- موجودی: درحال حاضر موجود نمی باشد
- مدل: 125263 - 42/3
- وزن: 4.20kg
- UPC: 1.500
فرهنگ نامهای اوستا
نویسنده: هاشم رضی
مقدمه: شجاع الدین شفا - پروفسور رامپیس - پروفسور لنتس
ناشر: فروهر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1736
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1346 - دوره چاپ: 1
کمیاب - کیفیت : درحد نو ~ نو
مروری بر کتاب
بسیاری واژگان فارسی امروز، ریشه در فارسی باستان یا هخامنشی دارد و بسیاری از این واژگان، شباهت چشمگیری باهم دارند .چنین از که با گذر 2500 سال و با ورود واژگان عربی و ترکی به پارسی امروز، هرچند به نوعی موجب قدرت بیشتر این زبان ادبی شده و سعدی ها و حافظ ها و مولانا ها به ما افتخاراتی داده است، ولی هنوز هم اصالت خود را حفظ کرده و این استحکام، قدرتمندترین ريسمان فرهنگی پیوند دهنده ایرانیان با هر زبان و از هر قومیتی است، جالب اینجاست که بیشترین تشابه را واژگان زبان بلوچی با زبان مردم عصر هخامنشیان و اشکانی و ساسانی دارد.
شایان نگرش است شباهت بسیار بیشتری بین واژگان هخامنشی و پهلوی ساسانی نیز دیده میشود که نشان از سیر تکاملی این زبان و گفتار، از عهد هخامنشی تا به امروز دارد. و بسیاری از واژگان دیگر را میتوان نام برد و واژگانی که اگر یادآوری کنید، این نوشتار ویرایش شده و به آن افزوده میگردد.
اَوِستا نام فراگیر مجموعهٔ کهنترین نوشتار و سرودههای زرتشتیان است که همانا دانشنامهٔ ایرانیان بوده و در روزگار باستان بیست و یک نسک (فصل) داشته و هماکنون دارای پنج بخش است. بخشهای اوستا بر این پایهاند: یَسنه که سخنان زرتشت، شناخته شده با نام گاهان در آن گنجانده شده، یشتها (سرودهای نیایشی)، وندیداد، ویسپرد و خردهاوستا.گذشته از این پنج کتاب و کتابچه، پارههایی از نوشتهای بنام «هیربدستان و نیرنگستان» و… موجود است که دربارهٔ برگزاری مراسم مذهبی است.
گمان میرود که برخی از نوشتارهای اوستا پیش از نوشته شدن سدهها به گونهٔ گفتاری نگاه داشته شدهاند. «کتاب ارداویراف» که در سده ۳ یا ۴ پس از میلاد نوشته شد، بیان میکند که گاتها و برخی از دیگر نوشتههای موجود در اوستا پیش از یورش اسکندر مقدونی به ایران موجود بودهاند. برپایه دیدگاه «شاترویهای آیران» کتابخانه کاخ در یک آتشسوزی بهدست اسکندر مقدونی ویران شد. با این همه، هیچیک از این ادعاها را نمیتوان تأیید کرد؛ چرا که اگر این متون وجود داشتهاند اکنون هیچ اثری از آنها نیست.
اما راسموس کریستین راسک نتیجهگیری کرد که این متون باید باقیمانده یک ادبیات بسیار بزرگ باشند، همان گونه که پلینی بزرگ در اثر خود به نام «تاریخ طبیعی (پلینی)» یک موبد ازمیری را توصیف میکند که در قرن سوم قبل از میلاد «دو میلیون از قطعه سرودههای زرتشت را تفسیر میکرد». همانطور که پیتر کلارک در «دین زرتشت، آشنایی با یک مکتب باستانی» (۱۹۹۸، برایتون) خاطر نشان میسازد که اگر «گاتها» و متون کهن تر «یسنا» فقط بهطور شفاهی دست به دست میشدهاند، احتمال حفظ کیفیت زبان قدیمی آنها وجود نداشتهاست.
بخشهای اوستا در دورانهای گوناگون بهدست کسان پرشماری نوشته شدهاست، ولی از آن میان تنها بخشی از سرودها از آنِ خود زرتشت است. نوشتههای اوستا دربرگیرنده است از نیایشِ اهورا مزدا و امشاسپندان و دیگر ایزدان و نمادهای طبیعت و بایستههای آدمی در جهان بهشت و دوزخ و داستانهای ملی.
گویند پس از آنکه اسکندر مقدونی کاخ پادشاهی ایران را آتش زد اوستای قدیم را نیز که شامل ۸۱۵ فصل بود سوزاند. بلاش اشکانی فرمان داد تا اوستای پراکنده را از شهرهای ایران گرد آورند. اردشیر بابکان، تنسر را مأمور سامان دادن آن کرد. پسرش شاپور یکم کار پدر را دنبال کرد و سرانجام پس از گردآوری اوستا از آن جمله ۳۴۸ فصل به دست آمد که آنها را به همان شیوهٔ کهن به بیست و یک نسک (کتاب) بخش کردند صفحه و نامها و شرحِ این نسکها در کتابِ پهلوی دینکرد و کتابهای دیگر آمدهاست. نسکهای بیست و یکگانه اوستا به سه بهر بخش میشدهاست:
نسکهای گاسانیک در دانش و کار مینوی.
نسکهای داتیک در دانش و کار جهانی.
نسکهای هاتک مانسریک در آگاهی از کردارهای میانِ جهانِ مینوی و جهانِ خاکی.
اوستای امروزی دارای بخشهای زیر است:
یسنا، گاهان بخشی از یسن است.
ویسپرد
وندیداد
یشتها
خرده اوستا.
سرودههای «یشت» (که به زرتشت نسبت داده میشوند، ولی کمابیش میتوان گفت که وی آنها را نسرودهاست) در اوستای نو جای دارند و گمان میرود که وابسته به دوره هخامنشی (۶۴۸ تا ۳۳۰ پیش از میلاد) هستند. «وندیداد» نیز که در اوستای نو جای دارد، گمان میرود که دیرتر و در زمان پارتها (۱۴۱ پیش از میلاد تا ۲۲۴ میلادی) سروده شده باشد. «ویسپرد» دربرگیرندهٔ تازهترین بخش اوستاست که به زبان پارسی میانه نوشته شده و به دوره ساسانی (۲۲۶ تا ۶۵۱) میلادی) برمیگردد.
در زمان ساسانیان نیز بخشهای باقیمانده از آن کتاب بزرگ با افزودن آنچه در یادها مانده بود گردآوری شده و سرانجام در سدههای پنجم و ششم هجری بار دیگر این کتاب گردآوری شد که به صورت امروزین درآمد. دانشمندان محقق ۲۱ نسک ساسانی را به ۳۴۵۷۰۰ کلمه برآورد کردهاند و امروز ۸۳۰۰۰ کلمه در اوستای فعلی موجود و باقی به تاراج حادثات رفتهاست.کهنترین نگارش دستنویس اوستا، اکنون در کپنهاک پایتخت دانمارک است و در سال ۱۳۲۵ میلادی نگاشته شدهاست، این نگارش را خاورشناس سرشناس دانمارکی وسترگارد (Westerguard) با خود از ایران به اروپا برد.