

بخش سوم به چگونگی برخورد نظامی و لشگرکشی کوروش در بابل و هم‌چنین گزارش‌هایی اختصاص دارد که توسط یهودیان و اسناد مذهبی آن‌ها در ارتباط با بشردوستی کوروش کبیر تهیه شده است. بخش چهارم شرح کوتاهی در ارتباط با برخورد دو فرهنگ باستانی ایران و یونان با یک‌دیگر است که از پرتوی آن، دو فرهنگ و دو امپراتوری بزرگ رفته‌رفته در جهان باستان در مقابل یک‌دیگر شکل می‌گیرند که در شرق حکومت پارت‌ها و اشکانیان و در غرب امپراتوری روم است.

در بخش پنجم مطالبی در ارتباط با آیین مهر و سروده‌های یشت‌ها و چگونگی گسترش آیین‌مهر در امپراتوری روم و تغییر ماهیت مهر در روم بازگو گردیده است نیز کشتن گاو مقدس توسط میترا و پیدایش مار در صحنه‌هایی که میترا گاو را قربانی می‌نماید. در بخش ششم به چگونگی پیدایش ایده‌های دراویشی و کاستی و روش کار مرتاضان و علل خودکشی گروه‌های بسیاری از پیروان این مقدسین در رودخانه‌ی گنگ اشاره شده است، هم‌چنین به آمیزش ثریا، مظهر روشنایی، با مقدسین هند و در نتیجه یکی نمودن مقدسین قدیمی به منظور ایجاد وحدت در اندیشه‌ی اجتماعی.

در فصل پایانی از روی کار آمدن سلسله‌ی ساسانی سخن رفته است. موضوع قابل توجه در این فصل، مطرح نمودن اعتقادات متفاوت پادشاهان این سلسله است؛ در زمان پادشاهی شاپور اول که کریتر به سمت رییس بزرگ همه‌ی موبدان یا مگوستانای سراسر کشور منصوب شد، آتش بهرام و غیره در بیش‌تر شهرها دایرگردد. و معبد ناهید (آناهیتا)، نگهدارنده‌ی آب‌ها و رستنی‌ها، بی‌ارزش‌ جلوه‌گر شد. در این دوران آثار هنری ایران فاقد شکل خرس، گراز، سگ بالدار، گاو نر، بلندکوهان، اسب، و شیر و خلاصه حیوانات بود و اغلب این حیوانات نیز شکار می‌شدند. گفتنی است

چهار اصل فلسفه‌ی زرتشت بدین‌قرار است:
1- فلسفه‌ی شناخت
2- فلسفه‌ی نظام ماورالطبیعه و یا سلطنت اهورایی
3- فلسفه‌ی دوگانگی و یا گزینش آزاد (دوآلیسم)
4- فلسفه‌ی آفرینش و یا سازندگی (خلاقیت).

برای نمونه نگارنده در مبحث "فلسفه‌ی شناخت" تصریح می‌کند: "منظور زرتشت از رسیدن به دانش و شناخت (معرفت) اهورایی در واقع رسیدن به زندگی سعادتمندانه از طریق شناخت هرچه بیش‌تر جوهر هستی بود. شناختی که راه آن نه از طریق در خود فرو رفتن بلکه به یاری تجربیات عینی و ذهنی میسر می‌گردید".

فهرست

• بخش اول: زرتشت 
• یونان و دوازده خدایان المپ
• هخامنشیان در گزارش های مختلف مذهبی و تاریخی
• آئین مهر و رموز میترا پرستی
• و...
• بخش دوم: یونان و دوازده خدایان المپ - نقش خدایان و معابد در توسعه فرهنگ مادی
• بخش سوم: هخامنشیان در گزارش های مختلف مذهبی و تاریخی
• بخش چهارم: چگونگی ایجاد معابد مهر و ناهید و پیدایش و گسترش شهرها در حکومت پارت ها
• و...