فلسفه ترس

فلسفه ترس

نویسنده: لارس اسوندسن
مترجم: خشایار دیهیمی
ناشر: گمان
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 240
اندازه کتاب: پالتویی - سال انتشار: 1398 - دوره چاپ: 9

کیفیت : نو ؛ لبه جلد و چند صفحه کتاب رد تا خوردگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

تجربه و هنر زندگی 5

دوربین‌های مداربسته، بازرسی‌های امنیتی شدیدتر در فرودگاه‌ها، انواع دزدگیرهای پیشرفته؛ هر جا را نگاه می‌کنیم نمودی از ترس را در جامعه می‌بینیم. و اخبار هم هر روز با گزارش‌هایی از تهدیدهای مختلف، از خطرات هر روزهٔ زندگی شهری گرفته تا تهدید جنگ و تروریسم، باعث می‌شود احساس کنیم هر لحظه ممکن است فاجعه‌ای بر سرمان نازل شود. ترس احساس قدرتمندی است. می‌تواند زندگی ما را نجات دهد. اما می‌تواند آزادی‌مان را هم از ما بگیرد و آن عنصر حیاتی پیونددهندهٔ جامعه یعنی «اعتماد» را از بین ببرد.

دامنه و گستره ترس و وحشت در دوران کنونی بیش از گذشته است. خطراتی که امروزه متوجه بشر است در مقایسه با گذشته بیشتر شده است.این اثر به انگیزه‌ها و عواملی که در پشت سر ترس و خوف قرار دارد می‌پردازد. ادعای نویسنده این است که ترس و خوف در همه ابعاد زندگی مدرن وارد شده است. ترس از حملات تروریستی ، انواع خطراتی که انسان مدرن را تهدید می‌کند و سایر عوامل تهدیدزا امروزه پیرامون هر شخصی را در بر گرفته است.

برای بررسی این ترس و هراس نویسنده گریزی به حوزه‌هایی چون علوم ، سیاست ، جامعه شناسی و ادبیات می‌زند تا این مفهوم را در آن حوزه‌ها مورد بررسی قرار دهد.بررسی زیست شناسانه عواملی که در پشت ترس و هراس قرار دارند و احساساتی که منجر به ترس می‌شوند مورد توجه نویسنده است. یکی از این عوامل مسائل مربوط به اعصاب است. فعل و انفعلاتی که در هنگام احساس ترس در بدن رخ می‌دهد فرد را به اقداماتی وا می‌دارد که بتواند خطر و ریسک را به حداقل برساند.

ترس می‌تواند ناشی از شرایط اجتماعی و سیاسی نیز باشد. برای نمونه ترسی که ماکیاولی و هابز به آن دچار بودند ناشی از شرایط اجتماعی و سیاسی زمان و جامعه خود بود که در آثار آنها منعکس شده است. برای مثال توجه و تأکید هابز بر امنیت است و این مفهوم محور اندیشه سیاسی هابز است. 

در زمانی نه چندان دور، انسان ها با ترسی واقعی و ملموس از احتمال شروع جنگی هسته ای، آخرالزمانی و نابودکننده زندگی می کردند. امروز ما از گرمایش جهانی می ترسیم؛ و سقوط اقتصاد؛ و البته تروریسم. شیوع بیماری های مختلف، مواد شیمیایی سرطان زا در غذاها، جرم های خیابانی و افزایش احتمال تعرض به کودکان را نیز به این فهرست اضافه کنید. اما به شکلی طعنه آمیز، انسان امروز در حال تجربه ی سلامتی و امنیتی است که در تاریخ بی سابقه است.

لارس اسوندسن بیان می کند که بسیاری از ترس های ما محصول زندگی راحت تر و بهتر نسبت به گذشته هستند. رسانه های جمعی و هیاهوهای بی پایان دنیای مدرن را می توان عاملین اصلی وجود چنین ترسی نامید. ترس، احساسی بسیار قدرتمند است و حتی می تواند باعث نجات جانمان شود. اما این احساس همچنین می تواند آزادی ما را سلب کند و یکی از مهمترین عوامل پایداری یک جامعه، یعنی اعتماد را از آن بگیرد. اسوندسن در این کتاب روشنگرانه و البته سرگرم کننده، از ترس و تأثیرات مثبت و منفی آن با مخاطبین خود سخن می گوید.