فضیلت خودپرستی

فضیلت خودپرستی

نویسنده: این راند
مترجم: پرویز داریوش
ناشر: اساطیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 200
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1372 - دوره چاپ: 1

کیفیت : در حد نو ؛ عطف چسب خوردگی دارد ، دو صفحه علامت گذاری و مهر دارد

مروری بر کتاب 

دریافتی نواز خودخواهی

همراه چند مقاله از ناتانی براندون

خودخواهی و فضیلت؟!
نویسنده ، این عنوان به ظاهر اغراق آمیز و تحریک آمیز را به این دلیل انتخاب کرد که خواهان غلبه بر مفهوم شیطان گونه ای بود که قرن ها از این کلمه ارائه شده بود. راند میگوید: کلمه"خودخواهی"، در استفاده روزمره و رایج، مترادف شیطان است؛ این کلمه، تصویری از قاتلی بیرحم را برای شما مجسم میکند که روی تپه ای از اجساد قدم برمیدارد و از آنها بالا میرود تا به اهداف خود برسد. در حالی که معنی دقیق این کلمه در فرهنگ لغت، " علاقمند به بهره و منفعت شخصی" است.

این مفهوم، هیچ ارزیابی اخلاقی در بر ندارد؛ به ما نمیگوید که علاقمند بودن و اهمیت دادن به منافع شخصی، خیر و یا شر است و یا حتی به ما نشان نمیدهد که چه چیزهایی منافع شخصی به حساب می آید. این وظیفه اخلاق است که چنین سوالهایی را پاسخگو باشد.

ناتانیل براندن در سال 1930 در شهر ناتان بلومنتال واقع در ایالت اونتاریو کانادا متولد شد. او مدرک کارشناسی خود را در رشته‌ی روانشناسی از دانشگاه کالیفرنیا واقع در لس‌آنجلس اخذ کرد و تحصیلات تکمیلی‌اش را تا مقطع دکترا در دانشگاه نیویورک به اتمام رساند. وی یک روان‌درمان کانادایی است که به سبب فعالیتش روی موضوع عزت‌نفس شناخته می‌شود.

نقطه نظر اصلی براندن این است که اگرچه شاید حیوانات از ذهن هوشیار یا حداقل آگاهی برخوردار باشند ولی فقط انسان است که از چارچوب فکری برخوردار است که با استفاده از آن، تصوری را در مورد خودش ایجاد می‌کند.حیوانات می‌توانند اشیاء سبزرنگ را تشخیص بدهند ولی فقط انسان است که از مفهوم رنگ سبز اطلاع دارد. سگ‌ها می‌توانند افراد را بشناسند ولی فقط ما هستیم که مفهوم انسان را درک می‌کنیم. فقط انسان می‌تواند در مورد معنی زندگی سوال کند. مفهوم‌سازی، ‌اتوماتیک نیست و به همین دلیل فکر کردن یک انتخاب است.

وی معتقد است که ما خلق شده‌ایم تا فکر کنیم و به منظور بالا بردن عزت‌نفس باید این کار را بکنیم. اگر قدرت فهم و درک‌مان را تضعیف کنیم،‌ منفعل یا ترسو باشیم، ‌گام‌به‌گام عالی‌ترین موهبتی را که داریم از بین خواهیم برد و در نتیجه خودمان از خودمان نفرت پیدا می‌کنیم. ما برای دوست داشتن خودمان باید به قدرت فکر کردن‌‌مان اهمیت بدهیم.

به عقیده براندن همان‌طور که درد فیزیکی مکانیسمی است که برای نجات جسمی ما طراحی شده است، ‌درد روان‌شناختی نیز یک هدف بیولوژیکی دارد: وقتی اضطراب و نگرانی داریم یا احساس گناه و افسردگی می‌کنیم این احساسات به ما می‌گویند که ذهن هوشیار ما در وضعیت ناسالمی قرار گرفته است. برای تصحیح این حالت باید قاطعیت به خرج داده و ارزش‌های‌مان را ارزیابی کنیم یا ارزش‌های جدیدی برای خودمان ایجاد کنیم. در مقابل وقتی منطق‌مان را قربانی احساسات‌مان می‌کنیم اعتماد و اطمینانی را که به خودمان داریم از دست می‌دهیم....

اخلاق مبتنی بر دگرخواهی (altruism) تصویر درنده خویی و بیرحمی را برای مفهوم واژه خودخواهی خلق کرده است تا آدمی را وادار کند که در اندیشه غیر انسانی را بپذیرد:
۱- هرگونه پرداختن به خواسته ها و علایق خویشتن کاری پلید است، فارغ از اینکه این خواسته ها و علایق چه باشد
۲- کارهای ددمنشانه وا بی رحمانه در اصل مربوط به خواسته های شخصی آدمی است که دیدگاه دگر خواهی به انسان توصیه می کند این خواسته های خود را فدای خواسته های همسایگانش کند.

و برای آنکه نگاهی به ماهیت دگرخواهی، پیامدها و حجم سنگین تباهی های اخلاقی برخاسته از آن داشته باشیم باید شما را به کتاب «اطلس شوریده ( Atlas shrugged) یا به عناوین هر یک از روزنامه های امروزی ارجاع دهم. آنچه در اینجا مدنظر ماست کاستی ها و ناکارآمدی های نظریه دگرخواهی در حوزه نظریة اخلاقی است.

دو پرسش اخلاقی وجود دارد که دگرخواهی هر دوی آنها را در یک بسته واحد می گنجاند:
ارزش ها چیستند؟
چه کسانی باید از ارزش ها بهره مند و برخوردار گردند؟
دگرخواهی پرسش دوم را جایگزین پرسش نخست می کند و از ارائه تعریفی از ارزش های اخلاقی طفره می رود. و با این کار در واقع آدمی را بدون هیچ گونه راهنمای اخلاقی به حال خود رها می کند. دگر خواهی می گوید هر کار و اقدامی که در راستای سودرسانی به دیگران انجام شود عملی نیک است و هر کاری که در راستای منافع شخصی باشد عملی بد است.

از این رو، تنها معیاری که به یک عمل ارزش اخلاقی می بخشد سودرسان و بهره بخش بودن آن است و مادامی که هر کسی غیر از خود شخص از این عمل بهره مند گردد عملی رواست بنابراین بی اخلاقی های وحشتناک، بی عدالتی های مزمن، معیارهای دوگانه مضحک، کشمکش ها و ستیزه های لاینحل که بر روابط انسانی و جوامع انسانی در سراسر تاریخ سایه افکنده است همگی در زیر چتر گونه هایی از اخلاق مبتنی بر دگر خواهی بوده است. ببینید که امروزه چه قضاوت های اخلاقی شرم آوری رواج دارد.