فرهنگ و دین

مولف : میرچا الیاده
مترجم : هیئت مترجمان
زیر نظر: بهاءالدین خرمشاهی
ناشر: طرح نو
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 626
اندازه کتاب: رقعی گالینگور - سال انتشار: 1374 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ بدون روکش

مروری بر کتاب

برگزيده مقالات دايره المعارف دين

دین کهن‌ترین،‌ فراگیرترین و با نفوذترین نهاد فرهنگی انسان است که در همة نهادهای دیگر فرهنگی ـ اجتماعی از جمله هنر، علم، اخلاق، سیاست، آموزش و پرورش و غیره تأثیر (و گاه تأثیر و تأثر متقابل) دارد. کتاب حاضر به بررسی این رابطه و تأثیر و تأثر می‌پردازد و متشکل از 22 مقاله است که همه از دایره‌المعارف دین، ویراستة میرچا الیاده برگرفته شده است و با همت عده‌ای از فرهیخته‌ترین مترجمان امروز ایران به فارسی ترجمه شده است.

اصلاح:
واژه فوق عموما در اديان ناظر به بازگشت به شيوه هاي عمل قديمي تر و سنتي تر است. اما در بسياري موارد، اصلاحي كه مورد نظر است در حكم برداشتن يك گام به جلوست. قبول چنين اصلاحاتي به جاي دعوت به واپس گرايي، مردم را به راه و روشهايي فرا ميخوانند كه در ظرف واقعي زمان و مكان، هرگز وجود نداشته بوده است. هركدام از اديان جهان غالبا، هم در ميان اتباع خود وهم در ميان كساني كه از شدت غفلت اعتنائي به پيام نجاتبخش اين اديان نداشته اند، داعي به اصلاح اخلاقي بوده اند.

... شرايط سياسي و اقتصادي يك زمان و مكان خاص نيز بر اخلاقيات مرسوم و متداول تاثير مي نهد و اصلاح طلبيهايي به بار مي آورد كه خاستگاه و زمينه ديني دارند. احيانا گاهي نيز، با تواتري منطقي و قابل درك، امكان داشته است كه احساسي دروني نوعي خانه تكاني ديني را ضروري ساخته باشد.

هنري ترو نويسنده امريكائي، در اواسط قرن نوزدهم نوشته: «بدون هيچ گونه شك و ترديدي مي توان گفت كه ديگر اين سخن كه با ديگران طوري رفتار كنيد كه دوست داريد با شما آنچنان رفتار كنند، قانون طلايي نيست، ولي در ميان قانونهاي نقرهاي موجود بهترين آنهاست.ديگر يك انسان شريف فرصت چنداني براي عمل كردن به اين قانون ندارد. اينك قانون طلايي آن است كه در چنان موردي هيچ گونه قانوني وجود نداشته باشد»

امروزه خوب بودن يعني «خوب بودن براي» كسي يا چيزي جز خود.اصلاح اخلاق با تصويب قوانين بيشتر، و با تقبيح و تخطئه ي تعداد بيشتري از اعمال و افعال ميسر نيست. وضع قانونهاي بيشتر تنها بر عده ي قانون شكنها خواهد افزود. جرم دانستن عدة بيشتري از افعال و اعمال فقط بر شمار مجرمان مي افزايد.درك واقعا ديني از اخلاق به قبول اين واقعيت راه خواهد برد كه علل و عوامل بي اخلاقي در خانه و خانواده، در آموخته هاي مدرسه و خيابان، در تفريحات و سرگرميهاي عمومي، در محيط كار و بازي، و به واقع در سرتاسر محيط اجتماعيي كه كودكان در چارچوب آن به سنين جواني مي رسند، ريشه دارند.

این اثر متنی است مستند و معتبر که پاسخگوی نیازها و پرسش‌های علمی ـ تحقیقی کسانی که می‌‌خواهند از جدی‌ترین و جدیدترین تحلیل‌ها و نقد و بررسی‌های رایج در حوزة دین پژوهی و فرهنگ پژوهی امروز باخبر باشند.جامعه شناسان و انسان شناسان در قرون گذشته، از انسان به عنوان هومواركتوس (انسان مستوي القامه) و هوموفابريگوس (انسان ابزار ساز) و هوموپوليتيكوس (انسان سياست ورز) و بعدها هومورليجيوسوس (انسان دين ورز)  سخن گفته اند.

 دين كهن ترين و هم نافذ ترين و اثر گذارترين نهاد اجتماعي بشر است ،  امروزه در فرهنگ بشري، پنج دين جهاني عظيم الشان داريم كه عبارتند از:
آيين كنفوسيوس (پديد آورنده تمدن چيني)
آيين هندو (پديد آورنده تمدن هندي آيين بودا و شريك در پروراندن تمدن هندي و چيني و ژاپني)
آيين مسيحيت و دين اسلام (زاينده تمدن اسلامي)